آرتریت روماتوئید چگونه بر چشم‌ها اثر می‌گذارد؟

مشکلات چشمی در افرادی که آرتریت روماتوئید دارند غیرمعمول نیست. آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی التهابی است که در آن سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه به مفاصل خودش حمله می‌کند. این حملات باعث التهاب می‌شوند و مفاصل را دردناک و متورم و سفت می‌کنند. التهاب مزمن می‌تواند در نهایت به مفاصل آسیب زده و آنها را ناتوان کند.
آرتریت روماتوئید یک بیماری سیستمیک است، یعنی می‌تواند بر تمام بدن اثر بگذارد. علائم سیستمیک در افرادی رخ می‌دهند که به نوع شدیدتر این بیماری دچار هستند. یعنی در بدن این افراد، التهاب بیشتری در دیگر قسمت‌های بدن به وجود می‌آید، از جمله پوست، رگ‌ها و چشم‌ها.

عوارض چشمی آرتریت روماتوئید

آرتریت روماتوئید می‌تواند از راه‌های گوناگونی بر چشم‌ها اثر بگذارد که برخی از آنها جدی‌ترند. عوارض چشمی آرتریت روماتوئید شامل کراتوکنژنکتیویت (التهاب هم‌زمان قرنیه و ملتحمه)، اپی‌اسکلریت (التهاب بافت روی سطح صلبیه)، تورم صلبیه و یووئیت یا تورم لایه میانی چشم می‌شود.

کراتوکنژنکتیویت (التهاب هم‌زمان قرنیه و ملتحمه)
کراتوکنژنکتیویت که به آن سندرم خشکی چشم نیز می‌گویند یک عارضه چشمی متداول و مرتبط با آرتریت روماتوئید است که زمانی روی می‌دهد که چشم نمی‌تواند به‌اندازه کافی اشک تولید کند. البته عوارض دیگری نیز هستند که ممکن است باعث خشکی چشم شوند. عارضه‌ای ثانوی و ناشی از آرتریت روماتوئید به نام سندرم شوگرن وجود دارد که شایع‌ترین دلیل خشکی چشم است.
سندرم خشکی چشم می‌تواند علائم خفیف تا شدید ایجاد نماید. علائم سندرم خشکی چشم شامل موارد زیر می‌شود:
. تحریک چشم
. احساس وجود ذرات در چشم‌ها
. خشکی چشم
. قرمزی
. تاری دید
لازم است سندرم خشکی چشم درمان شود تا ریسک عفونت یا آسیب قرنیه به حداقل برسد. سندرم خشکی چشم می‌تواند به طور مؤثر درمان شود و درمان معمولاً بستگی به مشکل اصلی، علائم و شدت آنها دارد.
موارد خفیف خشکی چشم به قطره‌های اشک مصنوعی خوب جواب می‌دهند؛ اما موارد شدیدتر احتمالاً به قطره‌های چشمی تجویزی، داروهای ضدالتهاب و یا عمل جراحی نیاز دارند.
اپی‌اسکلریت
اپی‌اسکلریت به التهاب لایه بیرونی صلبیه گفته می‌شود. این التهاب باعث می‌شود چشم قرمز و تحریک شده به نظر برسد.
اپی‌اسکلریت دومین علت شایع عوارض چشمی آرتریت روماتوئید است که گفته می‌شود ۵ درصد افرادی که این بیماری را دارند دچارش هستند. اپی اسکلریت می‌تواند در هر مرحله‌ای از آرتریت رخ بدهد؛ اما در دوره‌هایی که التهاب بالاست معمول‌تر است. در تقریباً نیمی از این موارد، اپی‌اسکلریت فقط محدود به یک چشم است.
اپی اسکلریت ممکن است ظاهراً شبیه عارضه چشم صورتی باشد؛ اما ترشحاتی ندارد. این علامت التهابی چشم معمولاً بدون درمان بهبود می‌یابد.
علائم اپی‌اسکلریت معمولاً بر بینایی اثر نمی‌گذارد. بیشتر موارد اپی‌اسکلریت خفیف بوده و در عرض ۲۱ روز خوب می‌شوند. اپیزودهای مکرر این بیماری با قطره‌های اشک مصنوعی، قطره‌های کورتیکواستروئید چشمی ملایم و یا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مداوا می‌شوند.
در بیشتر افراد اپی‌اسکلریت یک عارضه بی‌خطر بوده و مشکلات بلندمدتی ایجاد نمی‌کند. بیشتر اوقات این عارضه خودبه‌خود برطرف شده و قطره‌های اشک مصنوعی در بیشتر موارد به کنترل علائم کمک می‌کند. قطره‌های چشمی کورتیکواستروئید و داروهای خوراکی ضدالتهابی نیز در کنترل التهاب چشم مؤثرند.

