میلیون‌ها مورد از عفونت دنگی هر ساله در تمام دنیا رخ می‌دهد. تب دنگی بیشتر در جنوب شرقی آسیا، جزایر اقیانوس آرام، آمریکای لاتین و آفریقا شایع است. اما این بیماری به نواحی جدیدی رسیده است، از جمله شیوع محلی در اروپا و بخش‌های جنوبی ایالات متحده.
محققان در حال تلاش برای ساختن واکسن تب دنگی هستند. اما در حال حاضر در نواحی که تب دنگی شایع است، بهترین راه پیشگیری از عفونت، پیشگیری از نیش پشه و اقداماتی برای کاهش تعداد پشه‌هاست.
علائم تب دنگی
خیلی از افراد علامتی از عفونت دنگی ندارند. وقتی علائم بروز می‌کنند ممکن است با علائم بیماری‌های دیگر اشتباه گرفته شوند، مثلاً آنفلوانزا. علائم معمولاً در عرض ۴ تا ۱۰ روز بعد از گزیده شدن توسط پشه آلوده شروع می‌شوند. تب دنگی باعث تب بالایی می‌شود (۴۰ درجه) و علائم زیر را دارد:زنانی که طی بارداری دچار تب دنگی می‌شوند ممکن است این ویروس را حین زایمان به کودک خود انتقال دهند. ضمناً بچه‌هایی که مادران آنها طی بارداری تب دنگی گرفته‌اند بیشتر ممکن است زودتر از موعد به دنیا بیایند و وزن کمی هنگام تولد داشته باشند یا حتی جان خود را از دست بدهند
. درد عضله و استخوان و مفصل
. تهوع
. استفراغ
. درد در پشت چشم‌ها
. تورم غدد
. راش پوستی
بیشتر افراد در عرض حدود یک هفته خوب می‌شوند. اما در برخی موارد، علائم بدتر شده و خطرناک می‌شوند که به آن دنگی شدید یا تب هموراژیک دنگی می‌گویند (سندرم شوک دنگی).
دنگی شدید زمانی روی می‌دهد که رگ‌های خونی آسیب‌دیده و خون نشت می‌دهند. تعداد سلول‌های تشکیل‌دهنده لخته خون در خون افت می‌کند (پلاکت‌ها). این شرایط می‌تواند موجب شوک، خونریزی داخلی، نارسایی اعضا و حتی مرگ شود.
علائم هشداردهنده دنگی شدید که خطرناک بوده و یک وضعیت اورژانسی است، می‌تواند فوراً ایجاد شود. علائم هشداردهنده معمولاً اولین یا دومین روز بعد از رفع تب شروع شده و شامل موارد زیر می‌شوند:
. شکم‌درد شدید
. استفراغ مداوم
. خونریزی از بینی و لثه‌ها
. خون در ادرار و مدفوع و استفراغ
. خونریزی در زیر پوست که شبیه کبودی به نظر می‌رسد
. تنفس سخت یا تند
. خستگی
. حساسیت‌پذیری عصبی یا بی‌قراری
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
تب دنگی شدید یک وضعیت اورژانسی است؛ چون با خطر مرگ همراه است. اگر اخیراً به ناحیه‌ای رفته‌اید که تب دنگی در آنجا شایع است و تب دارید باید سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. علائم هشداردهنده شامل شکم‌درد شدید، استفراغ، مشکل در تنفس یا خون در بینی و لثه‌ها و استفراغ و مدفوع می‌شوند.
علت‌های تب دنگی
تب دنگی ناشی از یکی از چهار ویروس دنگی است. شما نمی‌توانید تب دنگی را از یک فرد مبتلا بگیرید. بلکه تب دنگی از طریق نیش پشه آلوده منتقل می‌شود.دو نوع پشه وجود دارند که اغلب ویروس تب دنگی را انتقال می‌دهند و هر دو در محل اقامت انسان‌ها زیادند. وقتی پشه، فرد مبتلا به ویروس دنگی را نیش می‌زند، این ویروس وارد خون پشه می‌شود. سپس اگر این پشه شخص دیگری را نیش بزند، ویروس دنگی را وارد فرد دوم کرده و باعث عفونت می‌شود.
بعد از بهبودی از تب دنگی شما تا مدت طولانی نسبت به این نوع عفونت ایمنی دارید؛ اما نه نسبت به سه نوع دیگر این ویروس. یعنی ممکن است در آینده توسط سه نوع دیگر ویروس دنگی دچار عفونت شوید. ریسک ابتلا به دنگی شدید در موارد دوم و سوم و یا چهارم ابتلا بیشتر می‌شود.
ریسک فاکتورها
در موارد زیر احتمال ابتلا به عفونت دنگی بیشتر است:. در نواحی گرمسیری زندگی می‌کنید یا به این مکان سفر کرده‌اید.
