نکاتی برای مراقبت از سلامت روان در ماه رمضان

ماه مبارک رمضان فرصتی برای پاک‌سازی روح و جسم و سم‌زدایی مغز از تمام افکار و رفتارهای منفی است. طی این ماه شاید تغییرات اساسی در عادت‌هایتان ایجاد کنید که شامل روزه‌داری، نماز و عبادت و مطالعهٔ قرآن می‌شود. همچنین ممکن است زمان بیشتری را با خانواده، دوستان و اطرافیان سپری کنید و رفتارهای خیرخواهانه بیشتری داشته باشید.
تغییراتی که طی ماه رمضان ایجاد می‌کنید می‌توانند از راه‌های گوناگونی بر سلامت روانتان اثر بگذارند. مثلاً، ارتباط با خانواده و دوستان می‌تواند شما را شادتر و راضی‌تر کند. سلامت روان شما طی ماه رمضان می‌تواند تحت‌تأثیر اتفاق‌های مهم دیگر زندگی یا تغییراتی در شرایطتان نیز قرار بگیرد.
برای اینکه بیشترین بهره را از ماه مبارک رمضان ببرید، لازم است مراقب سلامت روان خود باشید.

مراقب سلامت جسمتان باشید

سلامت جسم و روان ارتباط نزدیکی با هم دارند. مراقبت از جسم می‌تواند به روان و ذهن شما کمک کند، درست همان‌طور که مراقبت از روان به بدنتان کمک می‌کند.

غذاهای سالم بخورید
غذایی که می‌خورید بر خلق‌وخوی شما اثر زیادی می‌گذارد؛ بنابراین خوردن غذاهای سالم برای سلامت روان نیز مهم است. طی این ماه، وقتی که معمولاً بازه زمانی کمتری برای غذاخوردن دارید، لازم است یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید و غذاهایی بخورید که انرژی را به طور آهسته‌تر و یکنواخت در بدن آزاد می‌کنند.

آب را فراموش نکنید
همه ما می‌دانیم که به‌سادگی ممکن است فراموش کنیم به‌اندازه کافی آب بنوشیم، خصوصاً وقتی روزه‌دار هستیم. شما باید حواستان به میزان آبی که می‌نوشید باشد. بعضی از افراد با استفاده از بطری آب، میزان آب مصرفی خود را می‌سنجند.

به خوابتان اهمیت بدهید
عبادت‌های شبانه و بیدارشدن برای خوردن سحری می‌تواند بر خواب شما اثر بگذارد. این مسئله خصوصاً برای افرادی که نمی‌توانند روتین خواب خود را تغییر دهند و طی روز بخوابند سخت است و به همین دلیل مجبورند طی ساعت‌های محدودی از شب، غذا بخورند، عبادت کنند و بخوابند.
لازم است بدانید این اتفاق بر انرژی شما اثر می‌گذارد. شاید بهتر باشد طی روز چرت بزنید و در ساعات کاری یا مطالعهٔ خود، به‌دفعات بیشتری استراحت‌های کوتاهی داشته باشید.

با دیگران ارتباط بگیرید
ماه رمضان زمان مناسبی برای ارتباط بیشتر با خانواده و دوستان و اجتماع است. فرصت‌های زیادی برای دورهمی‌ها در ماه رمضان وجود دارد و می‌توانید با هم افطار یا سحری بخورید و عبادت کنید و از همدیگر چیزهای خوبی یاد بگیرید.
ارتباطات می‌توانند تأثیر چشمگیری بر سلامت روان بگذارند. افرادی که ارتباطات اجتماعی بیشتری دارند، شادترند، از نظر فیزیکی سالم‌ترند و طول عمر بیشتری دارند. این افراد کمتر ممکن است دچار مشکلات روحی و روانی شوند. طی ماه رمضان، مسجد جای بسیار خوبی برای دور هم جمع‌شدن است و می‌توانید برای عبادت و افطار در کنار دیگران به مسجد بروید.
اگر نمی‌توانید به مسجد بروید، یک راه دیگر که احساس ارتباط با اجتماع کنید این است که به دعاها و آموزش‌های تلویزیونی و رادیویی توجه کنید.

