آینده نامشخص رمزداراییها در ایران
رشد ارزهای دیجیتال از سرمایهگذاری سوداگرانه به یک طبقه دارایی جدید، دولتهای سراسر جهان را بر آن داشته تا راههایی را برای تنظیم آن بررسی کنند و از ژانویه ۲۰۲۴، برخی از دولتها چارچوبهایی برای محافظت از کاربران ایجاد کردهاند.
همانطور که استفاده از ارزهای دیجیتال افزایش مییابد، مقررات مربوط به آنها نیز در سراسر جهان که برای کنترل آنها وضع شدهاند نیز افزایش مییابد. چشمانداز کریپتو به طور مداوم در حال تغییر است و بهروز نگهداشتن قوانین در مناطق مختلف جهانی کار آسانی نیست.
ازآنجاییکه ارز دیجیتال به عامل مهمی در چشمانداز سرمایهگذاری جهانی تبدیل شده است، کشورها رویکردهای متفاوتی را برای تنظیم طبقه دارایی در پیش گرفتهاند. برخی قوانین سختگیرانه وضع کردهاند و برخی دیگر محدودیتها و ممنوعیتهایی اعمال کردهاند.
ارزیابی وبسایت Chanalysis در سال ۲۰۲۳، پانزده کشور برتر از نظر پذیرش رمزارز را به ترتیب اینطور معرفی میکند: هند، نیجریه، ویتنام، آمریکا، اوکراین، فیلیپین، اندونزی، پاکستان، برزیل، تایلند، چین، ترکیه، انگلیس، آرژانتین.
برزیل: بیتکوین در برزیل پول قانونی نیست، اما ارزهای دیجیتال بهعنوان روشهای پرداخت قانونی شناخته میشوند. در نوامبر 2022، اتاق نمایندگان برزیل چارچوب قانونی استفاده از ارزهای دیجیتال را بهعنوان وسیله پرداخت تصویب کرد. این قانون از ژوئن 2023 اجرایی شد و بانک مرکزی برزیل بهعنوان نهاد نظارتی بر عملیات مبادلات ارز دیجیتال تعیین شد.
چین: هرگونه فعالیت مرتبط با رمزداراییها بهطور کامل ممنوع است و این کشور یکی از سختگیرانهترین رویکردها را در میان اقتصادهای بزرگ جهان اتخاذ کرده است.
روسیه: شهروندان روسیه مجاز به خرید و فروش رمزداراییها در پلتفرمهای خاص خود هستند، اما استفاده از آنها برای پرداخت کالا و خدمات ممنوع است.
قطر: تمام فعالیتهای مرتبط با رمزداراییها در قطر غیرقانونی است. این کشور بهدلیل ناپایداری رمزداراییها و خطرات مرتبط با آنها، تمامی فعالیتهای مرتبط را ممنوع کرده است.
کانادا: خرید و فروش رمزداراییها قانونی است، اما بهعنوان پول قانونی شناخته نمیشوند و تحت قوانین اوراق بهادار مقرراتگذاری میشوند. سود حاصل از استخراج رمزداراییها مشمول مالیات است.
سنگاپور: ارزهای دیجیتال بهعنوان دارایی طبقهبندی میشوند، اما بهعنوان پول قانونی شناخته نمیشوند. مرجع پولی سنگاپور (MAS) صرافیها را طبق قانون خدمات پرداخت (PSA) تنظیم و مجوزدهی میکند. سنگاپور مالیات بر عایدی سرمایه ندارد، اما سود معاملات ارز دیجیتال بهعنوان درآمد مشمول مالیات است.
هند: ممنوعیتهای رمزارزی در هند رفع شده است. فعالیتهای مرتبط با رمزداراییها منع قانونی ندارد، اما سود ناشی از آنها مشمول مالیات ۳۰ درصدی است.
انگلیس: معاملات رمزداراییها پذیرفته شده است، اما استفاده از ابزارهای پرریسک برای مبتدیان ممنوع است. استخراج و معامله مجاز است و مشمول مالیات میشود.
