واکاوی دلایل دوری از فرزندآوری و پاسخ به نگرانیها
تضمین خدا پای روزی فرزندان
خدا بیامرزد قدیمیترها را که میگفتند:«هر کودکی با رزق مخصوص خودش به دنیا میآید». زوجهای امروزی اما به این تجربۀ زیستۀ بزرگترها با نگرانی و تردید مینگرند. نگرانیهایی که ریشه در ضعف ایمان و سبک زندگی متاثر از فرهنگ لیبرال غربی دارد.
از دید زوجهای جوان، فرزندآوری در شرایط سخت اقتصادی امروز، تصمیمی پرریسک به نظر میرسد. البته با محاسبات عقل معاش، شاید چنین نتیجهای درست باشد. اما اگر از دید الهی به موضوع نگاه کنیم، فرزندآوری نهتنها تهدید نیست بلکه فرصتی برای رشد و تعالی است.
بسیاری از افرادی که تجربه فرزندآوری را داشتهاند، به این نکته اذعان دارند که پس از ورود فرزند به زندگیشان، دریچههای جدیدی از روزی و برکت به رویشان باز شده است. این مسئله نه فقط یک اعتقاد دینی، بلکه تجربهای زیسته و ملموس برای بسیاری از خانوادههاست.
از منظر الهی، هر مخلوقی رزق و روزی مختص به خود را دارد و هیچگاه روزی یک نفر از سهم دیگری کم نخواهد شد. بنابراین، با افزایش جمعیت، دریچههای روزی خداوند بسته نمیشود.
در این باره، خداوند بهطور خاص در دو جای قرآن کریم تضمین داده است که روزی فرزندان به موقع خواهد رسید. در آیۀ 151 سورۀ انعام میفرماید: «فرزندان خود را از بیم فقر نکشید؛ زیرا ما روزی شما و آنها را میدهیم.»
همچنین در آیۀ 31 سورۀ اسراء آمده است: «فرزندان خود را از ترس فقر نکشید؛ زیرا ما روزی شما و آنها را میدهیم.»
در این دو آیه، خداوند رسم فرزندکشی عربهای جاهلی را که از ترس فقر فرزندان خود را میکشتند، بهشدت نکوهش میکند. در نگرش جاهلی، فرزند بیشتر به معنای نانخور بیشتر و در نتیجه سفرۀ خالیتر بود. اما در نگرش الهی، فرزند بیشتر به معنای روزی بیشتر است.
بر اساس این آیات، رزق و روزی تضمینشده است و افزایش یا کاهش جمعیت، تأثیری در کمیت و کیفیت روزیرسانی خداوند ندارد. بنابراین، فرزند عاملی برای فقر نیست.
نکتۀ ظریفی که مفسران از تقدم ذکر فرزندان بر والدین در آیۀ 31 سورۀ اسراء برداشت کردهاند این است که رزق والدین نیز به واسطۀ فرزندان تأمین میشود. پس واقعیت این است که ما بزرگترها در حقیقت سر سفرۀ فرزندان خود نشستهایم، نه اینکه به خاطر آنها سفرهمان خالی شده باشد.
اما چرا با وجود این وعده الهی و تجربههای مثبت، هنوز برخی افراد از فرزندآوری واهمه دارند؟ پاسخ این سؤال را شاید بتوان در فرهنگ عمومی و نوع نگاه جامعه به فرزند و خانواده جستجو کرد. در جوامع امروز، ارزشها و معیارهای زندگی به سمتی سوق پیدا کردهاند که «موفقیت» و «رفاه» تنها در امکانات مادی و آسایش ظاهری تعریف میشود. فرزندآوری بهعنوان تصمیمی که ممکن است این رفاه را تحتالشعاع قرار دهد، گاهی به عنوان مانعی برای پیشرفت و تحقق اهداف فردی تصور میشود. اما این نگرش، فاصله زیادی با دیدگاه الهی و نگاه عمیقتری به زندگی دارد که در آن فرزند بهعنوان نعمتی از جانب خداوند و واسطۀ افزایش رزق و برکت شناخته میشود.
فرهنگ مادیگرا که از طریق رسانهها و سبک زندگی غربی ترویج میشود، بهطور ضمنی این پیام را منتقل میکند که فرزندآوری به معنای کاهش فرصتها برای لذتبردن از زندگی است؛ اما این تصور اشتباه است. لذت و خوشبختی واقعی از طریق پیوندهای عمیق انسانی، از جمله پیوند با فرزندان، به دست میآید. فرزند نه تنها مانعی برای زندگی نیست، بلکه خود زندگی را به عمق و معنایی فراتر از مادیات میبرد. بسیاری از والدین تأیید میکنند که تجربۀ والدین شدن، آنها را به انسانهایی قویتر، صبورتر و پختهتر تبدیل کرده است.
باید یادآور شد که فرزندآوری یکی از زیباترین و مهمترین وظایف انسانی است. هر فرزند، حامل پتانسیلی است که میتواند جهان را تغییر دهد و به بشریت خدمت کند. سرمایهگذاری در تربیت نسل آینده، به معنای سرمایهگذاری در آیندهای بهتر برای همه است. بنابراین، به جای ترسیدن از این مسئولیت، باید با ایمان و امید به استقبال آن رفت و به این باور رسید که خداوند روزی و امکانات لازم را برای هر فردی که پا به این دنیا میگذارد، فراهم خواهد کرد.
