چرا زنان همسر خود را به قتل میرسانند؟
در مجموع آمار کاملی وجود ندارد تا دقیق مشخص شود کدام یک از دو پدیده شوهرکشی و زنکشی بیشتر است. اما اکثر پژوهشگران تایید میکنند که در سالهای اخیر روند شوهرکشی افزایشی بوده است.
تحقیقات سال 1382 مرکز تحقیقات جرمشناسی دانشگاه تهران که در 15 استان کشور انجام شده ، نشان میدهد که جرم همسرکشی در بین زنان و مردان مساوی است. همچنین طبق تحقیقات اکثر شوهرکشیها همراه با خیانت زن و مباشرت با مرد دیگری است. بیشتر زنان قاتل نیز به دلیل شوهرکشی دستگیر میشوند. دکتر ابراهیم اسلامی در پنجمین کنگره ملی روانشناسی در اسفند سال 1397 بیان داشت که متاسفانه همسرکشی در تهران بسیار نگران کننده است به طوری که از هر ۱۰ پرونده قتل، ۶ پرونده شوهرکشی وجود دارد که اکثر آنها به مسئله خیانت بازمیگردد.
البته در مجموع آمار کاملی وجود ندارد تا دقیق مشخص شود کدام یک از دو پدیده شوهرکشی و زنکشی بیشتر است. اما اکثر پژوهشگران تایید میکنند که در سالهای اخیر روند شوهرکشی افزایشی بوده است و حتی این امکان با احتمال بالا وجود دارد که در برخی از سالها تعداد شوهرکشیها از زنکشیها بالاتر باشد.
با وجود اینکه آمارها و پژوهشها نشاندهنده افزایش شوهرکشی در سالهای اخیر است اما در فضای رسانهای اغلب گزارشهای خبری و در فضای علمی اغلب مقالات علمی در مورد عوامل، آمار و پیامدهای پدیده زن کشی است. اقدامات علمی و رسانهای در سالهای اخیر برای بررسی شوهرکشی از تعداد شوهران کشته شده توسط کلثوم اکبری نیز کمتر است.
در سال 1387 مقالهای با عنوان زمینههای اجتماعی موثر برپدیده شوهرکشی، عوامل موثر بر این پدیده را تحلیل کرده است. در سال 1390 نیز مقالهای با عنوان عوامل کیفی همسرکشی، انگیزههای شوهرکشی را بررسی کرده است. در سال 1398 نیز نشست تخصصی با عنوان شوهرکشی عمدتاً در شرایط اجتماعی مدرن رخ میدهد، علل این پدیده بررسی شده است. از برآورد این سه کار پژوهشی میتوان 4 عامل اصلی افزایش شوهرکشی را تبیین کرد.
1. ممکن است باعث رسیدن اموال به زن شود
در مواردی که شوهر حاضر به طلاق گرفتن نیست و زن میخواهد جدا شود و ممکن است مهریه و اموالی هم به نام زن باشد، در این شرایط زن با کشتن شوهر و لونرفتن، راحت و بدون هزینه، اموال و حق طلاق را به دست میآورد. دربعضی موارد به دست آوردن حضانت فرزند یا پیشگیری از افشای خیانت زن نیز میتوان انگیزه قتل را افزایش دهد. کلثوم اکبری پدیده شوهرکشی سالهای اخیر با این انگیزه 11 همسر خود را به قتل رساند.
2. برآورد اشتباه زنان از پیامد طلاق
متاسفانه زنان در مورد قوانین طلاق تصورات اشتباهی دارند و بعضی موارد زنان فکر میکردهاند طلاق برای زن ممکن نیست یا حضانت فرزند حتما به مرد میرسد. در صورتی که زنان حق طلاق مشروط دارند و اکثر حضانتها نیز به زنان میرسد. علاوه براین در بعضی از خانوادهها هزینه طلاق برای زنان از نظر اقتصادی و اجتماعی بالا است و همین افکار یا ترس افراطی از طلاق این تصور را در بعضی از زنان ایجاد میکند که شوهرکشی بهتر از طلاق است.