اگر مشکلات روحی دارید با دیگران حرف بزنید
دلایل زیادی می‌تواند وجود داشته باشد که شما را درگیر مشکلات روحی و ذهنی کنند. شاید اخیراً تغییر بزرگی در زندگی‌تان رخ داده و شما را دچار اضطراب کرده، یا در موقعیت‌های چالش‌برانگیز قرار گرفته‌اید یا درگیر یک سری مشکلات روحی هستید. یا حتی شاید یک مشکل در سلامت جسمی شما بر سلامت روان شما هم اثر گذاشته است. همه اینها هر چه که باشند یادتان باشد که تنها نیستید.
کسی را پیدا کنید که مورد اعتمادتان باشد و احساس خوب و راحتی با او داشته باشید. شاید بخواهید با کسی صحبت کنید که همدیگر را نمی‌شناسید؛ اما موقعیت شما را خوب درک می‌کند.

مهربان باشید و کارهای خوب انجام دهید
طی ماه رمضان، تمرکز بیشتری روی کارهای خوب و خداپسندانه وجود دارد که شامل کمک به نیازمندان و رسیدگی به مشکلات دیگران می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد کمک به دیگران به خود شما حس خوبی می‌دهد و رفتارهای مهربانانه می‌تواند استرستان را کاهش داده و سلامت روانتان را تقویت کند.
. داوطلب شدن در انجمن‌های محلی
. کمک به مستمندان
. کمک به خانواده و دوستان یا همسایه‌ها
. سهیم‌شدن غذایتان با دیگران
. پخش غذا بین نیازمندان
یادتان باشد بخشش باید در توانتان باشد. شاید شما هم مثل خیلی از افراد دیگر، به دلیل مشکلات اقتصادی و تورم و... نتوانید به اندازهٔ سال‌های گذشته به نیازمندان کمک کنید و این هیچ ایرادی ندارد.

در مورد احساسات و افکار خود بنویسید
ماه مبارک رمضان یک ماه معنوی است که شامل رشد و تعالی فردی می‌شود؛ بنابراین طبیعی است که افکار و احساسات گوناگونی حین عبادت، مطالعه و ژرف‌اندیشی شما را در بربگیرد. خیلی خوب است که این افکار و احساسات را بنویسید. مثلاً در مورد اینکه مناجات با خداوند چه احساسی به شما می‌دهد بنویسید و اینکه دوست دارید بعد از ماه رمضان چه رفتارهایی را ادامه بدهید.

اهداف واقع‌گرایانه تعیین کنید و خودتان را با دیگران مقایسه نکنید
شاید بد نباشد اهدافی برای ماه رمضان خود در نظر بگیرید. این اهداف واقع‌گرایانه باشند تا بتوانید به آنها دست پیدا کنید. یادتان باشد این ماه قرار نیست به شما سختی بدهد یا از شما کاری را بخواهد که در توانتان نیست. همه ما متفاوت و منحصربه‌فردیم و شرایط زندگی و اولویت‌های خاص خود را داریم. هر چند یک سری از اعمال و رفتار در ماه مبارک بین افراد مشترک است؛ اما این ماه می‌تواند برای هر کسی جنبهٔ متفاوتی داشته باشد.
خودتان را با دیگران مقایسه نکنید و از کسی هم تقلید نکنید. مثلاً شاید برای عده‌ای هر روز به مسجد رفتن راحت‌تر باشد، پس اگر شما نمی‌توانید این کار را بکنید ناراحت نباشید. یا اگر نمی‌توانید روزه بگیرید یا مجبورید روزه‌تان را باز کنید، یادتان باشد بعداً هم فرصت جبران دارید (اگر می‌توانید).
پذیرای یادگیری باشید
در ماه رمضان فرصت‌های زیادی برای یادگیری وجود دارد، پس خوب است پذیرای یادگرفتن باشید و هر دانش و آگاهی جدیدی را با آغوش باز بپذیرید.
راه‌های زیادی برای آموزش وجود دارد و باید ببینید کدام برای شما بهتر است. برخی از افراد ترجیح می‌دهند از طریق پادکست یا رادیو به آموزش‌ها گوش بدهند. عده‌ای نیز تماشای فیلم‌های آموزشی را دوست دارند. شاید هم مایل باشید در مسجد به سخنرانی افراد دیگر گوش بدهید.

برای افرادی که با بیماری‌های مزمن زندگی می‌کنند
اگر مشکلی در سلامتی‌تان دارید و مطمئن نیستید می‌توانید روزه بگیرید یا نه حتماً از پزشکتان سؤال کنید.

برای افرادی که با یک مشکل روحی و روانی زندگی می‌کنند
روزه‌داری و دیگر قسمت‌های اعمال ماه رمضان ممکن است برای افرادی که دچار مشکلات روحی و روانی هستند سخت باشد. لازم است در این مورد با پزشک متخصص خود مشورت کنید.

---