دیوار سکوت رو بشکن!

  
 خانواده‌ای که از نیازهای اعضای خود مطلع است خانواده‌ای سالم و موفق است و اعضا با داشتن درک متقابل محیطی امن و آرامش‌بخش برای یکدیگر فراهم می‌کنند. در این مطلب سعی داریم با ارائه راهکارهایی موثر به تقویت ارتباط کلامی در خانواده کمک کنیم. مجتبی مصطفایی کارشناس ارشد روانشناسی و مربی موفقیت در این گزارش راه‌حل‌های مفیدی برای این ارتباطات موثر درون خانوادگی توصیه کرده است.

طرفتو بشناس!

زمانی که همسر یا فرزند شما خسته از سرکار یا مدرسه و یا هر جای دیگری به منزل می‌آید و در کنار شماست، حتماً خستگی آن ها را درک کنید و در اصطلاح زیاد به آن ها غُر نزنید. همسر شما تمام تلاش خود را می‌کند که بهترین اتفاقات را برای خانواده‌اش فراهم کند و به همین علت معمولاً از صبح تا غروب در حال کار کردن است. پس خیلی طبیعی است که زمانی که به خانه‌اش بر‌می‌گردد خسته باشد و نتواند آن طور که باید به شما توجه و محبت کند.از سوی دیگر فرزند نوجوان شما دوست دارد خستگی‌اش به طور کامل از بین برود و آن زمان با دیگران ارتباط بگیرد. پس از بیان جملات نیش دار و کنایه داری مانند: «خستگیتو برا من آوردی و…» خودداری کنید. همچنین زن خانواده که در منزل در حال زحمت کشیدن است را در نظر بگیریم و کارهای او را بیهوره تصور نکنیم. این نوع جملات و رفتارها قطعاً بدترین نتیجه ممکن را به همراه خواهند داشت.پس برای بهتر شدن هر چه بهتر روابط خانوادگی تان، سعی کنید درک متقابل از یکدیگر داشته باشید و به بیان خود بسیار دقت کنید.

خیلی هم انتقاد نکن!

انتقاد کردن اصول بسیار مهم و دقیقی دارد که متاسفانه اکثر افراد آن ها را نمی‌دانند و همین نکته باعث می‌شود سوءتفاهم ها و مشکلات بسیار زیادی میان افراد مختلف به وجود بیاید. همچنین انتقاد بیجا و نادرست نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه ممکن است باعث لجبازی طرف مقابل هم شود و به کار خود مصمم تر از قبل ادامه دهد.یکی از بزرگترین اشتباهات در بحث‌های انتقادی مقایسه خود با دیگران است. متأسفانه اکثر افراد این اشتباه را انجام می‌دهند و با مقایسه کردن افراد با خود یا دیگران، آن‌ها را عصبانی و لجباز می‌کنند. مثلاً می‌گویند: بچه های مردمو ببین چی کار میکنن! که این کار بزرگترین اشتباه هنگام انتقاد کردن است.اشتباه دیگر انتقاد بیش از حد و فرصت ندادن به فرد برای دفاع از خود است. پس اگر انتقادی از اعضای خانواده‌تان دارید منتظر پاسخ های او هم باشید و بگذارید دلیل کارهایش را برای شما توضیح دهد. نکته دیگر عدم محکومیت و تخریب شخصیتی طرف مقابل است که معمولا در زمان انتقاد اوضاع را بدتر و حتی بحرانی خواهد کرد.
هر حرفی زمانی دارد!
نکته مهم دیگری که برای تقویت فن بیان در خانواده باید آن را انجام دهید، این است که به موقعیت ها به درستی توجه کنید. یعنی بدانید چه زمانی باید از اعضای خانواده خود انتقاد کنید، چه زمانی باید به آن ها محبت کنید، چه موقعی باید با ناراحتی با آن ها رفتار کنید و چه وقتی باید با خوش رویی تمام با آن ها برخورد کنید. مثلاً دقت داشته باشید که زمانی که هر یک از اعضای خانواده شما عصبانی است، اصلاً وقت خوبی برای انتقاد کردن نیست، چون ممکن است هر پاسخی از آن ها دریافت کنید و حرمت ها از بین برود. و یا زمانی که همه خوشحال هستند و همه اعضای خانواده می‌خندند، چرا باید با انتقاد و یا دعوا کردن با کسی حال بقیه را خراب کنیم. بهتر است بگذاریم در زمان مناسب تری احساس خود را نشان دهیم.

کلام محبت‌آمیز را فراموش نکن!

جمله «از محبت خارها گل می‌شود» را احتمالاً زیاد شنیده‌اید. واقعاً هم همین طور است، یعنی خصلت انسان‌ها طوری است که محبت دیدن را دوست دارند و حالشان در زمان محبت دیدن عالی می‌شود. کمی به خودتان و رفتارهایتان دقت کنید؛ قطعاً خود شما هم همینطور هستید. یعنی دوست دارید مدام از سوی دیگران محبت ببینید و حال خود را خوب کنید.خانواده، اولین و اصلی‌ترین مرکز محبت در زندگی هر فردی است. قطعاً حسی که پدر یا مادر به فرزند خود یا به یکدیگر دارند، حسی فوق العاده محبت آمیز است و می‌توان گفت اصلی‌ترین دلیل آرامش افراد است.یکی از بهترین کارهایی که می‌تواند باعث افزایش محبت میان اعضای خانواده شود، صدا زدن یکدیگر یا الفاظی مانند«عزیزم، جان ، مهربونم و…» است. سعی کنید تا می‌توانید یکدیگر را محبت آمیز صدا بزنید تا محبت تان هم به شدت افزایش پیدا کند.
اول گوش بده!