امارات: رمزداراییها بهعنوان پول قانونی شناخته نمیشوند، اما معامله آنها مجاز است و مشوقهایی برای جذب سرمایهگذاری در این حوزه در نظر گرفته شده است.
آمریکا: مبادلات رمزارزی قانونی است و تحت نظارت قانون اسرار بانکی قرار دارد. استخراج رمزداراییها نیز مجاز است، اما برخی ایالتها محدودیتهایی دارند. معاملات مشمول مالیات میشوند.
ژاپن: استفاده از رمزداراییها قانونی است و تحت نظارت اداره خدمات مالی قرار دارد. قوانین سختگیرانهتری برای مقابله با پولشویی در این حوزه اعمال شده است.
مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی به بررسی ریسکها و تهدیدهای گسترش فناوری دفترکل توزیعشده (DLT) و صنعت رمزنگاری پرداخته و به تجربیات کشورهای دیگر در مواجهه با این پدیدهها اشاره کرده است. دفتر مطالعات اقتصادی مجلس نیز به کاربردهای این فناوریها مانند امنیت داده، مدیریت زنجیره تأمین و انتخابات الکترونیک اشاره کرده و از تهدیدهای احتمالی آن برای حاکمیت پولی و مالی کشورها، از جمله ریسک پولشویی و از بین رفتن حاکمیت پول ملی، یاد کرده است. قانونگذاران و تصمیمگیران در تلاش برای ارزیابی چگونگی تنظیم رمزداراییها، رویکردهای مختلفی اتخاذ کردهاند.
در ایران معاملات رمزداراییها برای شهروندان بهطور کلی ممنوع نیست، اما برخی محدودیتها و ممنوعیتهای موقت، بهویژه در زمینه پرداختها و استخراج، باعث ایجاد ناپایداری و آشفتگی در بازار شده است.
برای مثال، در دیماه ۱۴۰۱ بانک مرکزی سقف پرداخت درگاههای مرتبط با تبادل رمزداراییها را از ۱۰۰ میلیون به ۲۵ میلیون تومان کاهش داد. همچنین پلیس فتا به پلتفرمها دستور داد تا وجوه کاربران را برای بررسی احتمالی جرائم تا ۷۲ ساعت مسدود کنند.
استخراج رمزارزها نیز مجاز است، اما با رعایت مجوزهای وزارت صمت و طی مراحل قانونی. با این حال، در بهمن ۱۴۰۱ به دلیل کمبود انرژی، فعالیت ماینرها متوقف شد و در اردیبهشت سال بعد، تعرفه برق برای ماینرها بهطور قابل توجهی افزایش یافت.
در آخرین تحول، در آذر ۱۴۰۲ مجلس کلیات طرح ساماندهی رمزارزشها را تصویب کرد، اما این طرح هنوز نهایی نشده است.
بررسیهای مجلس نشان میدهد که اکثر کشورها ابتدا سعی کردهاند قوانین موجود را اصلاح کنند، مانند قوانین مالیات و الزامات ضدپولشویی. سپس برخی از این کشورها به سمت تدوین قوانین جدید یا تعیین یک نهاد نظارتی واحد برای مدیریت بازار رمزداراییها پیش رفتهاند.
در حالی که ارز دیجیتال از سال 2009 وجود داشته است، دولتها و قانونگذاران در سطح جهانی هنوز در حال یافتن راههایی برای کنترل استفاده از آن هستند. مصرفکنندگان و کسبوکارها باید از فعالیتهای جعلی محافظت شوند و اقدامات پیشگیرانه باید برای مبارزه با استفادههای غیرقانونی کریپتو اجرا شود. این بازار در بسیاری از کشورها در حال پیشرفت است اما روندی کند و بحث برانگیز دارد.
https://complyadvantage.com/insights/cryptocurrency-regulations-around-world/
https://www.thomsonreuters.com/en-us/posts/wp-content/uploads/sites/20/2022/04/Cryptos-Report-Compendium-2022.pdf
https://www.investopedia.com/cryptocurrency-regulations-around-the-world-5202122
ازآنجاییکه ارز دیجیتال به عامل مهمی در چشمانداز سرمایهگذاری جهانی تبدیل شده است، کشورها رویکردهای متفاوتی را برای تنظیم طبقه دارایی در پیش گرفتهاند. برخی قوانین سختگیرانه وضع کردهاند و برخی دیگر محدودیتها و ممنوعیتهایی اعمال کردهاند.
