چشم‌درد؛ علت‌ها و درمان‌ها

شاید چشم‌درد را به‌صورت دردی تیز یا ضربان‌دار تجربه یا توصیف کنید که در یک یا هر دو چشم رخ می‌دهد. شاید هم چشم‌درد را به‌صورت دردی ناراحت‌کننده پشت چشم‌ها توصیف کنید.
چشم‌درد جدی‌تر از یک تحریک ساده است که مثلاً وقتی جسم خارجی یا مژه‌ای در چشمتان می‌رود احساس می‌کنید. همچنین چشم‌درد فقط یک احساس فشاری نیست که بعد از ساعت‌ها کار با کامپیوتر تجربه می‌کنید. در این مواردی که مثال زدیم وقتی جسم خارجی یا مژه از چشم خارج شود یا وقتی به چشم‌هایتان استراحت می‌دهید یا کمپرس سرد می‌گذارید مشکل هم برطرف می‌شود.
چشم‌دردی که جدی‌تر است دردی شدیدتر دارد، بیشتر طول می‌کشد و می‌تواند با علائم دیگری نیز همراه باشد. گاهی چشم‌درد می‌تواند علامتی از مشکلی دیگر یا یک آسیب باشد؛ بنابراین اگر دچار چشم‌دردی شده‌اید که سابقه نداشته یا در حال بدتر شدن است سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.

چه کسانی بیشتر احتمال دارد به چشم‌درد دچار شوند؟

چشم‌درد ناشی از آسیب می‌تواند برای هر کسی روی بدهد، خصوصاً اگر طی یک سری از فعالیت‌هایی که برای چشم خطراتی دارند از عینک‌های محافظ استفاده نشود.
همچنین افرادی که از لنزهای تماسی استفاده می‌کنند یا بیماری‌هایی مثل آلرژی یا سینوزیت دارند بیشتر در معرض چشم‌درد هستند.

چه قسمت‌هایی از چشمتان ممکن است دچار درد شود؟

. پلک‌ها
. ملتحمه، غشایی که از چشم محافظت می‌کند
. صلبیه، قسمت سفید چشم
. قرنیه، بافتی شفاف که به دقت و تمرکز دید کمک می‌کند
. کاسه چشم، حفره‌ای که چشم را داخل جمجمه نگه می‌دارد
اگر بتوانید به پزشک توضیح دهید کدام قسمت از چشمتان درد می‌کند کمک می‌کنید علت بهتر تشخیص داده شود.

پزشک چگونه تشخیص می‌دهد علت چشم‌دردتان چیست؟

در بیشتر موارد پزشک سؤال‌هایی می‌پرسد، سابقه پزشکی‌تان را بررسی می‌کند و علائمتان را بررسی می‌نماید. این پرسش‌ها توسط پزشک پرسیده می‌شوند:
. چشم‌دردتان از کی شروع شد؟
. احساس دردی که دارید چگونه است؟
. کجای چشمتان درد می‌کند؟
. آیا چشمتان دچار آسیبی شده یا چیزی در آن رفته است؟
. آیا از لنز استفاده می‌کنید؟
. چه علائم دیگری دارید؟ (مثلاً ترشح یا تغییر در دید)
پزشک با میکروسکوپ و دیگر تجهیزات معاینه چشم، معاینه دقیقی از چشم‌ها به عمل می‌آورد. ممکن است پزشک از قطره‌ای برای گشاد کردن مردمک‌ها استفاده کند تا بهتر بتواند چشم‌ها را معاینه نماید.

شایع‌ترین علت‌های چشم‌درد چیست؟

خیلی از عوارض و عوامل می‌توانند چشم‌درد ایجاد کنند:
. عفونت‌ها: شما می‌توانید ویروس‌ها، باکتری‌ها یا قارچ‌ها را وقتی که چشم‌ها را می‌مالید یا به اطراف چشم‌ها دست می‌زنید، از طریق دست‌هایتان به چشم‌هایتان انتقال بدهید. عفونت‌ها می‌توانند از قسمت‌های مختلف بدن نیز به چشم‌ها منتقل شوند، مثلاً بینی و سینوس‌ها.
. لنزهای تماسی: لنزهایی که آلوده‌اند یا خوب فیت نمی‌شوند می‌توانند چشم‌درد ایجاد کنند. استفاده از لنزهای تماسی طولانی‌تر از اندازه‌ای که تجویز شده یا شب‌ها طی خواب یا به‌درستی قرارنگرفتن آنها نیز می‌تواند مشکلاتی برای چشم‌ها ایجاد کند. از لنزهایی که پزشک برای شما تجویز نکرده استفاده نکنید.
. آلرژی‌ها: اگر به گرده، موی حیوانات یا گردوغبار حساسیت داشته باشید، چشم‌هایتان ممکن است تحریک شوند، خارش بگیرند یا حتی دردناک شوند.
. سموم: چشم‌های شما ممکن است به دلیل قرارگرفتن در معرض دود سیگار، آلاینده‌های هوا، کلر استخر یا دیگر مواد شیمیایی تحریک و دردناک شوند.
. التهاب: التهاب، واکنش سیستم ایمنی است که می‌تواند موجب تورم یا تغییر رنگ چشم‌ها شود. بخش سفید چشم ممکن است قرمز شود و نسبت به نور بسیار حساس شوید و چشم‌درد بگیرید.
. افزایش فشار چشم: این اتفاق زمانی می‌افتد که مایعات داخل چشم به‌درستی تخلیه نمی‌شوند.

