در وصف امیرالمومنین علی علیهالسلام کلمات کم میآورند برای همین دست به دامن کلماتی میشویم که شهریار هنرمندانه از آن استفاده کرده است:
«تو کم و کیف جهانیّ و به کمبود تو دنیا/ از ثَری تا به ثریّا
شَر و شور است و دگر هیچ نه کیفیّ و نه کمّی/ بابی انت و امّی»
امیرالمومنین علی علیهالسلام نه تنها محبوب قلب شیعیان است بلکه در میان مشاهیر و افراد با هر دین و مذهبی طرفدار دارد و آنها را شیفته خود کرده است. در ادامه گزارش برخی از دیدگاههای افراد معروف و سرشناس جهان درباره امیرالمومنین علی علیهالسلام را مرور میکنیم...
جرج جرداق نویسنده مسیحی عرب
آنان که با علی بن ابی طالب علیهالسلام دشمنی میکردند، هم خود گمراه شدند و هم دیگران را گمراه ساختند و سرانجام سر به زیر خاک فرو بردند و خاموش شدند و از آنها نام و نشانی، جز لعن و نفرین انسانها باقی نماند.
مادام دیالافوا مسیحی، جهانگرد فرانسوی
امیرالمومنین علی علیهالسلام کسی است که همه بتهایی را که اعراب، شریک خدای یگانه میپنداشتند شکست، و وحدت و یگانه پرستی را تبلیغ کرد. علی علیهالسلام کسی است که تمام اعمال و رفتارش نسبت به مسلمانان منصفانه بود.ایشان کسی است که تهدید و نویدش قطعی بود.
ژنرال سرپرسی سایکس از مشاهیر خاورشناسان انگلیسی
علی بن ابیطالب (علیه السلام) از میان خلفا به شرافت و بزرگواری نفس مشهور و به غایت مراقب حال زیردستان خود بود. دقت و مراقبتهای خیلی سخت او در امانت و دیانت باعث شده بود که اعراب حریص که تمام امپراطوری را غارت کرده بودند از وی ناراضی باشند.
جبران خلیل جبران
دو طایفه شیفته روش علی علیهالسلام بودند یکی خردمندان پاکدل و دیگری نیکوسرشتان باذوق، علی بن ابیطالب شهید عظمت خویش گشت. او از دنیا رفت در حالی که نماز بر زبانش جاری و دلش از شوق خدا لبریز بود.
کارلایل فیلسوف انگلیسی
ما نمیتوانیم علی علیهالسلام را دوست نداشته باشیم و به وی عشق نورزیم زیرا هر چه خوبی هست که ما آن را دوست داریم همه در ایشان جمع است.
بارون کارادوو مورخ و محقق فرانسوی
«علی علیهالسلام آن شجاع بی همتا و قهرمان یکه تازی بود که پهلو به پهلوی پیامبر میجنگید. پیامبر او را بسیار دوست میداشت، روزی به سوی علی علیهالسلام اشاره کرد و گفت: «من کنت مولاه فعلی مولاه».
شبلی شمیل از پیشتازان مکتب مادیگری
امام علی ابن ابی طالب علیهالسلام بزرگ بزرگان، یگانه نسخهای است که نه شرق و نه غرب، نه در گذشته و نه در امروز صورتی مطابق این نسخه ندیده است».
جانین شاعر آلمانی
علی علیهالسلام را جز آنکه دوست بداریم و شیفته او باشیم چارهای نداریم؛ زیرا جوان شریف و بزرگواری بود، وجدان پاکی داشت که از مهربانی و نیکی لبریز بود، و قلبش مملو از یاری و فداکاری بود
جرجی زیدان نویسنده و دانشمند مسیحی عرب
اگر بگویم مسیح از علی علیهالسلام بالاتر است عقلم اجازه نمیدهد، و اگر بگویم علی علیهالسلام از مسیح بالاتر است دینم اجازه نمیدهد
بارون کاردایفو دانشمند فرانسوی
«علی علیهالسلام پهلوانی بود در عین دلیری دلسوز و رقیق القلب، به مال و منصب دنیا اعتنایی نداشت، و در حقیقت جان خود را فدا نمود. روحی بسیار عمیق داشت که ریشه آن ناپیدا بود و در هر جا خوف الهی او را فرا گرفته بود»
ابوالفرج اهرون مشهور به ابن العبری مورخ و دانشمند مسیحی
علی علیهالسلام بود که در عصر خلفا، خلأ ناشی از فقدان حضرت رسول اکرم صلالله علیه و آله را جبران نمود. او مبارزات عقیدتی را، پس از پیغمبر بر عهده داشت
ایلیا پاولویچ پطروشفسکی مورخ و شرق شناس روسی
علی علیهالسلام تا سر حد شور و عشق پای بند دین، صادق و راستگو بود. در امور اخلاقی بسیار خرده گیر بود. هم سلحشور بود و هم شاعر، و همه صفات لازمهی اولیا الله در وجودش جمع بود
میخائیل نعمیه نویسنده صاحب نظر و متفکر مسیحی عرب
قدرتنمایی و قهرمانی امام علی علیهالسلام تنها در حدود میدانهای جنگ نبود، قهرمانی بود در صفای بصیرت، و طهارت وجدان، این نیروی قهرمانی همیشه محرک و انگیزنده است گرچه روزگارها از آن بگذرد...
واشنگتن ارونیک محقق و نویسنده آمریکایی
«علی علیهالسلام دارای سه خصلت بزرگ: شجاعت، فصاحت، و سخاوت بود. روح دلیر و شجاع او بود که او را شایسته عنوان (شیرخدا) نمود، لقبی که پیغمبر صلالله علیه و آله به او عطا فرمود
دکتر بولس سلامه ادیب و حقوق دان بزرگ مسیحی
علی (علیهالسلام) در قضاوتهای خود استثنایی قائل نمیشد و به طور مساوی آنچه را که شایسته بود حکم میکرد، و تفاوتی میان ارباب و بنده نمیگذاشت. ایشان همواره از وضع رقت بار یتیمان و فقیران بسیار متأثر و غمگین میشد
ویل دورانت شرق شناس مشهور انگلیسی
علی علیهالسلام در جوانی، نمونه کامل تواضع، تقوا، نشاط و اخلاص، در راه دین است. خوش منظر و نیکو خصال، و پر اندیشه و درست پیمان بود.
لامنس شرق شناس معروف بلژیکی
علمای اسلام از مخالف و موافق، از دوست و دشمن، مفتخرند که گفتار خود را به علی علیهالسلام مستند کنند؛ چه گفتار او حجیت قطعی داشت و او دروازه شهر علم بود، و با روح کلی پیوستگی کامل داشت
رینولدالین نیکلسون محقق و خاورشناس معروف انگلیسی
«علی (علیهالسلام) برجستگیها و فضائل بسیار داشت. او هوشیار، دور اندیش، شجاع، صاحب رأی، حلیم، وفادار و شریف بود».
پطروشفسکی، مورخ روسی:
همه صفات لازمه اولیاء الله در وجود علی علیهالسلام جمع شده بود
شبلی شمیل لبنانی از پیشتازان مکتب مادیگری:
علی علیهالسلام یگانه نسخهای است که نه شرق و نه غرب ، نه در گذشته و نه در امروز صورتی مطابقش ندیده است .