آرامشی که دود می‌شود

میراث پردود

هر چند امروز جوانان زیادی روی به مصرف سیگار آورده‌اند که هیچ کدام از والدینشان سیگاری نبوده‌اند با این حال آمار به دست آمده از پژوهش‌های مختلف نشان می‌دهد که گرایش فرزندان خانواده‌های سیگاری به مصرف این ماده مخدر بسیار بیشتر از فرزندان والدین غیر سیگاری است. از آنجایی که والدین مؤثرترین الگوهای رفتاری برای فرزندان خود هستند پس امکان سیگاری شدن کودکانی که هر دو یا یکی از والدین آن‌ها سیگاری هستند، از سایر افراد بیشتر است. گذشته از این ویژگی‌های فردی و شخصیتی عامل بسیار مهم و تعیین کننده‌ای برای روی آوردن به سمت مصرف سیگار هستند. عوامل شخصیتی بسیاری مثل تنوع طلبی، هیجان‌طلبی زیاد، ویژگی‌های اضطرابی و تمایل به انجام رفتارهای مخاطره‌آمیز در روی آوردن به سیگار بسیار تأثیرگذار هستند. وجود کنجکاوی‌ها و گرایش به هیجان و تجربیات جدید در دوران نوجوانی و جوانی عامل بسیار مهمی برای آغاز مصرف سیگار و ادامه آن محسوب می‌شود. خیلی از افراد به دلیل ناتوانی در مدیریت هیجانات منفی خود و برای فرار از مشکلات و فشارهای عصبی به سمت مصرف سیگار کشیده می‌شوند. آرامش لحظه‌ای حاصل از سیگار باعث می‌شود که فرد در طول زمان مصرف سیگار را بیشتر کند.

دوستان سیگاری

خیلی از افراد مصرف سیگار را از دوران نوجوانی شروع می‌کنند. برخی از نوجوانان به دلیل سازگاری با دوستان و همسالان و همرنگ شدن با آن‌ها در برابر هر تقاضا و خواسته‌ای تسلیم می‌شوند؛ چرا که در این دوره مورد پذیرش قرار گرفتن از جانب دوستان اهمیت بسیاری دارد. این موارد هنگامی تشدید می‌شوند که فرد بخواهد هویتش را از طریق ارتباط با گروه دوستی مورد علاقه خود تعریف کند. در این شرایط احتمال قبول درخواست همسالان برای مصرف سیگار بیشتر است. در صورت رفتار صحیح والدین در سنین نوجوانی احتمال گرایش آن‌ها به سمت دوستان کاهش می‌یابد. از سوی دیگر یکی از عوامل مؤثر در فزونی تمایل به مصرف سیگار، جذابیت‌های اجتماعی و در دسترس بودن آن در بازار است. وجود انواع سیگار با شکل‌ها، رنگ‌ها، طعم‌ها و پاکت‌های متنوع و جذاب، نمایش صحنه‌های جذاب فیلم‌ها و هنرپیشه‌های معروف و محبوب جوانان و مصرف توسط آن‌ها که به طور غیرمستقیم می‌تواند افراد را تحت تأثیر قرار دهد، هم‌چنین عدم وجود وسایل و تبلیغات لازم برای آگاهی جوانان از خطرات و مضرات سیگار، شکست‌های اجتماعی و تحصیلی ازجمله عوامل مؤثر روی آوردن به سیگار هستند.

کی گفته خطر داره؟

سیگار اولین تاثیرات منفی‌اش را بر سلامتی فرد سیگاری نشان می‌دهد. از بیماری‌های دهان و دندان گرفته تا مشکلات تنفسی ریوی و حتی ناباروری و سقط جنین از مضرراتی است که سیگار روی سلامتی افراد سیگاری اثر می‌گذارد. مصرف سیگار بزرگترین دلیل مرگ قابل پیشگیری در انگلستان و مطابق با تقریبا ۸۰ هزار تلفات در سال است. از هر دو فرد سیگاری، یک نفر در اثر بیماری ناشی از مصرف سیگار جان خود را از دست میدهد و این آماری تکان دهنده و حتی وحشتناک است. جالب است بدانید با هر نخ سیگار که می‌کشید ۱۵جهش در بدن رخ میدهد که این جهش عامل شروع سرطان است. بنابراین اگر متوجه آسیب ناشی از مصرف سیگار شوید، حتما آن را ترک خواهید کرد.