ارزیابی وبسایت Chanalysis در سال ۲۰۲۳، پانزده کشور برتر از نظر پذیرش رمزارز را به ترتیب اینطور معرفی میکند: هند، نیجریه، ویتنام، آمریکا، اوکراین، فیلیپین، اندونزی، پاکستان، برزیل، تایلند، چین، ترکیه، انگلیس، آرژانتین.
مقررات رمزنگاری در سراسر جهان
کره جنوبی: صرافیهای ارز دیجیتال و ارائهدهندگان خدمات دارایی مجازی باید در واحد اطلاعات مالی کره (KFIU) ثبت نام کنند. در سال 2021، کره جنوبی تمام سکههای حریم خصوصی را از مبادلات ممنوع کرد. در سال 2023، قانونی برای حمایت از کاربران داراییهای مجازی اجرایی شد که کمیسیون خدمات مالی را بهعنوان تنظیمکننده رسمی داراییهای مجازی معرفی و قوانین خاصی برای حفاظت از کاربران وضع کرد.برزیل: بیتکوین در برزیل پول قانونی نیست، اما ارزهای دیجیتال بهعنوان روشهای پرداخت قانونی شناخته میشوند. در نوامبر 2022، اتاق نمایندگان برزیل چارچوب قانونی استفاده از ارزهای دیجیتال را بهعنوان وسیله پرداخت تصویب کرد. این قانون از ژوئن 2023 اجرایی شد و بانک مرکزی برزیل بهعنوان نهاد نظارتی بر عملیات مبادلات ارز دیجیتال تعیین شد.
چین: هرگونه فعالیت مرتبط با رمزداراییها بهطور کامل ممنوع است و این کشور یکی از سختگیرانهترین رویکردها را در میان اقتصادهای بزرگ جهان اتخاذ کرده است.
روسیه: شهروندان روسیه مجاز به خرید و فروش رمزداراییها در پلتفرمهای خاص خود هستند، اما استفاده از آنها برای پرداخت کالا و خدمات ممنوع است.
قطر: تمام فعالیتهای مرتبط با رمزداراییها در قطر غیرقانونی است. این کشور بهدلیل ناپایداری رمزداراییها و خطرات مرتبط با آنها، تمامی فعالیتهای مرتبط را ممنوع کرده است.
کانادا: خرید و فروش رمزداراییها قانونی است، اما بهعنوان پول قانونی شناخته نمیشوند و تحت قوانین اوراق بهادار مقرراتگذاری میشوند. سود حاصل از استخراج رمزداراییها مشمول مالیات است.
سنگاپور: ارزهای دیجیتال بهعنوان دارایی طبقهبندی میشوند، اما بهعنوان پول قانونی شناخته نمیشوند. مرجع پولی سنگاپور (MAS) صرافیها را طبق قانون خدمات پرداخت (PSA) تنظیم و مجوزدهی میکند. سنگاپور مالیات بر عایدی سرمایه ندارد، اما سود معاملات ارز دیجیتال بهعنوان درآمد مشمول مالیات است.
هند: ممنوعیتهای رمزارزی در هند رفع شده است. فعالیتهای مرتبط با رمزداراییها منع قانونی ندارد، اما سود ناشی از آنها مشمول مالیات ۳۰ درصدی است.
انگلیس: معاملات رمزداراییها پذیرفته شده است، اما استفاده از ابزارهای پرریسک برای مبتدیان ممنوع است. استخراج و معامله مجاز است و مشمول مالیات میشود.
امارات: رمزداراییها بهعنوان پول قانونی شناخته نمیشوند، اما معامله آنها مجاز است و مشوقهایی برای جذب سرمایهگذاری در این حوزه در نظر گرفته شده است.