بسیاری از افرادی که تجربه فرزندآوری را داشتهاند، به این نکته اذعان دارند که پس از ورود فرزند به زندگیشان، دریچههای جدیدی از روزی و برکت به رویشان باز شده است. این مسئله نه فقط یک اعتقاد دینی، بلکه تجربهای زیسته و ملموس برای بسیاری از خانوادههاست.
نکتۀ ظریفی که مفسران از تقدم ذکر فرزندان بر والدین در آیۀ 31 سورۀ اسراء برداشت کردهاند این است که رزق والدین نیز به واسطۀ فرزندان تأمین میشود. پس واقعیت این است که ما بزرگترها در حقیقت سر سفرۀ فرزندان خود نشستهایم، نه اینکه به خاطر آنها سفرهمان خالی شده باشد.
از منظر الهی، هر مخلوقی رزق و روزی مختص به خود را دارد و هیچگاه روزی یک نفر از سهم دیگری کم نخواهد شد. بنابراین، با افزایش جمعیت، دریچههای روزی خداوند بسته نمیشود.
در این باره، خداوند بهطور خاص در دو جای قرآن کریم تضمین داده است که روزی فرزندان به موقع خواهد رسید. در آیۀ 151 سورۀ انعام میفرماید: «فرزندان خود را از بیم فقر نکشید؛ زیرا ما روزی شما و آنها را میدهیم.»
همچنین در آیۀ 31 سورۀ اسراء آمده است: «فرزندان خود را از ترس فقر نکشید؛ زیرا ما روزی شما و آنها را میدهیم.»
در این دو آیه، خداوند رسم فرزندکشی عربهای جاهلی را که از ترس فقر فرزندان خود را میکشتند، بهشدت نکوهش میکند. در نگرش جاهلی، فرزند بیشتر به معنای نانخور بیشتر و در نتیجه سفرۀ خالیتر بود. اما در نگرش الهی، فرزند بیشتر به معنای روزی بیشتر است.
بر اساس این آیات، رزق و روزی تضمینشده است و افزایش یا کاهش جمعیت، تأثیری در کمیت و کیفیت روزیرسانی خداوند ندارد. بنابراین، فرزند عاملی برای فقر نیست.
نکتۀ ظریفی که مفسران از تقدم ذکر فرزندان بر والدین در آیۀ 31 سورۀ اسراء برداشت کردهاند این است که رزق والدین نیز به واسطۀ فرزندان تأمین میشود. پس واقعیت این است که ما بزرگترها در حقیقت سر سفرۀ فرزندان خود نشستهایم، نه اینکه به خاطر آنها سفرهمان خالی شده باشد.
اما چرا با وجود این وعده الهی و تجربههای مثبت، هنوز برخی افراد از فرزندآوری واهمه دارند؟ پاسخ این سؤال را شاید بتوان در فرهنگ عمومی و نوع نگاه جامعه به فرزند و خانواده جستجو کرد. در جوامع امروز، ارزشها و معیارهای زندگی به سمتی سوق پیدا کردهاند که «موفقیت» و «رفاه» تنها در امکانات مادی و آسایش ظاهری تعریف میشود. فرزندآوری بهعنوان تصمیمی که ممکن است این رفاه را تحتالشعاع قرار دهد، گاهی به عنوان مانعی برای پیشرفت و تحقق اهداف فردی تصور میشود. اما این نگرش، فاصله زیادی با دیدگاه الهی و نگاه عمیقتری به زندگی دارد که در آن فرزند بهعنوان نعمتی از جانب خداوند و واسطۀ افزایش رزق و برکت شناخته میشود.
فرهنگ مادیگرا که از طریق رسانهها و سبک زندگی غربی ترویج میشود، بهطور ضمنی این پیام را منتقل میکند که فرزندآوری به معنای کاهش فرصتها برای لذتبردن از زندگی است؛ اما این تصور اشتباه است. لذت و خوشبختی واقعی از طریق پیوندهای عمیق انسانی، از جمله پیوند با فرزندان، به دست میآید. فرزند نه تنها مانعی برای زندگی نیست، بلکه خود زندگی را به عمق و معنایی فراتر از مادیات میبرد. بسیاری از والدین تأیید میکنند که تجربۀ والدین شدن، آنها را به انسانهایی قویتر، صبورتر و پختهتر تبدیل کرده است.
باید یادآور شد که فرزندآوری یکی از زیباترین و مهمترین وظایف انسانی است. هر فرزند، حامل پتانسیلی است که میتواند جهان را تغییر دهد و به بشریت خدمت کند. سرمایهگذاری در تربیت نسل آینده، به معنای سرمایهگذاری در آیندهای بهتر برای همه است. بنابراین، به جای ترسیدن از این مسئولیت، باید با ایمان و امید به استقبال آن رفت و به این باور رسید که خداوند روزی و امکانات لازم را برای هر فردی که پا به این دنیا میگذارد، فراهم خواهد کرد.