مافیای سیگار در ایران

گردش مالی سیگار در سال یک عدد نجومی و حداقل چیزی حدود 80 هزار میلیارد تومان است. از طرف دیگر، آمارها نشان می‌دهد سالانه 60 هزار میلیارد تومان برای درمان افراد سیگاری‌ در ایران هزینه می‌شود و این در حالی است که وجود مافیای قدرتمند سیگار در کشور، موجب افزایش مصرف سیگار شده است. قاچاق سیگار هم یکی از تهدیدات اقتصادی و اجتماعی به شمار می‌رود که با توجه به اوضاع اقتصادی و فرهنگی هر کشوری، تهدیدات آن نیز دچار شدت و ضعف است. این تهدیدات در کشور ما، با توجه به اینکه اقتصاد ما یک اقتصاد نفتی است و از سوی دیگر، نسل جوان نیز جمعیت بالایی دارد، از شدت بیشتری برخوردار است. بروز و علائم این تهدیدات را می‌توان در بین افرادی جست و جو کرد که به رغم سن پایینی که دارند، متاسفانه به سمت مصرف مواد دخانی گرایش پیدا کرده‌اند. ضمن اینکه، بازار سیگار کشورمان نیز از انواع سیگارهای خارجی قاچاق، مملو است. در واقع، همین گرایش رو به افزایش مصرف سیگار در بین نوجوانان و جوانان، باعث شده تا وزارت بهداشت از چند سال قبل همواره در صدد اجرای برنامه‌ها و سیاست‌هایی باشد تا بتواند مصرف مواد دخانی در کشورمان را کاهش دهد.

الصاق تصاویر هشدار دهنده بر روی پاکت‌های سیگار، یکی از سیاست‌های وزارت بهداشت بود که در حال حاضر اجرای آن کم رنگ شده است چرا که شرکت دخانیات، از ابتدا زیر بار اجرای چنین تصمیمی نمی‌رفت. به دنبال آن، ممنوعیت فروش سیگار در کیوسک‌های مطبوعاتی و...، ممنوعیت فروش سیگار به افراد زیر ۱۸ سال و...، از دیگر طرح‌های ناموفقی بود که نتوانست از آمار افراد سیگار کم کند. در کنار این برنامه ها، واردات سیگار قاچاق هم معضلی است که منجر به افزایش مصرف سیگار در کشور شده است.

از سیگار تا کراک راهی نیست

دلایل متعددی وجود دارد که نشان می دهد اعتیاد به نیکوتین ممکن است منجر به شدت مصرف مواد مخدر شود. اولین دلیل این است که سیگار کشیدن معمولا با مصرف مواد مخدر و نوشیدن الکل همراه خواهد بود، بنابراین کشیدن سیگار ممکن است به عنوان یک عامل عود کننده یا یکی از علائم اشتیاق به مصرف مواد مخدر عمل کند. دلیل دوم این است که بر اساس برخی از مطالعات، قرار گرفتن در معرض نیکوتین با تمایل به مصرف مواد مخدر و محرک ها مرتبط می باشد. اگرچه برخی معتقدند ترک سیگار و سایر مواد اعتیادآور به طور همزمان بسیار دشوار و چالش انگیز است، اما در حقیقت ترک سیگار در طول درمان و بهبودی از اعتیاد ممکن است اهمیت فراوانی داشته باشد.

ترک سیگار سخت است؟

بسیاری از افراد سیگاری که در روز بیش از ۳۰ نخ سیگار مصرف می‌کنند، در همین زمان بارها با خود آرزو می‌کنند که ای کاش سیگاری نبودند. هیچ کس نمی‌خواهد یک فرد سیگاری باشد و بیشتر افراد بعد از اینکه متوجه می‌شوند به سیگار اعتیاد پیدا کرده‌اند خود را مورد سرزنش و شماتت قرار می‌دهند و از کارشان سخت پشیمان می‌شوند زیرا سیگار جز ضرر جسمی و اجتماعی و مالی منفعتی ندارد. درصد بالایی از افراد که به دلایل مختلف تصمیم می گیرند که سیگار کشیدن را امتحان کنند هرگز فکر نمی‌کنند که این جسم کوچک چسبنده تا‌ همیشه به انگشتانشان بچسبد، آنها مثل هم هزاران فرد دیگر گمان می‌کنند که هرگز معتاد نمی‌شوند و از دام نیکوتین بی خبر هستند. نیکوتین ماده‌ای است که در گیاهانی مثل توتون و تنباکو موجود است که مصرف آن بر عملکرد مغز تاثیر می‌گذارد.در واقع نیکوتین یک محرک عصبی است و انتقال پیام‌های بین مغز و بدن را تسریع می‌بخشد و همین امر در افراد ایجاد حس آرامش و لذت می‌کند. این احساس با تلقین حس آرامش‌بخشی تاثیری به مراتب بیشتر بر روی احساس بی‌رمقی و کلافگی دارد و به همین دلیل است که افراد تصور می‌کنند با ترک سیگار باید با غول بزرگ کرختی و بی‌حوصلگی مبارزه کنند. غولی که البته قدرتمند هم است. 

---