رئیس مجلس را چطور انتخاب میکنند؟
در این گزارش قصد داریم به بررسی احتمالات موجود در مورد رییس بعدی مجلس میپردازیم.
در فضای پساانتخابات مجلس شورای اسلامی، بدون شک مهمترین مسئله، بحث «ریاست مجلس شورای اسلامی» است. در این دوره با اینکه هم یکپارچگی حزبی در مجلس وجود دارد و هم 32 نامزد به دور دوم رفتهاند و تا زمان تکمیل کرسیها انتخاب رییس بعدی با تاخیر مواجه میشود اما گمانهزنیهای ریاست جدید مجلس به طور زود هنگام آغاز شده است. در این گزارش قصد داریم به بررسی احتمالات موجود در مورد رییس بعدی مجلس میپردازیم.
جریان نخست را حامیان رئیس مجلس فعلی تشکیل دادهاند که تعداد آنها از مجلس یازدهم کمتر شده و همین امر کار را کمی برای انتخاب مجدد محمد باقر قالیباف کمی سخت کرده اما به هرحال رییس فعلی، یکی از کاندیدهای اصلی ریاست مجلس در دوره بعد نیز خواهد بود. کما اینکه برخی از نمایندگان منتخب میگویند او همچنان هم جدیترین گزینه ریاست مجلس است.
جریان دوم را اعضای جبهه پایداری تشکیل دادهاند که قدرت بیشتری در این دوره دارند و بیشترین تعداد کرسیهای پایتخت را هم کسب کردهاند. اما حضور آنها آنقدر پر تعداد نیست که بتوانند به تنهایی تکلیف ریاست مجلس را مشخص کنند و اگر بخواهند رییس بعدی از میان آنها باشد لاجرم باید چانهزنیهای زیادی را انجام بدهند.
اصولگرایان معتدل، جریان سومی هستند که با حمایت جریانهای سنتی اصولگرا وارد مجلس شدهاند و منوچهر متکی تنها فرد منتخب فهرست آنها در تهران است. اما این جریان معتدل در شهرستانها رای خوبی به دست آورده و از طرفی ارتباط خوبی هم با طیفهای دیگر دارد که همین عامل میتواند شانس آقای متکی را برای تکیه بر کرسی ریاست مجلس افزایش دهد.
جریان آخر هم میانهروها و نمایندگان مستقلی هستند که در اقلیت به سر میبرند و بنابراین این احتمال که یکی از بین آنها به ریاست مجلس برسد تقریبا صفر است. اما شاید بتوان گفت نقش اصلی در انتخاب رییس بعدی مجلس را همین افراد مشخص میکنند. چرا؟ چون سه طیف قبلی تعداد مشخصی دارند و کاندید آنها برای ریاست هم تقریبا مشخص است. اما هیچکدام از آنها بدون بدست آوردن دل این طیف مستقل و میانهرو تعداد آرای لازم را برای ریاست مجلس کسب نخواهند کرد. بنابراین میتوان گفت صندلی ریاست مجلس برای کسی خواهد بود که قدرت چانهزنی و اقناع بیشتری داشته باشد و به قولی بتواند دل این طیف را بهتر بدست بیاورد. اما همانطور که پیشتر هم گفتیم هنوز مهلتی تقریبا 3 ماهه تا آغاز به کار مجلس جدید باقیمانده و بحث در مورد رییس بعدی خانه ملت زود است.
