چرا لبنیات روز به روز گران میشود؟
لبنیات یک عضو مهم و جداناپذیر در سفره خانوادههاست و با وجود اهمیت آن، در خرداد ۱۴۰۳ اعلام شد که سرانه مصرف لبنیات از ۱۳۰ کیلوگرم در سال ۱۳۸۹ به ۵۵ کیلوگرم در سال رسیده است.
نرخ شیر خام که نقش ۷۰ درصدی در قیمت تمام شده محصولات لبنیاتی دارد، چند روز پیش با تغییر قیمت از ۱۵ به ۱۸ هزار تومان در هر کیلوگرم، ۲۰ درصد افزایش پیدا کرد که به دنبال آن بازهم نرخ فرآوردههای لبنی افزایش ۱۴ درصدی داشته!
مدیرعامل اتحادیه تعاونیهای لبنی پاستوریزه ایران، دلیل این اتفاق را افزایش هزینههای تولید و کاهش قدرت خرید مردم میداند. اما این همه ماجرا نیست! افزایش ۲۰ تا ۲۵ درصدی دستمزد نیروی انسانی و کاهش قدرت خرید، تولیدکنندگان را تهدید میکند و وقتی بهرهبرداری از ظرفیت در کارخانجات پایین باشد هزینههای سربار آنها هم افزایش پیدا میکند.
یکی دیگر از دلایل گرانشدن، قطعی برق است که چالشها را چندبرابر میکند، مثلا خاموشی بدون اطلاع باعث آلوده شدن خطوط میشود و مواد باقیمانده باید پاکسازی شوند تا محصولات بعدی آلوده نشوند! حتی اگر با اطلاع قبلی باشد، نمیشود کارگران را هر روز به مرخصی فرستاد و با کاهش تولید، هزینه تمام شده بازهم افزایش مییابد.
کوچکتر شدن سفره لبنیات و افزایش شدید قیمتها، موجب کاهش چشمگیر مصرف این مواد مغذی در خانوادهها شده و با توجه به اینکه شیر و انوع لبنیات مثل ماست، پنیر، کشک و دوغ، منبع عمده کلسیم و ویتامین D هستند، مصرفشان برای رشد و استحکام دندانها، رشد کودکان و نوجوانان و پیشگیری از پوکی استخوان در سالمندان ضروری هستند. علاوه بر اینها مصرف آن از بروز بیماریهای قلبی و عروقی به دلیل نقش کلسیم در تنظیم فشار خون، جلوگیری میکند.
حذف تدریجی لبنیات از رژیم غذایی، در آینده نه چندان دور باعث به وجود آمدن هزینههای چندبرابری برای درمان و کنترل بیماریهایی مثل پوکی استخوان، اختلال در رشد کودکان و کوتاهی قد در نسلهای بعدی میشود.
البته کاهش میزان مصرف و تولید، به شرکتهای تولید کننده محصولات لبنی هم ضرر زیان مالی جدی میرساند، به گفته مدیرعامل اتحادیه تعاونیهای لبنی راهکار مساله این است که دولت برای توقف روند افزایشی قیمت لبنیات چارهای جز اختصاص یارانه به تولیدکنندههای لبنی ندارد.