6 استدلال؛ مردان بعد از طلاق بیشتر از زنان آسیب میبینند
در افکار عمومی و در اکثر فیلمهای سینمایی و سریالها این زنان هستند که بعد از طلاق قربانی هستند و بیشتر آسیب میبینند. اما مطالعات علمی نشان میدهد به دلیل تغییر شرایط اقتصادی، فرهنگی و حتی تغییر قوانین ازدواج دقیقا برعکس است و مردان به طور میانگین آسیب روانی، اقتصادی و عاطفی بیشتری بعد از طلاق میبینند. براساس پژوهشهای انجام شده در سطح جهانی که به شرایط ایران هم قابل تعمیم است، میتوان 6 علت عمده این پدیده را به شکل زیر تبیین کرد.
1. خیانت جنسی زن معادل تجاوز به مرد است
در سالهای اخیر خیانت زنان متاهل در جهان افزایش یافته است[1][2] و تبدیل به یکی از دلایل مهم طلاق شده است. مطالعات نشان میدهد که مردان به خیانت جنسی زوجه و زنان بیشتر به خیانت عاطفی شوهر حساس هستند. مردان طی تاریخ به خیانت جنسی حساستر بودند زیرا باید مطمئن میشدند که فرزند برای خودشان است اما در طول تاریخ زنان نیاز به حمایت اقتصادی و امنیتی مردان داشتهاند، پس باید مطمئن میشدند تا مورد توجهترین و مورد حمایتترین همسر از نگاه شوهر هستند، بنابراین بیشتر در مورد خیانت احساسی حساس بودند.[3]بنابراین زمانی که زنان خیانت می بینند احساس طرد شدگی و تحقیرشدگی دارند به طوری که دیدن پورن توسط مرد نیز از نظر بعضی زنان خیانت محسوب میشود. اما مردان خیانت دیده احساس میکنند به حریم خصوصیشان تجاوز شده و در واقع همان حسی را دارند که زنان هنگام تجاوز شدگی تجربه میکنند، زیرا مردان بدن همسر خود را جز حریم خصوصی خودشان میدانند. مشخص است که تحمل درد طردشدگی مخصوصا در بلندمدت راحتتر از تحمل حس مورد تجاوز قرار گرفتن است. ضمن اینکه در واقع مرد خیانت دیده حس مورد تجاوز گرفتن و طردشگی را با هم تجربه خواهد کرد. علاوه براین هنوز مرد خیانتدیده طلاق نگرفته و پیامدهای منفی عاطفی و اقتصادی بعد طلاق را تجربه نکرده است.[4]
2. حمایت اجتماعی از مردان آسیب دیده کمتر است
سازمانهای مردمنهاد زیادی در سطح جهان و ایران برای کمک به زنان سرپرست خانواده و آسیبدیده وجود دارد و برای مردان حتی نصف این حجم از کمکهای مردمی و دولتی وجود ندارد واساسا یکی از دلایل رشد جنبش حقوق مردان در آمریکا و اروپا همین مسئله بوده است. ازطرفی زنان علاوه برحمایتهای اجتماعی بعد از طلاق، از طرف خانواده و دوستان نیز حمایت مالی و معنوی میشوند، زیرا طبق فرهنگ عمومی فرض براین است که زنان بیشتر مورد ظلم قرار گرفته و ضعیفترند و بیشتر نیاز به انواع حمایت دارند. همچنین امروزه شرایط برای ازدواج مجدد زنان بعد از طلاق بهتر شده است و در فرهنگ عمومی پذیرفتهشدهتر است اما شرایط برای ازدواج مجدد مردان بعد از طلاق سختتر شده است. زیرا مردان علاوه برآسیبهای روانی، هزینه اقتصادی بیشتری نیز بعد از طلاق میپردازند و آمادگی خود را از نظر اقتصادی و روانی برای ازدواج مجدد از دست میدهند. مردان معمولا تقصیر طلاق را منصفانه قضاوت میکنند و بیشتر به اقدامات اشتباه خود فکر میکنند و بیشتر خود را سرزنش میکنند اما زنان معمولا خود را مقصر نمیدانند، بنابراین حس شکست بعد از طلاق در مردان بیشتر است. با توجه به اینکه مردان کمتر مشاوره تخصصی میگیرند یا کمتر احتمال دارد حمایت عاطفی از دیگران داشته باشد، آسیب روانی بیشتری میبینند.3. قوانین ازدواج علیه مردان: از دست دادن اموال و فرزندان