. قبلاً تب دنگی گرفته‌اید. همان‌طور که گفتیم سابقه ابتلا به تب دنگی، ریسک علائم شدید این عفونت در موارد بعدی را افزایش می‌دهد.
عوارض و پیامدها
تب شدید دنگی می‌تواند باعث خونریزی داخلی و آسیب اعضا شود. فشارخون می‌تواند به میزان خطرناکی افت کند و باعث شوک شود. در برخی موارد، تب دنگی شدید منجر به مرگ خواهد شد.زنانی که طی بارداری دچار تب دنگی می‌شوند ممکن است این ویروس را حین زایمان به کودک خود انتقال دهند. ضمناً بچه‌هایی که مادران آنها طی بارداری تب دنگی گرفته‌اند بیشتر ممکن است زودتر از موعد به دنیا بیایند و وزن کمی هنگام تولد داشته باشند یا حتی جان خود را از دست بدهند.
تب دنگی چگونه درمان می‌شود؟
بهترین شیوه درمان بر اساس موارد زیر توصیه خواهد شد: . سن بیمار
. وضعیت عمومی سلامت بیمار در حال و گذشته
. میزان شدت بیماری و بدحالی
. اینکه بیمار تا چه اندازه می‌تواند داروها و درمان‌ها را تحمل کند
. انتظار می‌رود بیماری چقدر طول بکشد
. اولویت و ترجیح خود بیمار
تب دنگی معمولاً با مراقبت و داروهای غیرتجویزی برای تسکین درد و استراحت و مصرف مایعات برطرف می‌شود. می‌توانید برای کاهش تب از استامینوفن استفاده کنید؛ اما نباید آسپرین، ایبوپروفن یا هر داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی دیگری مصرف کنید. در موارد شدید نیاز به مراقبت‌های پزشکی و تخصصی خواهد بود تا ریسک مرگ کاهش پیدا کند.
پیشگیری از تب دنگی
واکسندر نواحی از دنیا که تب دنگی معمول است، یک واکسن تأیید شده برای افراد ۹ تا ۴۵ سال وجود دارد که برای افرادی است که در حال حاضر حداقل یک‌بار به این عفونت دچار شده‌اند و این واکسن با سه دوز و طی یک دوره ۱۲ماهه تزریق می‌شود.
این واکسن فقط برای افرادی است که سابقهٔ ابتلا به تب دنگی را در پرونده پزشکی خود دارند یا آزمایش خونشان نشان می‌دهد که قبلاً به یکی از ویروس‌های دنگی مبتلا شده‌اند. در افرادی که سابقهٔ تب دنگی را ندارند، زدن این واکسن می‌تواند ریسک دنگی شدید و خطرناک را در آینده افزایش دهد.
بیشتر بخوانید
سازمان بهداشت جهانی تأکید می‌کند که این واکسن به‌خودی‌خود ابزار مؤثری برای کاهش تب دنگی در نواحی که این ویروس شیوع دارد نمی‌باشد. پیشگیری از نیش پشه و کنترل جمعیت پشه‌ها همچنان بهترین شیوه برای پیشگیری از انتشار تب دنگی می‌باشد.
اگر در جایی زندگی می‌کنید که تب دنگی شایع است (یا سفر می‌کنید)، توصیه‌های زیر به شما کمک می‌کند تا ریسک ابتلا به عفونت را کمتر کنید:
. در مکانی که تهویه هوای خوبی دارد یا کاملاً کنترل شده بمانید. پشه‌هایی که حامل ویروس دنگی هستند بیشتر صبح زود تا گرگ‌ومیش غروب فعال‌اند، اما شب‌ها هم می‌توانند نیش بزنند.
. لباس‌هایی بپوشید که خوب از بدنتان محافظت می‌کنند. لباس آستین‌بلند و شلوار بلند و کفش و جوراب بپوشید.
. از اسپری دفع پشه استفاده کنید. پرمترین را می‌توانید روی لباس‌ها، کفش‌ها، پشه‌بند و وسایل کمپتان بزنید. همچنین می‌توانید لباس‌هایی بخرید که پرمترین دارند. برای پوستتان از اسپری استفاده کنید که حاوی حداقل ۱۰ درصد DEET باشد.
. اقامت پشه‌ها را کاهش دهید! پشه‌هایی که حامل ویروس تب دنگی‌اند معمولاً در داخل یا اطراف خانه و آب‌های راکد زندگی می‌کنند. شما می‌توانید با حذف محیط‌های موردعلاقه پشه‌ها اجازه تخم‌گذاری به آنها ندهید. حداقل یک‌بار در هفته، ظروف حاوی آب راکد را خالی و تمیز کنید، مثلاً گلدان‌ها، ظرف حیوانات خانگی و وسایل گوشه حیاط که آب باران در آنها جمع می‌شود. بعد از تمیزکردن این وسایل دیگر اجازه ندهید آب در آنها جمع شود و رویشان را بپوشانید.
