توصیه‌هایی در مورد درمان‌های خانگی

درمان‌های خانگی لزوماً جایگزینی برای درمان‌های دارویی یا جراحی نیستند و اغلب بخشی از مراقبت‌های پزشکی و دارویی را تشکیل می‌دهند. تقریباً همه ما این تجربه را داریم که از پزشک کودکان شنیده‌ایم کوچولوی شما که دچار سرماخوردگی شده است، به استراحت و مصرف مایعات بیشتر نیاز دارد تا آنتی‌بیوتیک یا شربت سرفه.
یک سری از راهکارهای خانگی مؤثر و ثابت شده هستند؛ اما دور برخی دیگر را باید کاملاً خط بکشید!

ارائه «مراقبت حمایتی و تسکینی» به بدن

بدن ما در مراقبت از خودش بسیار خوب عمل می‌کند. مثلاً اگر دچار سرماخوردگی شوید، دارویی وجود ندارد که ویروس را از بدنتان خارج کند، بلکه این سیستم ایمنی بدن شماست که این کار را به‌خوبی انجام می‌دهد. پس شما چه می‌توانید بکنید؟ حمایت از توانایی بدن برای درمان خودش.
در علم پزشکی چیزی به نام «مراقبت حمایتی و تسکینی» وجود دارد که برای شرایطی کاربرد دارد که شما عارضه‌ای دارید که پادزهری برای آن وجود ندارد. یعنی باید از بدنتان حمایت کنید تا کار خودش را به بهترین شکل انجام بدهد و هر آنچه نیاز دارد را در اختیارش بگذارید تا علائم را بهبود بخشد و شما حالتان خوب شود. در بیمارستان، این مراقبت می‌تواند شامل تزریق مایعات و سُرم غذایی، اکسیژن مکمل و تزریق خون باشد. در خانه هم می‌توانید استراحت کنید، مایعات گرم و سوپ بخورید یا شاید استامینوفن برای کاهش درد یا تب مصرف کنید.
مراقبت حمایتی بسیار عالی و مؤثر است و بستر را برای درمان‌های خانگی آماده می‌کند. به بدنتان کمک کنید تا به خودتان کمک کنید و با پزشکتان در ارتباط باشید تا بدانید چه زمانی علائمتان نیاز به کمک پزشکی دارند.

درمان‌های خودمراقبتی که می‌توانید در خانه انجام دهید

راهکارهایی نیز وجود دارند که به عملکرد بدن در بهبودی کمک می‌کنند و فراتر از استراحت و مصرف مایعات هستند. این روش‌ها بخشی از مراقبت حمایتی هستند. مثلاً شما می‌توانید سینوس‌هایتان را با سرم نمکی شستشو بدهید، یا آب‌نمک غرغره کنید تا تحریک گلویتان را کاهش دهید. یا مثلاً می‌توانید از کمپرس سرد یا گرم برای آسیب‌ها استفاده کنید یا خارش پوستتان را با مرهمی از جو دوسر تسکین دهید یا رژیم غذایی‌تان را تغییر بدهید تا یبوستتان برطرف شود.
این نوع مراقبت‌های خانگی بسیار مؤثر و کمک‌کننده‌اند و به‌طورکلی خطری ندارند، اما باز هم بهتر است از پزشکتان سؤال کنید تا مطمئن شوید مشکلی برایتان ندارد و چگونه باید علائم را چک کنید و در چه صورت به پزشکتان اطلاع بدهید.

درمان‌های خانگی با داروهای بدون نیاز به نسخه (OTC)

ما می‌توانیم از داروهای بدون نسخه یا OTC به‌عنوان راهکارهای خانگی استفاده کنیم، مثلاً از استامینوفن یا ادویل، از کرم موضعی ضدقارچ و برطرف‌کننده زگیل که در داروخانه خانگی‌تان دارید تا وقتی که ضرورت ندارد به پزشک مراجعه نکنید. حتی ممکن است به پزشک مراجعه کنید؛ اما بدون تجویز دارو یا درمان خاصی به خانه برگردید، اما پزشک به شما چند روش خانگی توصیه کند.
مهم است اطلاعات کافی در مورد داروهای بدون نسخه داشته باشید، اینکه هر کدام برای چه منظوری و چگونه استفاده می‌شوند. شما همیشه هم نمی‌توانید به اطلاعات روی محصول اعتماد کنید. مثلاً همه داروهای سرفه و سرماخوردگی مناسب کودکان نوپا نیستند. بعضی از داروهای OTC ممکن است با دیگر داروها تداخل داشته باشند یا برای برخی از عوارض منع مصرف داشته باشند. به‌طورکلی فقط به اطلاعات درج شده روی بسته‌بندی دارو بسنده نکنید و از پزشک یا داروساز سؤال کنید.