3. خیانت زن
در بعضی موارد برای پیشگیری از افشا خیانت، زن همراه با مرد غریبه دست به قتل شوهر میزند. در بعضی از موارد دیگر نیز هرچند خیانت لو نرفته اما زن به دلیل اختلاف زیاد با شوهر و بالا بودن زمان فرآیند طلاق و هزینه اقتصادی و اجتماعی طلاق و همچنین به دلیل کاهش ترس حاصل از همکاری دوستپسر، دست به قتل شوهر میزند.
4. انتقام زنانه
اعتیاد، زندگی فقیرانه یا خشونت فیزیکی مرد در شرایطی که هزینه اجتماعی و اقتصادی طلاق برای زن زیاد باشد، موجب ایجاد احساس کینه و نفرت نسبت به شوهر میشود و زمینه قتل شوهر فراهم میشود. اینگونه شوهرکشیها اغلب در خانوادههای فقیر و کم سواد رخ میدهد و در خانوادههای با سوادتر و مرفهتر شرایط حقوقی طلاق برای زنان راحتتر و هزینه اقتصادی طلاق نیز برای زنان کمتر است.
[1]- https://www.magiran.com/paper/121558/%d9%87%d9%85%d8%b3%d8%b1-%d8%a2%d8%b2%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%8c-%d8%b1%d9%81%d8%aa%d8%a7%d8%b1-%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d8%a2%d8%b2%d8%a7%d8%b1-%d8%b9%d9%84%db%8c%d9%87-%d8%b4%d9%88%d9%87%d8%b1
[2] https://www.irna.ir/news/83452465/%D8%B4%D9%88%D9%87%D8%B1-%DA%A9%D8%B4%DB%8C-%D9%BE%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D9%86-%DA%A9%D8%B4%DB%8C
[3] https://www.etemadonline.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%AD%D9%88%D8%A7%D8%AF%D8%AB-68/549927-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D9%88%D9%87%D8%B1%DA%A9%D8%B4-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%AA-%D8%AA%D8%A7-%D8%AC%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%AA
[4] https://www.khabaronline.ir/news/1234025/%DB%B6-%D9%82%D8%AA%D9%84-%D8%A7%D8%B2-%D9%87%D8%B1%DB%B1%DB%B0-%D9%82%D8%AA%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D9%88%D9%87%D8%B1%DA%A9%D8%B4%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA
[5] https://www.jamejamdaily.ir/Newspaper/item/169375
[6] https://www.bbc.com/persian/iran/2010/11/101123_fs_family_murders
البته در مجموع آمار کاملی وجود ندارد تا دقیق مشخص شود کدام یک از دو پدیده شوهرکشی و زنکشی بیشتر است. اما اکثر پژوهشگران تایید میکنند که در سالهای اخیر روند شوهرکشی افزایشی بوده است و حتی این امکان با احتمال بالا وجود دارد که در برخی از سالها تعداد شوهرکشیها از زنکشیها بالاتر باشد.
با وجود اینکه آمارها و پژوهشها نشاندهنده افزایش شوهرکشی در سالهای اخیر است اما در فضای رسانهای اغلب گزارشهای خبری و در فضای علمی اغلب مقالات علمی در مورد عوامل، آمار و پیامدهای پدیده زن کشی است. اقدامات علمی و رسانهای در سالهای اخیر برای بررسی شوهرکشی از تعداد شوهران کشته شده توسط کلثوم اکبری نیز کمتر است.
در سال 1387 مقالهای با عنوان زمینههای اجتماعی موثر برپدیده شوهرکشی، عوامل موثر بر این پدیده را تحلیل کرده است. در سال 1390 نیز مقالهای با عنوان عوامل کیفی همسرکشی، انگیزههای شوهرکشی را بررسی کرده است. در سال 1398 نیز نشست تخصصی با عنوان شوهرکشی عمدتاً در شرایط اجتماعی مدرن رخ میدهد، علل این پدیده بررسی شده است. از برآورد این سه کار پژوهشی میتوان 4 عامل اصلی افزایش شوهرکشی را تبیین کرد.
