سندرم آشیانه خالی؛ حس اندوه، تنهایی و پوچی که معمولا در والدین به شدت وابسته به فرزندانشان رخ میدهد
بند نافی که بریده نمیشود!
سندرم آشیانه خالی Empty Nest Syndrome)) حالت احساسی و روانی است که برخی افراد به ویژه والدین، پس از خروج فرزندانشان از خانه تجربه میکنند. این شرایط معمولاً زمانی اتفاق میافتد که فرزندان به سن بلوغ رسیده و به دانشگاه میروند یا به زندگی مستقل خود میپردازند.
میگفت: «مادرشوهرم به رابطه من و پسرش حسادت میکند و با مشورتهای غلطی که به همسرم میدهد زندگی را به کام هردویمان تلخ کرده، کمتر از یک سال از ازدواج ما میگذرد؛ اما مدام در گوش همسرم زمزمه میکند که این عروس فردا و پس فرداست و با تو نخواهد ماند، طلاقش را بده و بیا پیش خودمان زندگی کن!» این احساس کنترل نشده مادر ممکن است به سندرم آشیانه خالی برگردد؛ نوعی حس پوچی، اندوه و تنهایی به سراغ پدرومادرهایی میآید که به شدت وابسته فرزندانشان هستند و حالا فرزندشان به قصد زندگی جدا، ازدواج و یا مهاجرت و رفتن به دانشگاه برای اولین بار خانه را ترک میکند...
معمولا والدینی که دچار سندرم آشیانه خالی میشوند این احساسات را تجربه میکنند:
احساس غم و دلتنگی
والدینی که سالها وقت، انرژی و عشق خود را صرف تربیت فرزندانشان کردهاند هنگامی که فرزندشان به دانشگاه میرود یا ازدواج میکند، غالباً احساس میکنند که بخشی از زندگیشان خالی شده است. ممکن است روزهای اول، به یادآوری لحظات خوش گذشته بپردازند و دائماً به یاد آنها باشند و غم و دلتنگی را تجربه کنند. در برخی موارد، این احساسات ممکن است به افسردگی یا نگرانیهای جدیتری منجر شوند.احساس عدم هدف و بیمعنایی
بسیاری از والدین زمانی که فرزندانشان از خانه میروند، ممکن است احساس کنند که هدف و نقش اصلی خود را در زندگی گم کردهاند و زندگیشان بیمعنا شده است. آنها در طول سالها، وقت و عمر خود را صرف تربیت و پرورش فرزندشان کردهاند و حالا حس میکنند به طور ناگهانی به پایان این نقش نزدیک شدهاند و هیچ چیزی در زندگی برای آنها وجود ندارد. این احساس میتواند به سردرگمی و عدم اعتماد به نفس در زندگی منجر شود و ناشی از یک نوع خلأ باشد؛ جایی که والدین به دنبال اهداف جدید باشند ولی نتوانند آنها را پیدا کنند.تنهایی و انزوا
بعضی والدین ممکن است پس از ازدواج و یا ترک فرزندشان از خانه، به تدریج روابط اجتماعیشان را کم کنند و به دلیل تغییرات احساساتی، مانند غم و دلتنگی یا حتی کاهش انرژی ممکن است نسبت به احساس تنهایی عمیقتر شوند، احساس تنهایی روی سلامت روانی و جسمی فرد تاثیرات منفی میگذارد و افزایش اضطراب و کاهش کیفیت خواب را به دنبال دارد.تغییر در روابط
زمانی که فرزندان از خانه بیرون میروند، رابطه والدین با همدیگر و دیگر اعضای خانواده به شدت تغییر میکند. والدین ممکن است احساس کنند که دیگر موضوعات مشترکی برای گفتگو با یکدیگر ندارند یا اینکه نمیدانند چطور باید با تغییرات جدید کنار بیایند.این تغییرات میتواند باعث تنش و درگیری شود و در برخی موارد، به بیاعتمادی یا سردی در روابط والدین منجر شود و بین آنها فاصله ایجاد کند.چند رفتار اشتباه در والدین مبتلا به سندرم آشیانه خالی
تغییر در ارتباطات روزمره: برخی مادران ممکن است به شدت به تماسهای تلفنی یا پیامهای فرزندشان وابسته شوند و منتظر باشند تا خبرهایی از آنها دریافت کنند. این وابستگی میتواند احساس اضطراب و نگرانی را افزایش دهد.تلاش برای نگهداشتن روابط: مادرانی که احساس میکنند ارتباط با فرزندشان کم شده و مثل قبل نیست!، ممکن است تلاش کنند با دعوت فرزند به خانه یا برنامهریزی ملاقاتهای مکرر، ارتباط خودشان را حفظ کنند. این رفتار گاهی اوقات ممکن است به عنوان فضولی یا کنترلگری تفسیر شود.
تجزیه و تحلیل زمان گذشته: مادران ممکن است به یادآوری لحظات خاص و روزهای گذشته بپردازند و در حسرت بخشی از سالهای گذشته و تربیت فرزند خود باقی بمانند. این یادآوریها ممکن است احساس غم و از دست دادن را عمیقتر کند.
ایجاد وابستگی به سایر اعضای خانواده: برخی مادران ممکن است به جای ایجاد ارتباط با فرزند بزرگشده، به دنبال ارتباط عمیقتری با فرزندان دیگر یا حتی نوهها باشند. این تلاشها میتواند نشاندهندهی تلاش برای پر کردن خلأ عاطفی ناشی از ترک کردن فرزند اول باشد.
نگرانی درباره آینده: برخی مادران ممکن است نگران آینده فرزندانشان باشند. این نگرانیها ممکن است شامل تأمین مالی، روابط عاطفی و حتی توانایی فرزند در مدیریت زندگی مستقل باشد. این احساسات اضطراب و ناامنی را به همراه دارد.
راهکارهایی برای کنترل تنهایی در والدین
به رسمیت شناختن احساسات تغییرات: مادرانی که به احساسات خود توجه میکنند و این احساسات را با دوستان یا مشاوران به اشتراک میگذارند، ممکن است بهتر بتوانند با این دورهی جدید زندگی کنار بیایند. این به رسمیت شناختن میتواند به آنها کمک کند تا بهتدریج با تغییرات سازگار شوند.مراقبت از خود: والدین باید وقت کافی برای خود پیدا کنند و به فعالیتهای مثبت مانند ورزش، مدیتیشن یا یادگیری مهارتهای جدید بپردازند. این فعالیتها میتوانند به بهبود حس خوب بودن و افزایش انرژی منجر شوند.
یافتن سرگرمیهای جدید: والدین میتوانند به دنبال فعالیتهایی بروند که همیشه آرزوی انجام آنها را داشتند، مثل پیوستن به کلاسهای آموزشی، گروههای دوستی یا فعالیتهای اجتماعی. این میتواند به عنوان یک راهکار خوب برای پر کردن زمان و احساس پیشرفت باشد.
افزایش ارتباط: آنها میتوانند در فعالیتهای اجتماعی شرکت کنند و به تقویت روابط خود با دوستان و دیگران بپردازند.
مشاوره و حمایت اجتماعی: در مواقعی که احساسات غم و تنهایی شدت میگیرد، مشاوره با یک روانشناس یا مشاور میتواند بسیار مفید باشد. این کار به والدین کمک میکند تا احساسات خود را به خوبی مدیریت کنند