از چه سنی به کودک ارزش پول را آموزش دهیم؟

سواد مالی مهارتی است که مانند خواندن و نوشتن، باید به کودکان آموزش داده شود. البته که الگوهای مشخصی برای آموزش سواد مالی وجود دارد اما بسته به سطح مالی و شرایط کلی جامعه، این الگوها از خانواده‌‎ای به خانواده دیگر متفاوت است.

سه تا شش سالگی

از آنجایی که رفتار کودک تقلیدی است و می‌خواهد هر چه بیشتر خود را شبیه به والدین و اطرافیانش کند، در وهله اول والدین کودک باید رفتار مالی مناسبی را داشته باشند و عادات بد مالی خود را مانند ولخرجی اصلاح کنند. چرا که تاثیرپذیری کودک در سن 3 تا 6 سالگی از والدینش زیاد است و الگوبرداری از این رفتارها می‌تواند زمینه‌ساز رفتارهای مالی اشتباه در بزرگسالی شود.

همانطور که گفته شد از سن 3 سالگی کودک تقلیدی می‌شود بنابراین برای آموزش یک مسئله حتما لازم نیست که آن را برای کودک توضیح دهید بلکه او با دیدن رفتار شما یاد می‌گیرد. زمانی که به فروشگاه می‌روید کودک را با خود ببرید و به جای کارت بانکی از اسکناس استفاده کنید. با این کار کودک متوجه می‌شود که با داشتن اسکناس می‌تواند خوراکی بخرد و رفته رفته یاد می‌گیرد که پول ارزش خاصی دارد. شاید در تجربه‌های ابتدایی با دادن اسکناس به صندوق و برگردانده نشدن آن کودک گیج شود اما به مرور متوجه محدود بودن و تمام شدن آن می‌شود.

زمانی که کودک به سن 5 یا 6 سالگی می‌رسد، بازی و سرگرمی‌هایی مثل فروشگاه بازی می‌تواند در درک بهتر او از پول کمک کند. این بازی باید با اسکناس‌های واقعی انجام شود تا کودک متوجه متفاوت بودن قیمت هر چیزی بشود. مثلا کودک در نقش مشتری است و مدادرنگی می‌خواهد، اگر یک اسکناس ۱۰ هزار تومانی به فروشنده داد به او بگویید که کم است و باید پول بیشتری بپردازد. با این کار کودک متوجه کم شدن تعداد اسکناس‌هایش می‌شود.

همچنین از 3 سالگی، گاهی اوقات پولی را به کودک بدهید و از او بخواهید او آن را در صندوق صدقات خانه بیاندازد. شاید در این سن درکی از اینکه صندوق صدقات چیست و چرا چنین کاری انجام می‌دهد نداشته باشد بنابراین در سن 5 سالگی برای او توضیح دهید که افراد و کودکان نیازمندی به این پول نیاز دارند و با این کار خوشحال می‌شوند.

قرار دادن یک قلک در اتاق کودک و انداختن عیدی‌ها و هدیه‌هایی که می‌گیرد توسط والدین یا حتی خود کودک نیز باعث عادت شدن این رفتار در او می‌شود.

7 سالگی و ورود به دبستان

با ورود کودک به دبستان و سر کله زدن با ریاضیات و اعداد و ارقام، درک نسبی از ارزش پول در کودک ایجاد می‌شود. در این سن، کودک فهم بهتری از محدود بودن پول به دست آورده و نسبت به چگونگی استفاده از آن هم کنجکاو می‌شود. بنابراین 7 سالگی زمان مناسبی برای آموزش جدی مفاهیم مالی به کودک است.

پول تو جیبی دادن به کودک همراه با نظارت و به مقدار مشخص، او را با اسکناس‌ها درگیر می‌کند و امکان فهم بسیاری از مسائل را برای او فراهم می‌کند. برای پول دادن به کودک الگوی مشخصی را انتخاب کنید. برای مثال کودک 7 سال به پول زیادی نیاز ندارد و نهیتا بخواهد از بوفه مدرسه خوراکی بخرد بنابراین می‌توانید به صورت هفتگی مقدار کمی به او پول بدهید. فراموش نکنید که برای کودک توضیح دهید باید پولش را طوری خرج کند که پیش از اتمام هفته کم نیاورد.

همچنین با پا گذاشتن کودک به سن 7 سالگی و رفتن به مدرسه، می‌توانید کم کم و در حد فهم او مفاهیم مالی را برایش توضیح دهید. برای مثال مفهوم پس انداز کردن و اهمیت آن را برایش توضیح دهید و از روش‌های عملی مثل استفاده از قلک شیشه‌ای، مفهوم را برایش جا بیاندازید. برای آگاهی از سایر روش‌های آموزش مسائل مالی این گزارش را بخوانید.

---