داروهای خوراکی یا موضعی، کدام بهتر است؟

اگر پزشک دارویی برایتان تجویز می‌کند این دارو معمولاً موضعی یا خوراکی است. داروهای خوراکی مثل قرص و شربت، رایج‌ترین نوع داروهای خوراکی‌اند که افراد مصرف می‌کنند. گفته می‌شود آمریکایی‌ها به طور متوسط روزانه ۴ قرص تجویزی مصرف می‌کنند و داروهای بدون نسخه زیادی هم برای دردها و ناراحتی‌های جزئی وجود دارند.
وقتی داروی خوراکی مصرف می‌کنید، این دارو در جریان خونتان فعال می‌شود. این دارو فقط بعد از عبور از سیستم گوارش و کبد اثر خود را می‌گذارد. یعنی در واقع اثر داروی خوراکی سیستمی است، اگر چه چند داروی خوراکی هم وجود دارند که موضعی اثر می‌گذارند.

از طریق پوست

از سویی دیگر، داروهای موضعی از جهت جذب ناحیه‌ای، بهترین هستند. زیرا پماد یا کرم و یا لوسیون مستقیماً روی قسمت بخصوصی از پوست به کار می‌روند. جالب است بدانید برخی از داروهای موضعی می‌توانند با جذب از طریق پوست بر تمام بدن اثر بگذارند. داروهای موضعی به‌صورت پماد، کرم، لوسیون، ژل، فوم، چسب، پودر و خمیر وجود دارند. این داروها، درد و ناراحتی‌ها را در قسمت‌های مختلف بدن مداوا می‌کنند. متخصصین پوست معمولاً از داروهای موضعی برای درمان عوارض پوستی خفیف تا شدید استفاده می‌کنند.

سه دسته از داروها

همه داروها فرم موضعی ندارند و برعکس. بر اساس موقعیت، بیمار ممکن است گزینه‌هایی نداشته باشد تا یکی را انتخاب کند. فاکتورهای دیگری شامل آلرژی، دردسترس‌بودن داروها، سن و تأثیرگذاری نیز دخیل‌اند. به‌هرحال لازم است سه دسته از داروهایی را که خوراکی یا موضعی مصرف می‌شوند بشناسید. این دسته از داروها کمک می‌کنند مشخص کنید کدام دارو در موقعیتی خاص بهتر عمل می‌کنند.

برخی از داروهای ضدالتهابی را امتحان کنید

داروهای غیراستروئیدی ضدالتهابی، دسته‌ای رایج از داروها هستند که هم به‌صورت خوراکی و هم به‌صورت موضعی وجود دارند. این داروها عوارض متعددی را درمان می‌کنند، مثلاً درد عضلانی، عوارض آرتریتی، میگرن و حتی موارد ترومایی حاد. اما مصرف بلندمدت داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی می‌توانند برای بدن عوارضی داشته باشند، مثلاً افزایش ریسک حمله قلبی و سکته مغزی، تحریکات گوارشی و خونریزی. به همین دلیل داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی موضعی کم‌کم پُرکاربرد و پذیرفته شدند. این داروها به‌اندازه داروهای خوراکی مؤثرند بدون اینکه عوارض جانبی شدیدی داشته باشند.

ازبین‌بردن باکتری‌ها با آنتی‌بیوتیک‌ها

داروهای آنتی باکتری معمولاً خوراکی هستند؛ اما انواع موضعی آنها نیز وجود دارند، خصوصاً برای عفونت‌های پوستی. بیشتر آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی فقط باید با تجویز پزشک مصرف شوند، اما بعضی از پمادها و کرم‌های آنتی‌بیوتیک بدون نسخه هم در دسترس‌اند. یک سری از آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است فقط برای درمان انواع خاصی از باکتری‌ها باشند. به همین دلیل لازم است برای بررسی علائم یک عفونت باکتریایی با پزشک مشورت کنید. آنتی‌بیوتیک‌ها داروهای قدرتمندی هستند و فقط زمانی باید مصرف شوند که عفونت باکتریایی وجود دارد، تا بدن دچار مقاومت به آنتی‌بیوتیک نشود.

ازبین‌بردن قارچ‌ها با داروهای ضدقارچ

داروهای ضدقارچ بر خلاف دو نوع داروی گفته شده در بالا، بیشتر به‌صورت موضعی وجود دارند. بیشتر این داروها نیز تجویزی‌اند اما انواعی از آنها بدون نسخه هم به فروش می‌رسند. داروهای ضدقارچ برای درمان و پیشگیری از عفونت‌های قارچی مثل پای ورزشکار به کار می‌روند.

کدام‌یک بهترند؟

انتخاب یک آنتی‌بیوتیک موضعی یا خوراکی بستگی به موقعیت موردنظر دارد. هر یک از این دو نوع دارو می‌توانند در دوزهای افزایشی طراحی شوند. داروهای خوراکی بهترین گزینه برای عوارض شدید و دردهای بلند مدت‌اند. داروهای موضعی برای عوارض پوستی و درمان فوری درد مفصل بهتر عمل می‌کنند. درد خود را دقیق برای پزشک توضیح دهید تا پزشک هم بهترین نوع داروی مناسب شرایط شما را توصیه نماید. پس نمی‌توان گفت داروی موضعی نسبت به داروی خوراکی بهتر است یا برعکس، و بهترین درمان بستگی به شرایط خاص موردنظر دارد.

چگونه از داروهای خوراکی و موضعی استفاده کنیم؟

به‌طورکلی داروهای موضعی هم‌زمان با داروهای خوراکی مصرف نمی‌شوند، مگر اینکه پزشک چنین تجویزی بکند. اگر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی در تسکین درد بی‌اثر بودند، یک داروی موضعی را انتخاب کنید. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی معمولاً بیشتر برای کاربرد بلندمدت توصیه می‌شوند. هرگز بدون مشورت با پزشک از آنتی‌بیوتیک استفاده نکنید، زیرا ممکن است در صورت استفاده نادرست دچار مقاومت به آنتی‌بیوتیک یا واکنش‌های آلرژیک شوید.
موارد خفیف عفونت‌های قارچی، مثل پای ورزشکار، ممکن است با داروهای موضعی ضدقارچ بدون نسخه درمان شوند. اما اگر طی یک دوره علائم بهتر نشدند، فوراً با پزشک مشورت نمایید.

چیزی را استفاده کنید که برای شما بهترین است

هدف از مصرف داروهای خوراکی و موضعی، تسکین و بهبودی در سریع‌ترین زمان ممکن است. پزشک بهترین دارو را به شما توصیه می‌کند. برای تسکین سریع‌تر، خصوصاً برای مشکلات پوستی، از داروهای موضعی استفاده کنید. اما برای تسکین بلندمدت، داروهای خوراکی بهتر جواب می‌دهند. در مواردی ممکن است فرد آلرژی داشته باشد یا قادر به مصرف داروی خوراکی نباشد، در چنین حالتی، با مشورت پزشک شاید بتوان از یک ترکیب موضعی استفاده کرد.

---