اعجاز علمی قرآن دربارۀ تنگی نفس در ارتفاعات

وجود جو زمین تا زمانی که پاسکال در سال 1648 وجود آن را اثبات نکرد ناشناخته بود. او ثابت کرد که هرچه از سطح دریا بالاتر می‌رویم، فشار هوا کاهش می‌یابد.

بعدها مشخص شد که هوای لایه‌های پایین جو متراکم‌تر است. تقریبا ۵۰ درصد از کل هوای زمین بین سطح زمین تا ارتفاع ۶ هزار متری و ۹۰ درصد آن بین سطح زمین تا ارتفاع ۱۵ هزار متری قرار دارد. بنابراین، چگالی هوا به صورت عمودی کاهش می‌یابد تا به کمترین تراکم (فشار حداقل) در لایه‌های بالایی جو برسد و در نهایت در فضای بیکران به طور کامل ناپدید شود.

بالا رفتن انسان تا ارتفاع بیش از ۱۰ هزار متر از سطح دریا معمولا مشکل جدی برای او ایجاد نمی‌کند. زیرا دستگاه تنفسی قادر است با شرایط جوی موجود در ارتفاع ۱۰ تا ۲۵ هزار متری سازگار شود. اما با ورود به فضای بیرونی، میزان فشار و اکسیژن به شدت افت می‌کند و باعث احساس تنگی نفس و بسته شدن قفسه سینه می‌شود. در این هنگام به دلیل کمبود شدید اکسیژن (گرسنگی اکسیژن)، تنفس با مشکل جدی مواجه شده و در نهایت موجب نارسایی دستگاه تنفسی و مرگ می‌گردد.

وجوه اعجاز علمی در قرآن

همانطور که می‌دانیم، لایه‌های مختلف جو زمین در زمان نزول قرآن کریم ناشناخته بود. در نتیجه، از فشار کم و کاهش اکسیژن حیاتی در لایه‌های بالاتر جو نیز اطلاعی در دست نبود. مردم آن زمان چنین حقایقی را نمی‌دانستند، بلکه برعکس تصور می‌کردند هرچه انسان بالاتر رود، احساس آرامش و سرخوشی بیشتری پیدا کرده و از نسیم لذت می‌برد.

اما در قرآن می‌خوانیم:
فَمَنْ یُرِدِ اللَّهُ أَنْ یَهْدِیَهُ یَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ ۖ وَمَنْ یُرِدْ أَنْ یُضِلَّهُ یَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَیِّقًا حَرَجًا كَأَنَّمَا یَصَّعَّدُ فِی السَّمَاءِ ۚ كَذَٰلِكَ یَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ (انعام:125)

ترجمه: «هر كس را كه خدا خواهد كه هدایت كند دلش را براى اسلام مى‌گشاید، و هر كس را كه خواهد گمراه كند قلبش را چنان فرو مى‌بندد كه گویى مى‌خواهد كه به آسمان فرا رود. بدین سان خدا به آنهایى كه ایمان نمى‌آورند پلیدى مى‌نهد»

این آیۀ مبارکه به صراحت به دو حقیقت اشاره می‌کند که علم جدید آن‌ها را به تازگی کشف کرده است:

اول اینکه تنگی نفس (دیسپنه) هنگامی که فرد به لایه‌های بالاتر جو می‌رود به دلیل کمبود اکسیژن و کاهش فشار هوا رخ می‌دهد.

دوم اینکه حالت خفگی که منجر به مرگ می‌شود، زمانی که فرد بیشتر از 30,000 فوت بالاتر از سطح دریا می‌رود رخ می‌دهد. این به دلیل کاهش شدید فشار هوا و کمبود شدید اکسیژن است.

نکتۀ قابل تامل اینکه در آیه شریفه از کلمۀ «یَصَّعَّدُ» (به سختی بالا رفتن) استفاده شده است. این کلمه به خوبی بر دشواری این وضعیت و درد و رنجی که همراه آن است، دلالت می‌کند.

این حقیقت نشانگر این است که این کلمات، حقیقتاً از جانب دانای مطلق و آگاه به همه امور (خداوند) نازل شده است. 

---