یک قرن حُسن همجواری

کابلستان قدیم، افغانستان جدید

کشور افغانستان تاریخ جدایی ناپذیری از ایران دارد، اگر تاریخ را ورق بزنیم می‌بینیم در قرنهای 18 و 19 میلادی این کشور به تدریج در پی سیاستهای انگلستان از ایران تجزیه شد.  قبل از آن، این سرزمین همواره بخشی مهم از خراسان بزرگ را در برمی‌گرفت و بخش‌هایی از آن نیز به «کابلستان» شهرت داشت. به دلیل وجود پیوندها و پیوستگی‌های کتمان‌ناپذیر فرهنگی، سیاسی، جغرافیایی و اقتصادی، میان سرزمین جداشدهٔ افغانستان با سرزمین اصلی ایران، در تمامی سال‌های جدایی این اقلیم، همچنان، روابط و مناسبات پیوسته‌ای میان دو کشور وجود داشته است.

روابط سیاسی ایران و افغانستان

اولین روابط سیاسی دو کشور پس از استقلال افغانستان به سال ۱۹۲۰ زمان حکومت «شاه امان‌الله» برمی‌گردد. نماینده افغانستان برای مذاکرات سیاسی وارد ایران شد و پیشنهاد پنج ماده‌ای افتتاح مذاکره دوستی، مبادله سفرا، اقامه کنسول افغانی در مشهد، استقرار روابط پستی و روابط تجاری را به دولت ایران داد. بعد از یک سال، معاهده دوستی در سال ۱۹۲۱ بین نمایندگان دو کشور امضاء شد.

ایران از اولین کشورهایی بود که در افغانستان سفارت خود را راه‌اندازی کرد و حتی زمین سفارت ایران از سوی دولت اهدا شد. مناسبات تهران و کابل دوستانه، نزدیک و مبتنی بر همکاری‌های اقتصادی بوده است. همچنین ایران از جمله کشورهایی بود که به افغانستان در برابر تجاوز شوروی کمک کرد. علاوه بر آن ایران جزو اولین کشورهایی بود که در سال ۱۹۱۹ استقلال افغانستان را به رسمیت شناخت.
 

8 سال جنگ تحمیلی

روابط ایران و افغانستان تا پایان جنگ جهانی دوم حسنه بود و هر دو مواضع مشترکی در قبال جنگ جهانی داشتند. حدود 3 هزار افغانستانی در جریان 8 سال دفاع مقدس شهید شدند، هزاران نفر جانباز شدند و انبوهی زخم بر تنشان را از جبهه به یادگار آوردند، آنها در آن شرایط جنگ ناعادلانه ما را تنها نگذاشتند.

«لشکر فاطمیون» دارای بیشترین تعداد شهدای جبهه مقاومت

سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی می‌گفت: «فاطمیون یک کوثر، یک خیر ارزشمند نه تنها برای مسلمانان در اینجا، بلکه برای کل جهان اسلام است. مجاهدت‌های رزمندگان فاطمیون خاک مظلومیت را از چهره افغانستانی‌ها زدود. فاطمیون منشأ تحول در جامعه ما هم شدند.»

در شرایطی که سوریه در مناطق مختلف با «داعش» درگیر بود و دست به تخریب حرم‌ها و بقاع متبرکه و ترور شخصیت‌های شیعه و سنی میزد. رزمندگان افغانستانی به دلیل حضور در سوریه و دفاع از حرم اهل‌بیت (سلام‌الله‌علیها) در افغانستان به ۱۸سال زندان و چند ده میلیون تومان جریمه محکوم می‌شدند.

تشابهات فرهنگی ایران و افغانستان

افغانستان تنها کشوری از همسایگان است که همچنان تقویم شمسی را حفظ کرده و مردم آن، گردش سال را بر اساس تقویم هجری شمسی جشن می‌گیرند. آیین‌های نوروزی از چهارشنبه‌ سوری گرفته تا سیزده‌ به‌در به همین شکل در افغانستان نیز برگزار می‌شوند؛ راه‌اندازی جشن سمنک (سمنو) در شب اول نوروز، تهیه هفت میوه و هفت‌سین، خانه‌تکانی، شستشوی فرش‌های منزل،  ‌تهیه لباس‌های نو برای اعضای خانواده، آجیل و شیرینی‌های خشک از دیگر رسومات مشابه ایران و افغانستان است.

---