در اکثر کشورهای غربی عمده حضانتها به زنان داده میشود و عمدتا صلاحیت سنجیها والدین به درستی انجام نمیشود و حتی خیانت زن به شوهر در اغلب موارد نقش موثری در حضانت مادر ندارد. در آمریکا 80 درصد حضانتها به زنان تعلق میگیرد.[5] البته در ایران خیانت زن اگر موجب اشتهار او به فساد شود موجب سلب حضانت خواهد شد اما با توجه به ضعف مدارک در اثبات خیانت یا اشتهار ممکن است حضانت سلب نشود. علاوه براین هزینه بچه بعد از طلاق با مردان است و قانون تنصیف اموال در غرب و مهریه در ایران موجب مالباختگی اکثر مردان میشود و خیانت زن نیز در هیچ کشوری موجب کاهش زیان مالی مرد بعد از طلاق نمیشود. در این حتی اگر خیانت زن در دادگاه اثبات شود باز هم مهریه را کامل میگیرد. بنابراین با توجه به اینکه در اکثر موارد بازنده مسائل مالی طلاق و حضانت، مردان هستند، طلاق به دلیل خیانت زن بدترین اتفاق ممکن در یک زندگی همراه با فرزند برای مردان خواهد بود که هر ساله در جهان و ایران بیشتر میشود.[6]حتی اگر خیانت هم رخ ندهد با توجه به اینکه بیش از 60 درصد درخواست طلاقها از طرف زنان است و زنان اغلب با آمادگی برای طلاق اقدام میکنند ومردان هم برای طلاق آماده نیستند، بنابراین مردان بیشتر زیان مالی و عاطفی را تجربه میکنند.[7]4. سلامت جسمی و روانی مردان بیشتر آسیب میبیند
مردان بعد از طلاق بیشتر مشغول فعالیت شغلی میشوند و کمتر به مراقبتهای روزانه برای سلامتی میپردازند و زمینه برای ایجاد یا تشدید انواع بیماریهای جسمی بیشتر میشود. همچنین به طور میانگین مردان بعد از طلاق کمتر با فرزندان خود وقت میگذرانند که زمینه برای افسردگی و اضطراب را برای مردان بیشتر میکند. به طور متوسط 19 درصد زنان و 28 درصد مردان برای سلامت روان به پزشک مراجعه نمیکنند. کمتر مراجعه کردن به پزشک یا روانپزشک بعد از طلاق مردان، همزمان با شروع یا افزایش مصرف مواد مخدر و الکل نیز باعث ایجاد زمینه بیشتر به بیماری میشود. کمبود حمایت اجتماعی از طرف جامعه و خانواده یا کمتر حرف زدن مردان در مورد مشکلات روانی و جسمی باعث ابتلای بیشتر یا تشدید بیشتر افسردگی و دیگر اختلالهای روانی در بین مردان نسبت به زنان میشود. همچنین مردان اغلب بعد از طلاق رابطه جنسی کمتری دارند یا به سمت روابط جنسی پرخطر میروند که باز احتمال ابتلا به بیماری را در مردان افزایش میدهد.[8] به طور کل تحقیقات نشان میدهد مردان بعد از طلاق احتمال مرگشان نسبت به مردان متاهل هم سن و زنان مطلقه به شکل محسوسی افزایش مییاد.[9]5. مردان بیشتر دچار آسیب عاطفی بعد از جدایی میشوند
یکی از ویژگیهای مهم زنان برای انتخاب مرد مناسب برای ازدواج، برتریگزین بودن زنان است. این ویژگی تکاملی که حاصل میلیونها سال تکامل زندگی زنان و مردان است باعث میشود زنان مردی را بیشتر دوست داشته باشند که از هرنظری قویتر از خودشان باشد. درآمد، ثروت، قد، سن، تحصیلات، قدرت مدیریت خانواده و مسائل مالی و حتی توانمندی مرد در مسائل فنی و قدرت بدنی نیز مردان را برای زنان جذابتر میکند. اما مسئلهای که در دنیای مدرن رخ داده این است که زنان در طول زندگی با همسر امکان رشد تحصیلی یا شغلی برایشان فراهمتر است و همچنین امکان ارتباطگیری با مردانی بهتر از شوهر خود را در شبکههای اجتماعی و محیط کار و تحصیل را دارند. بنابراین امکان اینکه با رشد تحصیلی یا شغلی زن در موقعیت بالاتر یا بهتر از شوهر خود قرار بگیرد بیشتر است و این مسئله جذابیت شوهر را بسیار کاهش میدهد. علاوه براین با افزایش دسترسی زنان به مردان دیگر نسبت به دنیای گذشته، احتمال خیانت یا طلاق زن بسیار بیشتر میشود. اما شوهر همچنان زیبایی و اخلاق 10 سال پیش همسر خود را دوست دارد و وابستگی عاطفی مردان اغلب تغییر نمیکند. بنابراین با گذر زمان وابستگی عاطفی مردان افزایش یافته یا ثابت مانده اما برای زنان کاهش مییابد. بنابراین با جدایی، مردان بیشتر آسیب عاطفی میبینند و اگر این مسئله همراه با خیانت زن باشد، رنج مرد چندین برابر میشود. در سالهای اخیر به دلیل فراهمتر شدن زمینه برای رشد شغلی یا تحصیلی زنان، خیانت یا طلاق زنان نیز به این دلیل زیاد شده است و اساسا تقاضای طلاق از طرف زنان افزایش پیدا کرده است.