آشنایی با تئوری بازدارندگی

 


اگر بخواهیم «بازدارندگی» یا «اقدامات بازدارنده» را به زبان ساده تعریف کنیم می‌توانیم بگوییم: به تهدیدات و اقدامات نظامی که به منظور جلوگیری از بحران‌های بین‌المللی و جنگ انجام می‌گردند، اقدامات بازدارنده گفته می‌شود.

در زمینه اقدامات بازدارنده تهدید‌آمیز بارزترین نمونه برخورداری از سلاح‌های هسته‌ای است. این جنگ‌افزار به حدی مخرب است که داشتن آن نیز بازدارنده است و می‌تواند یک کشور را از حمله تمام عیار به یک کشور هسته‌ای منصرف کند. نمونه جدیدتر این نوع بازدارندگی برخورداری از قدرت پهپادی و موشکی قوی و به روز است، مثل چیزی که در کشور خودمان می‌بینیم که جمیع قدرت‌های غربی نیز به آن معترف هستند.

 

اما «اقدامات نظامی بازدارنده» به چه معناست؟ برخلاف اقدامات بازدارنده تهدید آمیز که در آن از تسلیحات نظامی استفاده نمی‌شود. اقدامات نظامی بازدارنده به عملیات‌های نظامی گفته می‌شود که یک کشور برای جلوگیری دشمن خود از تکرار اقدامات خصمانه و تجاوزات نظامی انجام می‌دهد. نمونه بارز این نوع از اقدامات بازدارنده را می‌توان در عملیات «وعده صادق» جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به حمله هوایی رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در سوریه مشاهده کرد.

عملیات «وعده صادق» صفحه جدیدی از اقدامات بازدارنده را در صفحه روابط بین‌المللی گشود. در این اقدام جمهوری اسلامی به طور رسمی آغاز عملیات و پرتاب پهپاد‌ها را اعلام کرد و در واقع با نمایش اقتدار خود قدرت بازدارندگی ایران را به رژیم صهیونیستی گوش‌زد کرد. رژیم صهیونیستی از ساعت 1:20 دقیقه بامداد 26 فروردین 1403 متوجه شد که اگر از این به بعد به خاک، افراد و منافع ایران در هر نقطه‌ای از دنیا حمله کند. پاسخ آن را نه توسط گروه‌های نیابتی، بلکه توسط نیروهای نظامی ایران و از خاک ایران دریافت خواهد کرد. این مسئله باعث خواهد شد که رژیم صهیونیستی از این به بعد به عواقب اقدامات خصمانه خود بیشتر فکر کند و این یعنی بازدارندگی!