تورم صلبیه
تورم صلبیه یک اختلال چشمی است که در آن صلبیه به‌شدت ملتهب می‌شود. صلبیه قسمت سفیدی چشم است و با عضلاتی که به حرکت چشم کمک می‌کنند ارتباط دارد. تورم صلبیه می‌تواند دردناک باشد که در صورت عدم درمان مناسب ممکن است منجر به نابینایی نسبی یا کامل شود. این عارضه التهابی چشم تقریباً ۶ درصد از بیماران آرتریت روماتوئید را درگیر می‌کند.

علائم تورم صلبیه
. درد و حساسیت چشم
. قرمزی و تورم در قسمت سفیدی چشم
. تاری دید
. اشک‌ریزی
. حساسیت زیاد به نور
. در موارد شدیدتر، نابینایی

درمان تورم صلبیه
. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی برای کاهش التهاب و تسکین درد
. کورتیکواستروئیدهای خوراکی در شرایطی که داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی کمکی به کاهش التهاب نمی‌کنند
. داروهای سرکوبگر ایمنی در موارد شدید
. آنتی‌بیوتیک‌ها و ضد قارچ‌ها برای درمان و پیشگیری از عفونت
. عمل جراحی برای ترمیم بافت چشم، بهبود عملکرد عضله و پیشگیری از افت بینایی
درمان تورم صلبیه شامل درمان مشکل اصلی نیز می‌شود. در افرادی که آرتریت روماتوئید دارند، این عارضه عامل اصلی بوده و باید درمان شده و التهاب ناشی از آن تحت کنترل قرار بگیرد.

تورم لایه میانی یا یووئیت
یووئیت مربوط به لایه میانی بافت کره چشم می‌شود که ایجاد قرمزی، درد و تاری دید می‌کند. این تورم می‌تواند در یک یا هر دو چشم ایجاد شود.
یووئیت تقریباً ۴۲ درصد از افراد دچار آرتریت روماتوئید را درگیر می‌کند. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد دارویی به نام مهارکننده TNF که برای درمان آرتریت استفاده می‌شود ممکن است با افزایش ریسک یووئیت در این افراد مرتبط باشد. یووئیت می‌تواند جدی باشد و منجر به ازدست‌رفتن بینایی شود. تشخیص به‌موقع و درمان مناسب برای پیشگیری از عوارض و حفظ بینایی ضروری است. علائم یووئیت شامل موارد زیر می‌شود:
. قرمزی چشم
. چشم‌درد
. حساسیت به نور
. تاری دید
. دیدن لکه‌های تیره و شناور در زمینه دید (مگس‌پران)
. ضعف شدن بینایی

