شبکه‌های اجتماعی دشمن عزت‌نفس!

نتایج تحقیقات علمی و مقالات رسانه‌ای همگی تأیید می‌کنند که شبکه‌های اجتماعی می‌توانند به سلامت روان جوانان آسیب بزنند. نگرانی اصلی این است که تصاویر بی‌نقصی که در این شبکه‌ها دیده می‌شود، تأثیر منفی بر دیدگاه زنان نسبت به بدن خود می‌گذارد.

مطالعه جدیدی در دانشگاه یورک تورنتو نشان داد که اگر زنان جوان فقط یک هفته از شبکه‌های اجتماعی فاصله بگیرند، اعتماد به نفسشان نسبت به بدن خود افزایش پیدا می‌کند.

چگونه شبکه‌های اجتماعی تصویر بدنی شما را تحت تأثیر قرار می‌دهند؟

کافی است اکسپلور شبکه‌های اجتماعی هر زن جوانی را ببینید تا متوجه شوید چگونه تصاویر بی‌پایان از زنانی با بدن، پوست و موی «عالی» می‌تواند باعث ایجاد احساس کمبود در دیگران شود. این مقایسه‌ها با ایده‌آل‌های ظاهری باعث می‌شود برخی زنان احساس نارضایتی از بدن خود داشته باشند و حتی دچار مشکلاتی مانند شرم از بدن و اختلالات خوردن شوند.

بسیاری از زنان جوان می‌دانند که شبکه‌های اجتماعی چنین تأثیر منفی دارند و سعی می‌کنند با روش‌هایی مثل «عدم دنبال کردن» حساب‌هایی که روی به اشتراک گذاری تصاویری از بدنشان متمرکز هستند، اثرات منفی را کاهش دهند. اما به دلیل الگوریتم‌های پیچیده و تبلیغات مداوم، کنترل کامل بر محتوای فید یا اکسپلور تقریباً غیرممکن است.

در مطالعه‌ای جدید، محققان بررسی کردند که آیا یک هفته دوری از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند تصویر ذهنی زنان جوان از بدن خودشان را بهبود ببخشد یا نه. این مطالعه کوچک، شامل 66 زن دانشجو بود که همگی کاربران روزانه شبکه‌های اجتماعی بوده و تمایل به کاهش استفاده از آن را داشتند.

در مرحله اول، شرکت‌کنندگان با محققان ملاقات کردند و چندین معیار مرتبط با تصویر بدن، رضایت از بدن، و عزت نفس عمومی آنها بررسی شد. همچنین از آن‌ها خواسته شد برنامه‌ای را نصب کنند که میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی را ردیابی کند.

سپس، شرکت‌کنندگان به دو گروه تقسیم شدند. به گروه اول گفته شد که از شبکه‌های اجتماعی فاصله بگیرند و گروه دوم همان‌طور که همیشه از این شبکه‌ها استفاده می‌کردند، ادامه دادند.

به زنان در شرایط آزمایشی دستورالعمل‌های دقیقی داده شد که شامل نکاتی مانند استفاده از مسدودکننده برنامه و خروج از حساب‌های رسانه‌های اجتماعی‌شان بود. از زنان در هر دو شرایط خواسته شد تا در دوران تحقیق هرگونه استفاده از رسانه های اجتماعی را به تلفن هوشمند خود محدود کنند (به عنوان مثال، استفاده از لپ‌تاپ یا تبلت نداشته باشند تا ساعات استفاده‌شان قابل ردیابی باشد).

یک هفته بعد، شرکت کنندگان دوباره با محقق ملاقات کردند و اقدامات مشابه را ادامه دادند. شرکت‌کنندگان همچنین داده‌های ردیابی شده توسط اپلیکیشن خود را به اشتراک گذاشتند که برای محاسبه دقایق صرف شده در رسانه‌های اجتماعی در طول دوره یک هفته استفاده می‌شد. زنانی که در وضعیت «وقفه» قرار داشتند، تمایل داشتند از رسانه‌های اجتماعی خود در طول یک هفته (حدود 1.5 ساعت در هفته) استفاده کنند، اما بسیار کمتر از آنهایی که در شرایط کنترل (بیش از 16 ساعت) بودند.

نتایج مطالعه به کجا رسید؟

زنانی که از رسانه‌های اجتماعی دوری کردند، افزایش عزت‌نفس (در همه زمینه‌ها؛ نه فقط عزت نفس ظاهری) و رضایت از بدن بالاتری را تجربه کردند. نکته جالب اینکه زنانی که بیشتر در معرض خطر اثرات منفی نمایش تصویر بدنی ایده‌آل در رسانه‌های اجتماعی بودند، بیشترین پیشرفت را نسبت به استراحت و دوری از رسانه‌های اجتماعی نشان دادند.

البته این نتایج باید با احتیاط در نظر گرفته شوند چرا که حجم نمونه مطالعه کوچک و جامع آماری نسبتاً محدود بود، مطالعه روی زنان کارشناسی که مایل به دوری از رسانه های اجتماعی بودند، انجام شد. علاوه بر این، زنان شرکت‌کننده می‌دانستند که مطالعه بر روی تأثیرات تصویر بدنی رسانه‌های اجتماعی متمرکز شده است. دانستن این موضوع ممکن است بر پاسخ آنها به اقدامات مطالعه تأثیر گذاشته باشد. علیرغم محدودیت‌های این مطالعه، نتایج امیدوارکننده است و به ارتباط مشخص بین کناره‌گیری از رسانه‌های اجتماعی و بهبود سلامت روان زنان جوان اشاره می‌کند.

هنگامی که آنها با محقق در جلسه دوم مطالعه ملاقات کردند، بیش از نیمی از زنان گفتند که اجتناب از رسانه‌های اجتماعی دشوار است، اما بعد از چند روز برایشان آسان تر شد. محققان همچنین خاطرنشان کردند که زنان در شرایط استراحت و دوری از رسانه‌های اجتماعی گزارش دادند که زمان رسانه‌های اجتماعی خود را با فعالیت‌هایی که احتمالاً سالم‌تر یا رضایت‌بخش‌تر هستند، مانند صحبت کردن با دوستان، مطالعه، ورزش یا خوابیدن جایگزین می‌کنند.

اگر با تصویر بدنی خود مشکل دارید، چرا یک استراحت در شبکه‌های اجتماعی را امتحان نکنید؟ برخلاف بسیاری از درمانهای سلامت روان، استراحت از رسانه های اجتماعی رایگان است! استراحت همچنین می‌تواند به شما زمان بیشتری برای فعالیت‌هایی بدهد که باعث می‌شود احساس سلامتی و شادی بیشتری داشته باشید. 

---