خوب گوش دادن خودش یک مهارت است و افرادی که این مهارت را داشته باشند، معمولاً میان افراد دیگر محبوب‌تر و مقبول‌تر هستند. این گونه افراد قابلیت این را دارند که ساعت ها کنارشان بنشینی و با آن‌ها درد و دل کنی و مدام حس خوب از آن‌ها بگیری. آیاواقعاً نباید این افراد را دوست داشت و اعتماد بیشتری به آن‌ها کرد؟ طبیعتاً جواب مثبت است. پیشنهاد می‌کنم برای بهتر کردن روابط خود با خانواده حتماً شنونده خوبی برای آن‌ها باشید.به یکدیگر کمک کنیداعضای خانواده بهترین افراد برای مشورت کردن، درد و دل کردن، ابراز احساسات و… هستند. اگر نتوانیم از آن ها کمک بگیریم، پس چه کار می‌خواهیم بکنیم؟ قطعاً مهربان‌تر و مطمئن‌تر از اعضای خانواده هیچ کجا پیدا نمی‌شود. پس بهتر است همه اعضا، خود را تبدیل به یک فرد همدل و کمک کننده کنند و کاری کنند که بقیه با او احساس راحتی کنند.یکی از بزرگ‌ترین اشتباهاتی که باعث از بین رفتن حس همدلی و اعتماد میان یک خانواده می‌شود، این است که خیلی سریع نسبت به مشکلات و درد و دل های پدر، مادر، خواهر، برادر و یا فرزند خود در اصطلاح «گارد» بگیریم! یعنی اگر او اشتباهی مرتکب شده باشد سریع سرزنشش کنیم و یا تنبیهش کنیم. این کار به شدت نتایج بدی را به همراه خواهد داشت و نمی‌گذارد اتفاقات خوبی رقم بخورد.
یه وقتهایی از حق خود بگذرید!

گاهی اوقات ممکن است در بحث ها و مشکلات خانوادگی کاملاً حق با شما باشد. مثلاً فرزند شما اشتباهی مرتکب شده و باعث ناراحتی شما شده است. در این طور مواقع عقل حکم می‌کند که به او تذکر دهید و حتی در صورت نیاز او را سرزنش کنید. اما در همه جا استثنا وجود دارد. بعضی اوقات لازم است که شما از حق خود بگذرید و جلوی اتفاقاتی مانند شکسته شدن حرمت‌ها، بروز دعواهای خانوادگی و… را بگیرید. چون بعد از اصرار روی حق خود ممکن است هر پاسخی دریافت کنید و مشکلات احتمالی را به جان بخرید. پس بعضی مواقع لازم است از حق خودتان بگذرید و کوتاه بیایید.لازم نیست همیشه از حقوقتان بگذرید همان طور که پیش از این اشاره شد بعضی اوقات باید برای بروز برخی مشکلات از حقوق خود بگذرید. اما گاهی هم به هیچ وجه نباید کوتاه بیایید و حق خود را زیر پا بگذارید. چرا که ممکن است با این کار خود باعث نابودی یکی از اعضای خانواده خود شوید. مثلاً اگر متوجه شدید که فرزند شما کار بسیار نادرستی مرتکب شده و ممکن است با کار خود آینده خود را تباه کند، نه تنها نباید با او کنار بیایید، بلکه باید برخورد سختی با او کنید تا دیگر سراغ چنین کاری نرود.پس حتماً به نوع، شدت و زمانی که شخصی از خانواده‌تان اشتباه می‌کند توجه کنید و با توجه به آن تصمیمات خوبی بگیرید.

مسئولیت‌های خود را بدانید!

طبیعتاً هر یک از اعضای خانواده مسئولیتی دارد و موظف است تمام و کمال آن ها را انجام دهد. مثلاً پدر خانواده وظیفه اش کسب درآمد، مدیریت خانواده، محبت کردن به سایر اعضا، توجه به کارهای خانواده خود و… است. حالا تصور کنید پدری یکی از این وظایف را انجام ندهد. چه اتفاقی می‌افتد؟مثلاً تصور کنید خانواده خود را مدیریت نکند. قطعاً در مدت بسیار کوتاهی مشکلات زیادی در خانواده به وجود می‌آید. نه تنها پدر، بلکه هر یک از اعضا باید به خوبی مسئولیت ها و حقوق خود را به خوبی در خانواده بداند و ذره ای در انجام آن ها کوتاهی نکند. همین نشناختن وظایف بعضاً باعث بروز اختلافات و دعواهایی می‌شود که اوقات تلخی را برای خانواده رقم می‌زند.
دست و جیغ و هورا!

همه انسان ها، بلا استثنا، از تشویق شدن و تحسین شدن خوشحال می‌شوند و دوست دارند مدام از طرف دیگران مورد تشویق قرار بگیرند. مخصوصاً اگر این تشویق از طرف عزیزترین افراد باشد. سعی کنید حتی به کوچک ترین دلیل ممکن هم که شده اعضای خانواده خود را مورد تشویق قرار دهید و از احساس زیبای کنار هم بودن لذت ببرید. شک نکنید این کار شما بسیار به محکم تر شدن روابط عاطفی شما کمک خواهد کرد. برای این که متوجه شوید چگونه و با چه جملاتی بهترین تعریف و تحسین را از مخاطب خود داشته باشید.