دارونماهای بی‌فایده و راهکارهای خطرناک

گاهی ممکن است فکر کنید با استفاده از یک راهکار خانگی کار خوب و مفیدی انجام می‌دهید؛ اما در واقع هیچ فایده‌ای ندارد یا حتی ممکن است مضر باشد. مثلاً خمیردندان زدن به جوش و آکنه؛ این روش شاید جوش را خشک و جمع کند اما می‌تواند پوست را تحریک کرده و قرمزی و التهابش را بدتر کند. یا کره مالیدن به سوختگی؛ این کار می‌تواند زخم را تشدید کند درصورتی‌که فقط کافی است سوختگی را زیر شیر آب سرد بگیرید تا خنک شود.
راهکارهای خانگی از جهت دیگری نیز می‌توانند خطرناک باشند، ازاین‌جهت که می‌توانند جلوی مراجعه ما به پزشک یا بیمارستان را بگیرند. در برخی موارد روش‌های خانگی می‌توانند واقعاً مضر باشند و عوارضی به جا بگذارند.

داروهای گیاهی

راهکارهای گیاهی شامل انواع چای و دم‌نوش و عصاره‌های روغنی، کاربردهای فراوانی در دنیای داروها پیدا کرده‌اند؛ اما خوب است بدانید صرفاً گیاهی بودن این داروها دلیل نمی‌شود عوارض جانبی نداشته باشند و بی‌خطر باشند.
به‌عنوان یک قانون کلی، هر دارویی که به‌اندازه کافی قدرت تأثیرگذاری دارد، این پتانسیل را دارد که عارضه‌ای به جا بگذارد. شما باید داروی گیاهی را نیز با همان احتیاطی که برای داروهای شیمیایی به کار می‌برید مصرف کنید. آیا واقعاً دوز مناسب را می‌دانید؟ آیا از عوارض جانبی احتمالی آن آگاهید؟ مثلاً آیا می‌دانستید که اسانس یا روغن پنی‌رویال که از چند گیاه خانواده نعناع می‌باشد می‌تواند برای یک مادر باردار خطر سقط‌جنین داشته باشد؟
از سویی دیگر ما داروهای گیاهی داریم که شاید مؤثر باشند؛ اما تأیید علمی نشده‌اند و ممکن است جوابی از آنها نگیرید. به‌طورکلی باید بدانید داروهای گیاهی هم مانند داروهای شیمیایی می‌توانند عوارضی داشته باشند با این تفاوت که نظارت بسیار کمتری بر تولید آنها وجود دارد.
بعضی از این راهکارها می‌توانند مؤثر باشند؛ اما هنوز از نظر علمی کاملاً تأیید نشده‌اند یا ممکن است مضر باشند و اثرات آنها هنوز به‌صورت دقیق بررسی نشده باشد. در خیلی از بیماری‌ها، زمان فاکتور بسیار مهم و تعیین‌کننده‌ای است و ممکن است داروهای گیاهی این فرصت را از شما بگیرند و درمان اصلی به تأخیر بیفتد. وقتی که علامتی وجود دارد که نیازمند مراجعه فوری به پزشک است، نمی‌توانید چند روز یا چند هفته با مصرف داروی گیاهی شانس درمان را از دست بدهید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

حالا از کجا بدانید چه زمانی درمان خانگی برای شما مناسب است؟ جواب واضح این است: از پزشک سؤال کنید. راهکارهای خانگی به معنی ردکردن درمان‌های پزشکی نیستند؛ بلکه مربوط به کارهایی هستند که می‌توانید و باید برای کمک به خودتان انجام بدهید. اگر سراغ درمان‌های خانگی می‌روید به این دلیل که «طبیعی» به نظر می‌رسند یا دوست دارید خودتان مشکل را برطرف کنید، لازم است دوباره فکر کنید و ببینید آیا این بهترین کاری است که می‌توانید برای خودتان انجام بدهید؟
پس بهتر است پیش از امتحان‌کردن هر راهکار خانگی یا طبیعی با پزشک مشورت کنید، حتی اگر نسبتاً مطمئن هستید. راهکارهای خانگی ممکن است برای مشکلات جزئی مناسب باشند؛ اما شما باید به‌خاطر هر علامتی که جدی به نظر می‌رسد یا بدتر شده به پزشک مراجعه کنید. هیچ‌کس دوست ندارد حالش بدتر شود و زمان را از دست بدهد.

---