نحوه انتخاب رییس مجلس
بد نیست ابتدا با نحوه انتخاب رییس مجلس شورای اسلامی آشنا بشویم. طبق قانون، رییس مجلس شورای اسلامی به وسیله رای مستقیم نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای یک دوره یک ساله انتخاب میشود و تکرار دوره ریاست مجلس منع قانونی ندارد یعنی اگر فرد مذکور باز هم رای بیاورد میتواند بر کرسی ریاست بنشیند. بنابراین اگرچه رییس مجلس معمولا از بین نفراتی انتخاب میشود که بیشترین آراء را انتخابات کسب کردهاند، اما از نظر قانونی برای هیچیک از نمایندگان منعی در این زمینه وجود ندارد.چه کسی رییس بعدی خواهد بود؟
طبق عرف مذکور، رییس بعدی مجلس احتمالا یکی از ۱۰ نفر برگزیده انتخابات این دوره خواهد بود که اسامی آنها به ترتیب آراء کسب شده به شرح زیر است. بنابراین سیدمحمود نبویان، امیرحسین ثابتی منفرد، حمید رسائی، محمدباقر قالیباف، رضا تقی پورانوری، روح اله ایزدخواه، مرتضی آقاطهرانی، منوچهر متکی، اسمعیل کوثری و مهدی کوچک زاده، کسانی هستند که رییس بعدی مجلس از بین آنها انتخاب خواهد شد. البته با نگاهی دقیقتر میتوان گفت رقابت اصلی بین آقایان قالیباف، نبویان، متکی، آقا تهرانی خواهد بود. اما با توجه به اینکه 3 ماه تا شروعکار مجلس مانده لیست اسامی یاد شده هر لحظه میتواند تغییر کند و شگفتیهایی را به همراه داشته باشد.جریانشناسی مجلس دوازدهم
اما در کنار افراد، این جریانهای اصلی مجلس هستند که تاثیر مستقیم و بسزایی بر تعیین ریاست بعدی دارند. به همین منظور مختصرا به معرفی جریانهای اصلی این دوره میپردازیم:جریان نخست را حامیان رئیس مجلس فعلی تشکیل دادهاند که تعداد آنها از مجلس یازدهم کمتر شده و همین امر کار را کمی برای انتخاب مجدد محمد باقر قالیباف کمی سخت کرده اما به هرحال رییس فعلی، یکی از کاندیدهای اصلی ریاست مجلس در دوره بعد نیز خواهد بود. کما اینکه برخی از نمایندگان منتخب میگویند او همچنان هم جدیترین گزینه ریاست مجلس است.
جریان دوم را اعضای جبهه پایداری تشکیل دادهاند که قدرت بیشتری در این دوره دارند و بیشترین تعداد کرسیهای پایتخت را هم کسب کردهاند. اما حضور آنها آنقدر پر تعداد نیست که بتوانند به تنهایی تکلیف ریاست مجلس را مشخص کنند و اگر بخواهند رییس بعدی از میان آنها باشد لاجرم باید چانهزنیهای زیادی را انجام بدهند.
اصولگرایان معتدل، جریان سومی هستند که با حمایت جریانهای سنتی اصولگرا وارد مجلس شدهاند و منوچهر متکی تنها فرد منتخب فهرست آنها در تهران است. اما این جریان معتدل در شهرستانها رای خوبی به دست آورده و از طرفی ارتباط خوبی هم با طیفهای دیگر دارد که همین عامل میتواند شانس آقای متکی را برای تکیه بر کرسی ریاست مجلس افزایش دهد.
جریان آخر هم میانهروها و نمایندگان مستقلی هستند که در اقلیت به سر میبرند و بنابراین این احتمال که یکی از بین آنها به ریاست مجلس برسد تقریبا صفر است. اما شاید بتوان گفت نقش اصلی در انتخاب رییس بعدی مجلس را همین افراد مشخص میکنند. چرا؟ چون سه طیف قبلی تعداد مشخصی دارند و کاندید آنها برای ریاست هم تقریبا مشخص است. اما هیچکدام از آنها بدون بدست آوردن دل این طیف مستقل و میانهرو تعداد آرای لازم را برای ریاست مجلس کسب نخواهند کرد. بنابراین میتوان گفت صندلی ریاست مجلس برای کسی خواهد بود که قدرت چانهزنی و اقناع بیشتری داشته باشد و به قولی بتواند دل این طیف را بهتر بدست بیاورد. اما همانطور که پیشتر هم گفتیم هنوز مهلتی تقریبا 3 ماهه تا آغاز به کار مجلس جدید باقیمانده و بحث در مورد رییس بعدی خانه ملت زود است.