1. ممکن است باعث رسیدن اموال به زن شود
در مواردی که شوهر حاضر به طلاق گرفتن نیست و زن میخواهد جدا شود و ممکن است مهریه و اموالی هم به نام زن باشد، در این شرایط زن با کشتن شوهر و لونرفتن، راحت و بدون هزینه، اموال و حق طلاق را به دست میآورد. دربعضی موارد به دست آوردن حضانت فرزند یا پیشگیری از افشای خیانت زن نیز میتوان انگیزه قتل را افزایش دهد. کلثوم اکبری پدیده شوهرکشی سالهای اخیر با این انگیزه 11 همسر خود را به قتل رساند.
2. برآورد اشتباه زنان از پیامد طلاق
متاسفانه زنان در مورد قوانین طلاق تصورات اشتباهی دارند و بعضی موارد زنان فکر میکردهاند طلاق برای زن ممکن نیست یا حضانت فرزند حتما به مرد میرسد. در صورتی که زنان حق طلاق مشروط دارند و اکثر حضانتها نیز به زنان میرسد. علاوه براین در بعضی از خانوادهها هزینه طلاق برای زنان از نظر اقتصادی و اجتماعی بالا است و همین افکار یا ترس افراطی از طلاق این تصور را در بعضی از زنان ایجاد میکند که شوهرکشی بهتر از طلاق است.
3. خیانت زن
در بعضی موارد برای پیشگیری از افشا خیانت، زن همراه با مرد غریبه دست به قتل شوهر میزند. در بعضی از موارد دیگر نیز هرچند خیانت لو نرفته اما زن به دلیل اختلاف زیاد با شوهر و بالا بودن زمان فرآیند طلاق و هزینه اقتصادی و اجتماعی طلاق و همچنین به دلیل کاهش ترس حاصل از همکاری دوستپسر، دست به قتل شوهر میزند.
4. انتقام زنانه
اعتیاد، زندگی فقیرانه یا خشونت فیزیکی مرد در شرایطی که هزینه اجتماعی و اقتصادی طلاق برای زن زیاد باشد، موجب ایجاد احساس کینه و نفرت نسبت به شوهر میشود و زمینه قتل شوهر فراهم میشود. اینگونه شوهرکشیها اغلب در خانوادههای فقیر و کم سواد رخ میدهد و در خانوادههای با سوادتر و مرفهتر شرایط حقوقی طلاق برای زنان راحتتر و هزینه اقتصادی طلاق نیز برای زنان کمتر است.
[1]- https://www.magiran.com/paper/121558/%d9%87%d9%85%d8%b3%d8%b1-%d8%a2%d8%b2%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%8c-%d8%b1%d9%81%d8%aa%d8%a7%d8%b1-%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d8%a2%d8%b2%d8%a7%d8%b1-%d8%b9%d9%84%db%8c%d9%87-%d8%b4%d9%88%d9%87%d8%b1
[2] https://www.irna.ir/news/83452465/%D8%B4%D9%88%D9%87%D8%B1-%DA%A9%D8%B4%DB%8C-%D9%BE%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D9%86-%DA%A9%D8%B4%DB%8C
[3] https://www.etemadonline.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%AD%D9%88%D8%A7%D8%AF%D8%AB-68/549927-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D9%88%D9%87%D8%B1%DA%A9%D8%B4-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%AA-%D8%AA%D8%A7-%D8%AC%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%AA
[4] https://www.khabaronline.ir/news/1234025/%DB%B6-%D9%82%D8%AA%D9%84-%D8%A7%D8%B2-%D9%87%D8%B1%DB%B1%DB%B0-%D9%82%D8%AA%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D9%88%D9%87%D8%B1%DA%A9%D8%B4%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA
[5] https://www.jamejamdaily.ir/Newspaper/item/169375
[6] https://www.bbc.com/persian/iran/2010/11/101123_fs_family_murders