[10] تحقیقات میگوید طلاق مانند فوت یک عزیز در خانواده است و رابطه عاطفی سالم بین زن و شوهر هم شبیه رابطه عاطفی بین دختر و پدر است. وقتی پدری دختر خود را از دست میدهد بیشتر آسیب میبیند و دختری که پدر خود را از دست میدهد، کمتر رنج خواهد کشید.[11] بنابراین میدانیم که چرا مردان بیش از دو برابر زنان به افسردگی پس از طلاق مبتلا می شوند.6. مردان مطلقه بیشتر میمیرند و بیشتر خودکشی میکنند
طبق تحقیقات، مردان مطلقه 2.5 برابر بیشتر از مردان متاهل و 4 برابر بیشتر از زنان مطلقه خودکشی می کنند.[12] مردان بیشتر از زنان بعد از طلاق احساس افسردگی، تحقیرشدگی و تنهایی میکنند، بنابراین بیشتر امکان ابتلا به بیماریهای روانی را خواهند داشت.[13] علاوه براین اگر مردی با زن و فرزندانش رابطه خوبی داشته باشد، اگر در محیط کاری یا دوستان خود دچار اضطراب یا افسردگی شود، امکان کاهش آن را بیشتر دارد اما با طلاق گرفتن این فرصت را از دست میدهد.[14]همچنین میزان مرگ و میر بین مردان مطلقه 250 برابر بیشتر از مردان مجرد است و مردان مطلقه نسبت به مردان دیگر بیشتر دچار حملات قلبی و سکته میشوند. هچنین براساس تحقیقات دانشگاه دوک حمله قلبی بین مردان مطلقه 24 درصد افزایش مییابد. البته زنان در بلندمدت بعد از طلاق بیشتر دچار مشکلات مالی شده و در کوتاه مدت بیشتر اضطراب را تجربه میکنند اما در مجموع کمتر بیمار میشوند و کمتر اقدام به خودکشی بعد از طلاق دارند.[15]
پی نوشتها:
[1] https://www.baharnews.ir/news/147412/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B9-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%B1%D9%88-%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B4
[2] https://ifstudies.org/blog/who-cheats-more-the-demographics-of-cheating-in-america
[3] https://www.psychologytoday.com/us/blog/homo-consumericus/200906/men-and-women-experience-sexual-and-emotional-infidelity-differently
[4] SEX DIFFERENCES IN RESPONSE TO SEXUAL AND EMOTIONAL INFIDELITY AMONG SPANISH AND CHILEAN STUDENTS
[5] https://www.divorcenet.com/resources/divorce/for-men/divorce-for-men-why-women-get-child-custody-over-80-time
[6] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5992251/pdf/13524_2018_Article_667.pdf
[7] https://www.completecase.com/blog/how-divorce-changes-man/
[8] https://www.liebertpub.com/doi/abs/10.1016/j.jomh.2012.09.002?journalCode=j.jomh
[9] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26168197/
[10] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34509971/
[11] https://www.completecase.com/blog/how-divorce-changes-man/
[12] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1731658/
[13] https://www150.statcan.gc.ca/n1/daily-quotidien/070522/dq070522a-eng.htm
[14] https://www.psychologytoday.com/us/blog/talking-about-men/202102/the-mental-health-struggles-single-and-divorced-men
[15] https://www.psychologytoday.com/us/blog/better-divorce/202208/the-real-long-term-physical-and-mental-health-effects-divorce