چه اتفاقی در بدن می‌افتد که حساسیت به انسولین کاهش می‌یابد؟
نشانه‌ها و علائم مقاومت به انسولین چیست؟
مقاومت به انسولین زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های بدنتان نسبت به انسولین، حساسیت یا واکنش کمتری نشان می‌دهند. انسولین هورمونی است که پانکراس یا لوزالمعده‌تان آن را تولید می‌کند. انسولین نقش حیاتی در تنظیم سطح قند خونتان دارد و به سلول‌ها در جذب گلوکز (قند) از غذایی که می‌خورید کمک می‌کند تا شما انرژی داشته باشید.
علائم مقاومت به انسولین
بالابودن قند خونبالابودن قند خون که در پزشکی به آن هایپرگلیسمی می‌گویند به معنی بالابودن سطح گلوکز خون است. این علامت معمولاً یکی از اولین علامت‌های مقاومت به انسولین است. اگر پزشک شما مشکوک شود که شما در حال نشان‌دادن علائم قند خون بالا هستید یا ممکن است ریسک دیابت را داشته باشید، آزمایش خون جهت تست A1C تجویز می‌کند تا معیارهای قند سطح قند خون شما را طی سه ماه گذشته بررسی کرده و متوسط قند خونتان را به دست بیاورد.
اگر نتیجهٔ A1C شما کمتر از ۵.۷ درصد باشد، نرمال محسوب می‌شود. اما اگر این عدد بین ۵.۷ درصد و ۶.۴ درصد باشد نشان می‌دهد دچار مقاومت به انسولین هستید و در مرحله پیش دیابت قرار دارید. پیش دیابت عارضه‌ای است که در آن سطح قند خون بالاتر از حد نرمال است؛ اما نه آن‌قدر بالا که در دسته دیابت نوع دوم قرار بگیرد. A1C با عدد ۶.۵ درصد یا بالاتر به معنی تشخیص دیابت نوع دوم است.
اگر مقاومت به انسولین یا پیش دیابت داشته باشید، نواحی خاصی از پوستتان، مثلاً زیر بغل یا پشت و یا طرفین گردنتان ممکن است تدریجاً تیره‌رنگ شوند. این عارضه آکانتوزیس نیگریکانس نام دارد. علاوه بر تیره‌شدن پوست، در این نواحی ممکن است ضایعات ریز پوستی به نام اسکین تگ نیز ظاهر شود
بالابودن کلسترول
انسولین نقش مهمی در نحوه استفاده بدن از چربی‌ها و کلسترول و ذخیره آنها دارد. یک آزمایش خون ساده می‌تواند نشان بدهد کلسترول خونتان بالاست یا نه. اگر در آزمایش خون شما موارد زیر نشان داده بشود، پزشک ممکن است مشکوک به مقاومت به انسولین بشود:
. بالابودن تری‌گلیسرید (چربی خون)
. افزایش کلسترول بد (LDL)
. کاهش کلسترول خوب (HDL)
افزایش وزن
وقتی بدن شما نسبت به انسولین مقاوم می‌شود، به‌سختی می‌تواند از قند به‌عنوان انرژی استفاده کند که می‌تواند باعث بالارفتن سطح گلوکز در جریان خونتان بشود. در واکنش به این اتفاق، بدن شما انسولین بیشتر و بیشتری تولید می‌کند تا بتواند بالابودن سطح قند خونتان را تلافی کند. اما تولید زیاد انسولین می‌تواند بدن را وادار به ذخیره چربی بیشتر از حد نرمال کند، خصوصاً در ناحیه شکم. این افزایش وزن در ناحیه شکم اغلب با مقاومت به انسولین ارتباط دارد.
خستگی
خستگی یکی از نشانه‌های بارز مقاومت به انسولین، پیش دیابت و دیابت است. مقاومت به انسولین باعث می‌شود سلول‌ها نتوانند به طور مؤثر از گلوکز برای انرژی استفاده کنند. در نتیجه، بدن شما برای استفاده درست از گلوکز به‌سختی می‌افتد و شما انرژی از دست می‌دهید و اغلب احساس خستگی می‌کنید.
همچنین این عارضه می‌تواند باعث تغییرات نوسان دار در سطح قند خون شود که این نیز منجر به احساس خستگی بیشتر می‌شود.
تکرر ادرار
تکرر ادرار یا پلی اوریا در واقع تلاش بدن شما برای رهاشدن از گلوکز اضافی است. اگر مجبور مرتباً به دستشویی بروید شاید یکی از نشانه‌های مقاومت به انسولین و پیش دیابت در شما باشد.
وقتی سطح گلوکز خونتان بالاست، کلیه‌ها سخت کار می‌کنند تا گلوکز اضافی را از خونتان خارج کنند. معمولاً گلوکز از خون فیلتر شده و به کلیه‌ها می‌رود و سپس کلیه‌ها قند را بازجذب کرده و به خون برمی‌گردانند.
