اعجاز قرآن دربارۀ آتشی که نمیسوزاند
در داستان حضرت ابراهیم علیهالسلام آمده است که او را به آتشی انداختند که نمیسوزاند. برخی شکاکان ادعا میکنند چنین چیزی ممکن نیست زیرا آتش همیشه میسوزاند. اما امروزه دانشمندان نوعی آتش به نام پلاسمای سرد کشف کردهاند که نهتنها نمیسوزاند بلکه حتی میتواند اشیا را منجمد کند.
پلاسما غیرحرارتی
پلاسمای سرد یا پلاسمای غیرحرارتی، نوعی پلاسما است که در تعادل ترمودینامیکی قرار ندارد. در این حالت، دمای الکترونها بسیار گرمتر از دمای انواع سنگین مانند یونها و نوترونها است. این پلاسما با استفاده از انرژی الکتریکی ایجاد میشود و توانایی گذر از میدانهای مغناطیسی را دارد.مثال رایجی از پلاسما غیرحرارتی، گاز بخار جیوه در لامپهای فلورسنت است. در این حالت، دمای الکترونها به ۲۰٬۰۰۰ کلوین (۱۹٬۷۰۰ درجه سانتیگراد) میرسد، در حالی که باقی گاز شامل یونها و اتمهای خنثی تقریباً در دمای محیط باقی میماند. به همین دلیل، حتی در هنگام روشن بودن لامپ، میتوان آن را با دست لمس کرد. (ویکیپدیا، پلاسما غیرحرارتی، ۲۰۲۱)
پلاسمای سرد یکی از حالتهای ماده است که به عنوان نوعی پلاسما غیرتعادلی یا غیرحرارتی شناخته میشود. در این حالت، برخلاف پلاسماهای داغ، اجزای مختلف آن (مانند الکترونها، یونها و اتمهای خنثی) دماهای متفاوتی دارند.
ویژگیهای اصلی پلاسمای سرد:
1. دمای پایین ذرات سنگیندر پلاسمای سرد، اتمها و یونهای سنگین تقریباً در دمای محیط باقی میمانند و گرمای زیادی تولید نمیکنند.
2. دمای بالای الکترونها
در این نوع پلاسما، الکترونها بسیار پرانرژی هستند و دمای آنها ممکن است به دهها هزار درجه کلوین برسد، اما این انرژی به ذرات سنگینتر منتقل نمیشود.
3. غیرتعادلی بودن
پلاسما سرد در تعادل گرمایی نیست. این بدان معناست که انرژی بین الکترونها و سایر ذرات به صورت یکنواخت تقسیم نشده است.
4. ایمنی در تماس مستقیم
به دلیل پایین بودن دمای ذرات سنگین، پلاسمای سرد معمولاً برای پوست انسان یا مواد حساس خطرناک نیست و حتی میتوان با آن تماس مستقیم داشت.
کاربردهای پلاسمای سرد:
- پزشکی و ضدعفونی:از پلاسمای سرد برای از بین بردن باکتریها، ویروسها و قارچها بدون آسیب به بافتهای زنده استفاده میشود.
- ترمیم زخمها:
پلاسمای سرد میتواند در درمان زخمهای مقاوم بهبود ایجاد کند.
- استریلسازی:
در استریل کردن ابزارهای جراحی یا تجهیزات پزشکی بدون نیاز به گرمای بالا کاربرد دارد.
- صنعت و مهندسی:
در فرآیندهای صنعتی مانند اصلاح سطح مواد، چاپ و پوششدهی استفاده میشود.
ارتباط با آیهای از قرآن
پلاسمای سرد میتواند به جای سوزاندن، اشیا را منجمد کند. این مفهوم که در قرنهای اخیر کشف شده، در قرآن کریم ۱۴۰۰ سال پیش به نوعی به تصویر کشیده شده است:آیه ۶۹ سوره انبیا:
«قُلْنَا یَا نَارُ كُونِی بَرْدًا وَسَلَامًا عَلَىٰ إِبْرَاهِیمَ»
ما گفتیم: «ای آتش! سرد و سلامت باش بر ابراهیم!»
در این آیه، آتش هم سرد و هم ایمن توصیف شده است. امروزه با کشف علمی پلاسما سرد، این ویژگی بهطور علمی توصیف و اثبات شده است، که بیانگر هماهنگی عمیق میان علم مدرن و آموزههای قرآن کریم است.