علم و قرآن دربارۀ مرکز دروغپردازی مغز چه میگویند؟
چه ارتباطی بین پیشانی و دروغ وجود دارد؟
دانشمندان میگویند: ناحیۀ جلوی پیشانی (به عربی: ناصیه) مرکز دروغپردازی مغز آدمی است. به گفتۀ آنها ناحیۀ قُدّامی قشر مغز انسان در هنگام دروغگفتن بسیار فعال است و نسبت به دیگر زمانها انرژی بیشتری مصرف میکند. عمر این یافتۀ دانش آناتومی به بیش از شصت سال نمیرسد در حالی که قرآن 1400 سال پیش از این حقیقت پرده برداشته است.
خداوند در قرآن درباره یکی از کافران شیطانصفت (ابوجهل) که حضرت محمد صلیاللهعلیهوآلهوسلم را از نماز گزاردن در خانۀ خدا نهی میکرد، میفرماید:
كَلَّا لَئِن لَّمْ یَنتَهِ لَنَسْفَعًا بالنَّاصِیَةِ، نَاصِیَةٍ كَاذِبَةٍ خَاطِئَةٍ (علق، 16_15)
«حقا، كه اگر بازنایستد موى پیش سرش را مىگیریم و مىكشیم، موى پیش سر دروغگوى خطاكار را.»
اینجا سوالی در ذهن نقش میبندد و آن اینکه چرا قرآن صفت «دروغگو و خطاكار» را به «پیشانی» نسبت داده است نه به شخص کافر. چه ارتباطی بین پیشانی و دروغ و گناه وجود دارد؟
(در گذشته، دانش آناتومی و تشریح هنوز به عملکرد بخشهای مختلف قشر مخ پی نبرده بود به همین دلیل اکثر مفسران این امر را از مقولۀ صنعت ادبی مجاز میدانستند؛ مثلا علامه طباطبایی نوشته: «خداوند، موی جلو پیشانی را به صفت كاذبه و خاطئه توصیف كرده، با اینكه این دو صفت، صفت صاحب پیشانی است و این طور نسبت دادن از باب مجاز است؛ ترجمه تفسیر المیزان، ج 20، ص 553»)
اگر به جمجمه در جلوی سر نگاه کنیم، ناحیۀ پیشپیشانی مخ را پیدا خواهیم کرد (شکل 1 را ببینید).
«انگیزه و آیندهنگری برای برنامهریزی و شروع حرکات در قسمت قُدّامی لوبهای فرونتال (ناحیۀ پیشپیشانی) رخ میدهد. این یک ناحیه از قشر تداعی است (در مقابل دو قشر دیگر که حسی و حرکتی است).»[1]
همچنین در کتاب آمده: «در رابطه با مشارکت آن در انگیزش، ناحیه پیشپیشانی نیز مرکز عملکردی پرخاشگری است...»[2]
شکل 1: مناطق عملکردی نیمکره چپ قشر مغز. ناحیه پیشپیشانی در جلوی قشر مغز قرار دارد. (ضروریات آناتومی و فیزیولوژی، سیلی و دیگران، ص 210.)
پس این ناحیه از مغز، مسئول برنامهریزی، ایجاد انگیزه و آغاز رفتار خوب و گناه آلود و مسئول دروغ گفتن و راست گفتن است. بنابراین سزاوار است که جلوی سر را دروغگو و گناهکار بدانیم چنانکه قرآن فرموده: «نَاصِیَةٍ كَاذِبَةٍ خَاطِئَةٍ» (موى پیش سر دروغگوى خطاكار را)
به گفته پروفسور کیت ال مور، از کشف عملکردهای ناحیه جلوی مغز توسط دانشمندان، بیش از شصت سال نمیگذرد.[3]
[2]Essentials of Anatomy & Physiology, Seeley and others, p. 211.
[3]Al-E’jaz al-Elmy fee al-Naseyah (The Scientific Miracles in the Front of the Head), Moore and others, p. 41.
كَلَّا لَئِن لَّمْ یَنتَهِ لَنَسْفَعًا بالنَّاصِیَةِ، نَاصِیَةٍ كَاذِبَةٍ خَاطِئَةٍ (علق، 16_15)
«حقا، كه اگر بازنایستد موى پیش سرش را مىگیریم و مىكشیم، موى پیش سر دروغگوى خطاكار را.»
اینجا سوالی در ذهن نقش میبندد و آن اینکه چرا قرآن صفت «دروغگو و خطاكار» را به «پیشانی» نسبت داده است نه به شخص کافر. چه ارتباطی بین پیشانی و دروغ و گناه وجود دارد؟
(در گذشته، دانش آناتومی و تشریح هنوز به عملکرد بخشهای مختلف قشر مخ پی نبرده بود به همین دلیل اکثر مفسران این امر را از مقولۀ صنعت ادبی مجاز میدانستند؛ مثلا علامه طباطبایی نوشته: «خداوند، موی جلو پیشانی را به صفت كاذبه و خاطئه توصیف كرده، با اینكه این دو صفت، صفت صاحب پیشانی است و این طور نسبت دادن از باب مجاز است؛ ترجمه تفسیر المیزان، ج 20، ص 553»)
اگر به جمجمه در جلوی سر نگاه کنیم، ناحیۀ پیشپیشانی مخ را پیدا خواهیم کرد (شکل 1 را ببینید).
فیزیولوژی در مورد عملکرد این ناحیه به ما چه میگوید؟
کتابی با عنوان «ملزومات آناتومی و فیزیولوژی» ( Essentials of Anatomy & Physiology) درباره لوب پیشانی میگوید:«انگیزه و آیندهنگری برای برنامهریزی و شروع حرکات در قسمت قُدّامی لوبهای فرونتال (ناحیۀ پیشپیشانی) رخ میدهد. این یک ناحیه از قشر تداعی است (در مقابل دو قشر دیگر که حسی و حرکتی است).»[1]
همچنین در کتاب آمده: «در رابطه با مشارکت آن در انگیزش، ناحیه پیشپیشانی نیز مرکز عملکردی پرخاشگری است...»[2]
شکل 1: مناطق عملکردی نیمکره چپ قشر مغز. ناحیه پیشپیشانی در جلوی قشر مغز قرار دارد. (ضروریات آناتومی و فیزیولوژی، سیلی و دیگران، ص 210.)
پس این ناحیه از مغز، مسئول برنامهریزی، ایجاد انگیزه و آغاز رفتار خوب و گناه آلود و مسئول دروغ گفتن و راست گفتن است. بنابراین سزاوار است که جلوی سر را دروغگو و گناهکار بدانیم چنانکه قرآن فرموده: «نَاصِیَةٍ كَاذِبَةٍ خَاطِئَةٍ» (موى پیش سر دروغگوى خطاكار را)
به گفته پروفسور کیت ال مور، از کشف عملکردهای ناحیه جلوی مغز توسط دانشمندان، بیش از شصت سال نمیگذرد.[3]
پینوشتها و منابع:
[1]Essentials of Anatomy & Physiology, Seeley and others, p. 211. Also see The Human Nervous System, Noback and others, pp. 410-411.[2]Essentials of Anatomy & Physiology, Seeley and others, p. 211.
[3]Al-E’jaz al-Elmy fee al-Naseyah (The Scientific Miracles in the Front of the Head), Moore and others, p. 41.