6 میلیون آواره نتیجه حضور آمریکا در افغانستان

افغانستان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان پناهنده در جهان و یکی از چهار کشوری است که بیشترین تعداد جمعیت دیاسپوریک (جمعیت دور از وطن) را دارد.

حالا پناهجویان افغان، پس از پناهجویان سوری و اوکراینی، سومین گروه بزرگ آواره در جهان به شمار می‌روند. طبق گزارش UNHCR 2023 Global Trends، تا پایان سال ۲۰۲۳، تعداد پناهجویان افغان که به دلیل خشونت، آزار و شکنجه احتمالی و فقر مجبور به ترک خانه‌های خود شده‌اند در سطح جهانی به ۶.۴ میلیون نفر رسیده که با افزایش ۷۴۱,۴۰۰ نفری نسبت به سال‌های گذشته همراه بوده است.

 از کودتای کمونیستی تا اشغال توسط آمریکا

نخستین موج بزرگ آوارگی داخلی و مهاجرت بین‌المللی افغان‌ها به کشورهای همسایه در پی آزار و اذیت‌های ناشی از کودتای ثور در سال ۱۹۷۸ و تهاجم شوروی در سال ۱۹۷۹ به وقوع پیوست. تعداد کمی از پناهجویان به هند و کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق نیز مهاجرت کردند.

بین سال‌های ۱۹۷۹ تا ۱۹۹۲، بیش از ۲۰٪ از جمعیت افغانستان به عنوان پناهنده از کشور خارج شدند. پس از خروج اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۸۹، بسیاری از پناهندگان به افغانستان بازگشتند، اما جنگ داخلی در دهه ۹۰ موجب شد تا بسیاری دیگر دوباره مجبور به گریز از افغانستان شوند.

از سال 2001 تا 2021 تنها ۶ میلیون نفر به دلیل تجاوز ایالت متحده به خاک أفغانستان آواره شده‌اند، در تابستان 2021 نیز با سقوط دولت اشرف غنی و روی کار آمدن طالبان موج چهارم مهاجرت در میان مردم افغان شکل گرفت.

نسل سوم کودکان مهاجر

پناهندگان افغان یکی از بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین بحران‌های جابجایی تحت نظارت کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد را تشکیل می‌دهند. این بحران طولانی‌مدت، تلاش‌های زیادی را برای حمایت از پناهندگان افغان و جوامع میزبان در ایران و پاکستان که به مدت بیش از چهار دهه به‌طور سخاوتمندانه پذیرای آنها بوده‌اند، تشدید کرده است. این تلاش‌ها شامل ابتکاراتی برای تسهیل بازگشت داوطلبانه و ادغام مجدد پایدار پناهندگان و حمایت از کشورهای میزبان است. فیلیپو گراندی، کمیسر عالی سازمان ملل در امور پناهندگان، اشاره می‌کند که «بحران بی‌جاشدگی در افغانستان یکی از بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین بحران‌ها در تاریخ هفت دهه کمیساریای عالی پناهندگان است» و اکنون شاهد نسل سوم کودکان افغان هستیم که در تبعید به دنیا می‌آیند.

چالش‌های بزرگ بی‌جاشدگان افغان

چهار دهه درگیری و بی‌ثباتی در افغانستان، میلیون‌ها نفر را با خطر گرسنگی و نیاز به کمک‌های بشردوستانه مواجه کرده است. در سال ۲۰۲۴، رکورد ۲۳.۷ میلیون نفر به کمک‌های بشردوستانه و حفاظتی نیاز دارند و نیمی از جمعیت بیش از ۴۰ میلیون نفری افغانستان با ناامنی غذایی حاد روبرو هستند. تا ماه مه ۲۰۲۴، حدود ۶.۵ میلیون کودک در افغانستان، معادل تقریباً سه نفر از هر ۱۰، با بحران یا سطوح اضطراری گرسنگی مواجه هستند که ناشی از سیل، خشکسالی و بازگشت افغان‌ها از پاکستان و ایران است.

تخمین زده می‌شود که تا اکتبر ۲۰۲۴، حدود ۲۸٪ از جمعیت، یا حدود ۱۲.۴ میلیون نفر، با ناامنی غذایی حاد روبرو شوند.  تأثیر درگیری بر زنان و کودکان به‌ویژه ویرانگر بوده است. حقوق اساسی زنان و دختران در معرض تهدید قرار دارد و بسیاری از کودکان از تحصیل محروم شده‌اند. نرخ سوء‌تغذیه همچنان بالا باقی مانده و پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۲۴، حدود ۲.۹ میلیون کودک زیر پنج سال از سوء‌تغذیه حاد رنج ببرند. 

---