تاریخچه منازعات حزب‌اللّه و رژیم اسرائیل

(محتوای این گزارش تا حمله پیجر‌ها را پوشش داده است. از این جهت برای تکمیل شدن مطلب چند سطر به پاراگراف آخر آن اضافه شده و مسائل انفجار بیسیم‌ها و ترور فرماندهان حزب‌اللّه به مطلب اصلی اضافه شده‌است.)

تهاجم سال 1982 و تشکیل حزب‌‌اللّه

رژیم اسرائیل در ژوئن 1982 به لبنان حمله کرد، این حملات ظاهراً پاسخ به حملاتی بود که سازمان آزادیبخش فلسطین(ساف) از جنوب لبنان انجام داده بود. در آن برهه جنگ داخلی لبنان در هفتمین سال خود به سر می‌برد و رژیم اسرائیل به امید استقرار یک دولت دوست در لبنان، جنوب این کشور را اشغال کرد و تا بیروت غربی (محل استقرار نیروهای «ساف») را تحت محاصره قرار داد.

پس از توافق، ساف عازم تونس شد، اما ارتش رژیم اسرائیل در لبنان ماند و از نمایندگان محلی(فالانژ‌ها) در جنگ داخلی حمایت کرد و در کشتار صبرا و شتیلا مشارکت داشت. شبه‌نظامیان راست‌گرای لبنان(فالانژ‌ها) با هماهنگی ارتش رژیم صهیونیستی طی دو روز بین 2000 تا 3500 پناهجوی فلسطینی و غیرنظامی لبنانی را کشتند.

چندین گروه لبنانی برای دفع این تهاجم تشکیل شدند که یکی از آن‌ها از جامعه مسلمان شیعه بود. حزب ‌اللّه زاییده تفکر این دسته از مسلمانان بود که تحت حمایت ایران و از همان ابتدا سدی محکم در برابر رژیم صهیونیستی بود. این گروه به سرعت توانست جمعیت جوان مناطق جنوبی و حاشیه‌ای بیروت را که اکثریت شیعه بودند را به خود جذب کند و به سرعت به یک جریان مهم و قدرتمند در لبنان تبدیل شود.

حملات سال 1983

بین سال‌های 1982 و 1986 چندین حمله علیه نظامیان خارجی مستقر در لبنان انجام شد که اگرچه گرو‌ه‌های مختلفی مسئولیت آن را به عهده می‌گرفتند اما در نهایت حزب‌اللّه مسئول آن‌‌ها شناخته می‌شد. در 23 اکتبر 1983، بمباران چند پادگان در بیروت منجر به مرگ 300 نیروی حافظ صلح(نیروهای نظامی، افسران سازمان سیا) فرانسه و آمریکا شد. مسئولیت این بمب گذاری را گروه جهاد اسلامی بر عهده گرفت که به عقیده بسیاری، جبهه‌ای برای حزب ‌اللّه است.(آمریکا عماد مغنیه را مغز متفکر این عملیات می‌دانست و بعد از این عملیات بود که نام این مجاهد بزرگ به لیست سیاه آمریکا اضافه شد.)

1985 - رشد حزب‌‌اللّه

 در سال 1985، قدرت رزمی حزب‌‌اللّه به حدی افزایش یافت که همراه با متحدانش، ارتش رژیم اسرائیل را مجبور کرد تا رودخانه لیتانی عقب‌نشینی کنند. بعد از آن رژیم اسرائیل در امتداد مرزهای اشغالی با لبنان وضعیت «منطقه امنیتی» اعلان کرد. نظارت بر این منطقه امنیتی بر عهده ارتش جنوب لبنان (SLA) تحت تسلط مسیحیان بود که معمولاً به عنوان یک نیروی نیابتی اسرائیل شناخته می‌شدند. این وضعیت تا زمان عقب نشینی اسرائیل در سال 2000 ادامه داشت.

1992 – ورود به عرصه سیاست

 پس از پایان جنگ داخلی لبنان (1975-1992) و در سال 1992، حزب‌‌اللّه با کسب 8 کرسی از مجموع 128 کرسی مجلس لبنان، رسماً وارد سیاست شد. به مرور زمان این کرسی‌ها افزایش یافت و حزب‌اللّه و گروه‌های همفکر آن امروز صاحب 62 کرسی هستند. امروزه حزب‌اللّه برنامه‌های اجتماعی گسترده‌ای را در مناطقی که حضورش قوی‌تر است اجرا می‌کند.

1993 - جنگ هفت روزه

در ژوئیه 1993، رژیم اسرائیل در آنچه «عملیات پاسخگویی» نامیده شد، به لبنان حمله کرد که به جنگ هفت روزه در لبنان معروف است. این حمله پس از آن صورت گرفت که حزب‌‌اللّه در پاسخ به حملات اسرائیل به یک اردوگاه و روستای آوارگان در لبنان، به شمال اسرائیل حمله کرد که تلفاتی را نیز به دنبال داشت. در نتیجه این جنگ هفت روزه 118 غیر نظامی کشته ، 500 نفر زخمی و هزاران ساختمان ویران شدند.

1996 - تجاوز آوریل و کشتار قانا

سه سال بعد، در 11 آوریل 1996، اسرائیل یک حمله دیگر را با هدف خروج حزب‌‌اللّه به فراسوی رودخانه لیتانی را ترتیب داد که 17 روز طول کشید و لبنانی‌ها از آن به عنوان «تجاوز آوریل» یاد می‌کنند. در این درگیری تلفات نظامی و غیرنظامی قابل توجهی به هر دو طرف وارد شد و زیرساخت‌های لبنان به شدت آسیب دید. در 18 آوریل، اسرائیل یک محل اسکان آوارگان سازمان ملل متحد در نزدیکی روستای قانا در جنوب لبنان اشغالی را بمباران کرد که در حدود 800 غیرنظامی آواره در آنجا پناه گرفته بودند. در این حمله 106 غیرنظامی از جمله 37 کودک کشته و حدود 116 نفر مجروح شدند.