اما وقتی سطح گلوکز پیوسته بالاست، کلیه‌ها نمی‌توانند تمام این قند اضافی را بازجذب کنند. این گلوکز اضافی در کلیه‌ها بدنتان را مجبور می‌کند تا قند را وارد ادرار کند و برای این کار آب از بافت‌های بدن گرفته می‌شود که باعث افزایش تولید ادرار خواهد شد.
تشنگی زیاد
وقتی قند زیاد در خون باعث افزایش ادرار می‌شود، بدن شما از طریق ادرار مایعات از دست می‌دهد. مکرراً ادرارکردن می‌تواند سطح مایعات بدنتان را کاهش بدهد و در معرض دهیدراسیون قرار بگیرید. در نتیجه در چنین حالتی عجیب نیست که طی روز بیشتر احساس تشنگی کنید، چون بدنتان سعی دارد مایعات از دست رفته‌اش را جبران کند و سیگنال تشنگی می‌فرستد.
تغییرات پوستی
اگر مقاومت به انسولین یا پیش دیابت داشته باشید، نواحی خاصی از پوستتان، مثلاً زیر بغل یا پشت و یا طرفین گردنتان ممکن است تدریجاً تیره‌رنگ شوند. این عارضه آکانتوزیس نیگریکانس نام دارد. علاوه بر تیره‌شدن پوست، در این نواحی ممکن است ضایعات ریز پوستی به نام اسکین تگ نیز ظاهر شود.
گزگز کف پا
گزگز کف پا اغلب می‌تواند نشانه‌ای از مقاومت به انسولین باشد. بالابودن قند خون، حتی اگر دیابت نداشته باشید، می‌تواند باعث نوروپاتی شود. نوروپاتی عارضه‌ای است که باعث آسیب عصبی می‌شود. در بیشتر موارد، آسیب عصبی اغلب از پاها شروع می‌شود و احساس گزگز و کرختی و یا سوزن‌سوزن‌شدن ایجاد می‌نماید.
علائم مقاومت به انسولین در کودکان
مقاومت به انسولین اغلب علائمی در کودکان ایجاد نمی‌کند. اما در برخی موارد ممکن است قسمت‌هایی از پوست ضخیم و تیره شود. این عوارض معمولاً در نواحی ظاهر می‌شوند که به طور معمول سابیدگی دارند، مثل گردن و زیر بغل.اگر کودک شما دچار مقاومت به انسولین باشد، بیشتر احتمال دارد علائم دیگر عوارض را نیز نشان بدهد، مانند:
. بالابودن فشارخون
. بالابودن کلسترول
. سندرم تخمدان پلی کیستیک در دختران
فعالیت بدنی منظم و داشتن رژیم غذایی سالم و مغذی، نقش بسیار مهمی در مدیریت مقاومت به انسولین در کودکان دارد.
بیشتر بخوانید
چند علت عجیب مقاومت به انسولینمقاومت به انسولین چیست و چرا باید آن را جدی بگیرید؟آیا مقاومت به انسولین همان دیابت است؟
چه زمانی مراجعه به پزشک لازم است؟
اگر تردید دارید ممکن است مقاومت به انسولین داشته باشید یا علائمی مثل تشنگی بی‌دلیل، تکرر ادرار، خستگی یا افزایش وزن بی‌دلیل دارید توصیه می‌کنیم به پزشکتان مراجعه کنید. اگر سابقه دیابت یا دیگر عوارض مرتبط را در خانواده دارید، حتماً این مسئله را به پزشک بگویید.طی ویزیت، پزشک می‌توانند تست‌هایی انجام بدهد تا مشخص کند مقاومت به انسولین دارید یا نه و همچنین دستورهایی جهت مدیریت این عارضه به شما می‌دهد تا با تغییراتی در سبک زندگی و یا در صورت نیاز مصرف دارو، مشکل را برطرف کنید.
علائم مقاومت به انسولین را چگونه می‌توان از بین برد؟
می‌توان با ترکیبی از ورزش منظم و رژیم غذایی، علائم مقاومت به انسولین را از بین برد. در مورد رژیم غذایی و ورزشی مناسب خودتان با پزشک مشورت کنید. در صورت نیاز پزشک شما را به متخصص تغذیه یا ورزش ارجاع می‌دهد تا علائمتان بهتر شوند.چه غذاهایی باید بخورید تا علائم مقاومت به انسولین در شما کمتر شود؟
غلات سبوس‌دار، پروتئین‌های کم‌چرب، لبنیات کم‌چرب و سبزیجات فراوان همگی می‌توانند به تنظیم سطح قند خون کمک کنند. همچنین باید خوردن غذاهای شیرین و سرخ شده را به حداقل برسانید.