درمان یووئیت
وقتی یووئیت ناشی از آرتریت روماتوئید یا دیگر بیماری‌های خودایمنی باشد، درمان متمرکز بر کنترل التهاب است که شامل موارد زیر می‌شود:
. داروهایی برای کاهش التهاب: قطره‌های چشمی تجویزی و داروهای ضدالتهاب مثل کورتیکواستروئیدهای خوراکی. تزریق کورتیکواستروئید در چشم یا اطراف چشم نیز راه دیگری برای کاهش التهاب چشم است.
. داروهایی برای مدیریت اسپاسم‌ها: قطره‌های چشمی که مردمک را گشاد می‌کنند می‌توانند اسپاسم‌های چشم را کاهش بدهند و در نتیجه تسکین‌دهنده درد باشند.
. داروهایی برای مبارزه با عفونت: وقتی یووئیت ناشی از عفونت است، باید با آنتی‌بیوتیک یا داروهای ضدویروس مداوا بشود.
. داروهایی برای کاهش اثرات سیستم ایمنی: اگر یووئیت هر دو چشم را درگیر کند یا با درمان‌های دیگر بهبود نیابد، داروهای سرکوبگر ایمنی می‌توانند اثرات فعالیت زیاد از حد سیستم ایمنی را کاهش داده و التهاب را پیش از اینکه شروع شود متوقف کنند.
. عمل جراحی: برای مدیریت یووئیت، دو نوع عمل جراحی می‌تواند انجام بشود. اولین روش شامل برداشتن مقداری از زجاجیه از چشمی که مشکل دارد می‌شود. روش دوم شامل جاگذاری ایمپلنت می‌شود که به مدت دو تا سه سال مقدار کمی کورتیکواستروئید وارد چشم می‌کند.

درمان آرتریت روماتوئید چگونه بر چشم اثر می‌گذارد؟

برخی از داروهایی که برای درمان آرتریت روماتوئید استفاده می‌شوند می‌توانند علائم چشمی ایجاد کنند. کورتیکواستروئیدها و هیدروکسی کلروکین که داروهای سرکوبگر ایمنی‌اند می‌توانند بر سلامت چشم‌ها اثر بگذارند.

کورتیکواستروئیدها
مصرف کورتیکواستروئیدها می‌تواند فشار چشم را بالا ببرد و این مسئله در مورد خیلی از انواع استروئیدها درست است، از جمله پردنیزولون. هم کورتیکواستروئید به‌صورت قطره چشم و هم به‌صورت خوراکی می‌تواند منجر به مشکلات چشمی شود.
استفاده از کورتیکواستروئید با گلوکومای ناشی از استروئید مرتبط می‌باشد. هر چند پزشکان نمی‌دانند چرا چنین اتفاقی می‌افتد؛ اما خیلی‌ها فکر می‌کنند داروهای استروئید مانع فعالیت سلول‌هایی می‌شوند که آلودگی‌های سلول‌های چشم را پاک‌سازی می‌کنند. در نتیجه آلودگی‌ها تجمع کرده و فشار چشم بالا می‌رود.
استفاده طولانی‌مدت از کورتیکواستروئیدها با تشکیل آب‌مروارید نیز ارتباط دارد. اگر آرتریت روماتوئید دارید و کورتیکواستروئید مصرف می‌کنید، باید به طور منظم و مرتب به چشم‌پزشک مراجعه کنید تا وضعیت سلامت چشم‌هایتان بررسی شود.

هیدروکسی کلروکین
استفاده طولانی‌مدت از هیدروکسی کلروکین می‌تواند به قرنیه آسیب بزند و منجر به ضعف جدی بینایی شود. اگر قرنیه آسیب ببیند ممکن است کمی طول بکشد تا متوجه ضعف بینایی شوید و متأسفانه آسیب بینایی ناشی از آسیب قرنیه دائمی است.
پس اگر هیدروکسی کلروکین استفاده می‌کنید به طور مرتب به چشم‌پزشک مراجعه نمایید تا پیش از اینکه چشمتان آسیبی ببیند، تشخیص‌داده‌شده و پیشگیری انجام شود.

در پایان

همه کسانی که آرتریت روماتوئید دارند باید به طور منظم توسط چشم‌پزشک چکاپ شوند. چشم‌پزشک می‌تواند هر گونه مشکل چشمی را زود تشخیص داده و درمان کند. اگر در چشم‌های خود هر علامتی دارید، مثلاً خارش، احساس وجود چیزی در چشم، خشکی چشم، درد چشم یا ضعف در بینایی به چشم‌پزشک مراجعه کنید.

---