2006 - جنگ جولای (جنگ 33 روزه)

 در عملیاتی در سال 2006 در خاک فلسطین اشغالی، حزب‌‌اللّه لبنان سه سرباز صهیونیست به نام‌های وسیم نزال، عیال بنین و شانی تورگمان را به هلاکت رساند و دو نفر را به نام‌های ایهود «اودی» گلدواسر و الداد رگو را اسیر و در ازای آزادی آن‌ها خواستار آزادی اسرای لبنانی شد. در نهایت، اجساد گلدواسر و رگو دو سال بعد در ازای پنج زندانی لبنانی به آن‌ها تحویل داده شد.

در اواخر همان ماه، جنگ جولای آغاز شد که 34 روز به طول انجامید(این قسمت گزارش اشتباه است و این جنگ در واقع 33 روز طول کشید). تقریباً 1200 لبنانی کشته و 4400 نفر زخمی شدند که اکثر آن‌ها غیرنظامی بودند. در همین حال، اسرائیل 158 کشته را گزارش کرد که بیشتر آن‌ها سرباز بودند.

2009 – به‌روزرسانی مرامنامه حزب‌اللّه

در سال 2009، مرامنامه جدید حزب ‌اللّه با حفظ مواضع قبلی خود مبنی بر مخالفت با رژیم اسرائیل و حمایت مستمر از ایران منتشر شد. در این مرامنامه حزب‌اللّه (که بعضی از کارشناسان از آن به عنوان تولد مجدد و قدرتمند حزب‌اللّه یاد می‌کنند) متعهد به ادغام خود در شکلی دموکراتیک از حکومت بود که به جای منافع فرقه ای، وحدت ملی را نمایندگی می‌کرد. پس از نامه سرگشاده 1985 که اهداف متضادی با این مرامنامه جدید داشت این دومین اعلامیه حزب‌اللّه بود که منجر به تقویت قدرت آن در بعد داخلی شد و جایگاه این گروه را در تمام لایه‌های حکومتی لبنان تثبیت کرد.

2012 - جنگ داخلی سوریه

 حزب ‌اللّه از سال 2012 برای حمایت از حکومت بشار اسد وارد جنگ داخلی سوریه شد، اقدامی که توسط بسیاری از حامیان عرب سابق آن مورد انتقاد قرار گرفت و یکی از بنیانگذاران این گروه، صبحی الطفیلی(نخستین دبیر‌کل حزب‌اللّه) نیز محکوم شد. با این حال، حامیان این اقدام می‌گویند که این استقرار در جلوگیری از تجاوز گروه‌های مسلح به لبنان و همچنین کسب تجربه گسترده حزب ‌اللّه در میدان جنگ نقش داشته است.

2023 تا 2024 – غزه

در اکتبر سال 2023، حزب‌‌اللّه در حمایت از غزه وارد جنگ با رژیم اسرائیل شد.

رژیم اسرائیل تاکنون حملات و ترورهایی را در لبنان و سوریه انجام داده و چندین تن از رهبران ارشد حزب ‌اللّه و حماس را کشته است. بعد از حمله رژیم اسرائیل به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق(1 آوریل 2024)، حزب‌اللّه لبنان با موضعی قدرتمند و انتقادی به این رژیم واکنش نشان داد و پس از پاسخ ایران به رژیم اسرائیل(عملیات وعده صادق) قاطعانه از ایران حمایت کرد.

در 28 ژوئیه، 12 کودک و نوجوان سوری در یک زمین فوتبال در بلندی‌های جولان اشغالی توسط اسرائیل کشته شدند، حادثه‌ای که باعث تشدید تنش شد. اسرائیل و حزب‌‌اللّه مسئولیت این حادثه را رد کردند، اما اسرائیل این فاجعه را عامل ترور فؤاد شکر، فرمانده حزب‌‌اللّه چند روز بعد در جنوب بیروت عنوان کرد.

کشته شدن شکر و همچنین کشته شدن اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس، طی چند روز، منطقه را در حالت آماده باش کامل قرار داده است. حزب‌‌اللّه در اواخر اوت به عنوان اولین مرحله از واکنش خود به ترور شکر، یک حمله موشکی انجام داد.

سپتامبر 2024 – حمله پیجر،بیسیم‌ و ترور فرماندهان

در 17 و 18 سپتامبر 2024، هزاران پیجر و بیسیم متعلق به عوامل حزب‌‌اللّه لبنان منفجر شدند. این حملات در حدود 40 نفر قربانی داشت. دو روز بعد از این حادثه و در تاریخ 20 سپتامبر هم جنگنده‌های اف-35 رژیم اسرائیل ساختمانی در ضاحیه بیروت را بمباران کردند. ساعاتی پس از این حمله مشخص شد که 12 فرمانده ارشد حزب‌اللّه از جمله ابراهیم عقیل(مرد شماره دو حزب‌اللّه) در این بمباران به شهادت رسیدند. حزب‌‌اللّه تأیید کرد که اسرائیل را مسئول می‌داند و وعده تلافی‌جویی داد و یک روز بعد از آن در اولین واکنش نسبت به انفجار پیجر‌ها مراکز مهمی مثل کمپانی رافائل(تولید کننده ابزار الکترونیکی نظامی) را در اطراف شهر حیفا هدف حمله راکتی و موشکی قرار داد. رسانه‌های رژیم اسرائیل در واکنش به این حمله آن را بی‌سابقه خواندند.

---