آمریکا: مبادلات رمزارزی قانونی است و تحت نظارت قانون اسرار بانکی قرار دارد. استخراج رمزداراییها نیز مجاز است، اما برخی ایالتها محدودیتهایی دارند. معاملات مشمول مالیات میشوند.
ژاپن: استفاده از رمزداراییها قانونی است و تحت نظارت اداره خدمات مالی قرار دارد. قوانین سختگیرانهتری برای مقابله با پولشویی در این حوزه اعمال شده است.
اوضاع قانون ارزهای دیجیتال در ایران چگونه است؟
ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و در ایران نیز این تکنولوژی توجه قانونگذاران را جلب کرده و تلاشهایی برای کنترل آن در حال انجام است.مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی به بررسی ریسکها و تهدیدهای گسترش فناوری دفترکل توزیعشده (DLT) و صنعت رمزنگاری پرداخته و به تجربیات کشورهای دیگر در مواجهه با این پدیدهها اشاره کرده است. دفتر مطالعات اقتصادی مجلس نیز به کاربردهای این فناوریها مانند امنیت داده، مدیریت زنجیره تأمین و انتخابات الکترونیک اشاره کرده و از تهدیدهای احتمالی آن برای حاکمیت پولی و مالی کشورها، از جمله ریسک پولشویی و از بین رفتن حاکمیت پول ملی، یاد کرده است. قانونگذاران و تصمیمگیران در تلاش برای ارزیابی چگونگی تنظیم رمزداراییها، رویکردهای مختلفی اتخاذ کردهاند.
در ایران معاملات رمزداراییها برای شهروندان بهطور کلی ممنوع نیست، اما برخی محدودیتها و ممنوعیتهای موقت، بهویژه در زمینه پرداختها و استخراج، باعث ایجاد ناپایداری و آشفتگی در بازار شده است.
برای مثال، در دیماه ۱۴۰۱ بانک مرکزی سقف پرداخت درگاههای مرتبط با تبادل رمزداراییها را از ۱۰۰ میلیون به ۲۵ میلیون تومان کاهش داد. همچنین پلیس فتا به پلتفرمها دستور داد تا وجوه کاربران را برای بررسی احتمالی جرائم تا ۷۲ ساعت مسدود کنند.
استخراج رمزارزها نیز مجاز است، اما با رعایت مجوزهای وزارت صمت و طی مراحل قانونی. با این حال، در بهمن ۱۴۰۱ به دلیل کمبود انرژی، فعالیت ماینرها متوقف شد و در اردیبهشت سال بعد، تعرفه برق برای ماینرها بهطور قابل توجهی افزایش یافت.
در آخرین تحول، در آذر ۱۴۰۲ مجلس کلیات طرح ساماندهی رمزارزشها را تصویب کرد، اما این طرح هنوز نهایی نشده است.
بررسیهای مجلس نشان میدهد که اکثر کشورها ابتدا سعی کردهاند قوانین موجود را اصلاح کنند، مانند قوانین مالیات و الزامات ضدپولشویی. سپس برخی از این کشورها به سمت تدوین قوانین جدید یا تعیین یک نهاد نظارتی واحد برای مدیریت بازار رمزداراییها پیش رفتهاند.
در حالی که ارز دیجیتال از سال 2009 وجود داشته است، دولتها و قانونگذاران در سطح جهانی هنوز در حال یافتن راههایی برای کنترل استفاده از آن هستند. مصرفکنندگان و کسبوکارها باید از فعالیتهای جعلی محافظت شوند و اقدامات پیشگیرانه باید برای مبارزه با استفادههای غیرقانونی کریپتو اجرا شود. این بازار در بسیاری از کشورها در حال پیشرفت است اما روندی کند و بحث برانگیز دارد.
https://complyadvantage.com/insights/cryptocurrency-regulations-around-world/
https://www.thomsonreuters.com/en-us/posts/wp-content/uploads/sites/20/2022/04/Cryptos-Report-Compendium-2022.pdf
https://www.investopedia.com/cryptocurrency-regulations-around-the-world-5202122