چشم‌درد چه احساسی دارد؟

افراد چشم‌درد خود را با احساس‌های گوناگونی توصیف می‌کنند، مثلاً:
. انگار چیزی در چشمم است (که به آن احساس جسم خارجی می‌گویند). یا ممکن است بگویید احساس زبری و شن در چشمتان دارید.
. انگار چیزی از داخل به چشمم فشار می‌آورد یا ضربه می‌زند.
. چشم‌هایم متورم شده
. احساس دردی سیخ زننده در چشم
. احساس سوزش در چشم

چه بیماری‌هایی می‌توانند با چشم‌درد مرتبط باشند؟

عوارض و نشانه‌های مرتبط با چشم‌درد می‌توانند فقط شامل یک بخش یا بیشتر از چشم شوند. خیلی از انواع مشکلات چشمی می‌توانند درد ایجاد کنند:
. سلولیت
- سلولیت اوربیتال یک عفونت باکتریایی در کاسه چشم است که باعث می‌شود چشم به‌سختی حرکت کند و تاری دید و دوبینی ایجاد شود.
- سلولیت پره سپتال پلک‌ها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.

. چشم صورتی
- با منشأ ویروسی باعث سوزش و قرمزی و آبریزش چشم‌ها می‌شود، بسیار واگیردار است خصوصاً در میان دانش‌آموزان مدرسه یا اماکن شلوغ
- با منشأ باکتریایی باعث درد و قرمزی و ترشحات چرکی چسبناک می‌شود. اغلب فقط یکی از چشم‌ها درگیر می‌شود
- با منشأ آلرژی به دلیل وجود حساسیت نسبت به یک آلرژن رخ می‌دهد. واگیردار نیست؛ اما باعث قرمزی و خارش و آبریزش چشم‌ها می‌شود

. عفونت‌ها و آسیب قرنیه
- خراش قرنیه
- پارگی قرنیه، پارگی نسبی یا کلی قرنیه
- زخم قرنیه یا یک زخم باز
- التهاب قرنیه که می‌تواند ناشی از خشکی شدید چشم یا دیگر عفونت‌ها باشد

. خشکی چشم
- احساس اینکه چیزی در چشم وجود دارد
- حساسیت به نور (فتوفوبیا)
- آبریزش و قرمزی چشم

. آب‌سیاه
- آب‌سیاه زاویه بسته نادر است؛ اما باعث درد شدید، تهوع و تاری دید ناشی از افزایش ناگهانی فشار چشم می‌شود

. عوارض دیگر
- ترومای غیرنافذ
- التهاب عصب بینایی
- یوئیت (تورم لایه میانی چشم)

چشم‌درد چگونه درمان می‌شود؟

اولین قدم برای درمان چشم‌درد به‌طورکلی تشخیص علت آن و سپس درمان این علت است. ممکن است شما به دارویی نیاز نداشته باشید.

درمان چشم‌درد ناشی از بیماری‌های عفونی
. آنتی‌بیوتیک‌ها و قطره‌های ضدویروس یا ضدقارچ
. داروهای خوراکی ضدالتهاب غیراستروئیدی برای کاهش درد و علائم آلرژی
. قطره‌های اشک مصنوعی برای ایجاد احساس بهتر در چشم‌ها

با این راهکارها می‌توانید درد و ناراحتی چشم‌ها را تسکین دهید:
. استفاده از پارچه یا حوله‌ای تمیز برای تمیزکردن صورت و چشم‌ها
. مکرراً شستن دست‌ها، خصوصاً بعد از سرفه و عطسه و دستشویی
. دور نگه‌داشتن دست‌ها و انگشت‌ها از چشم‌ها
. استفاده‌نکردن از لنزهای تماسی زمانی که چشم‌ها دچار عفونت‌اند
. استفاده‌نکردن از لوازم آرایشی زمانی که چشم‌ها دچار عفونت‌اند

درمان چشم‌درد ناشی از آسیب چشم
اگر چشمتان آسیبی دیده باید اقدامات زیر را انجام دهید:
. هر چه سریع‌تر به مرکز درمانی مراجعه کنید
. به‌آرامی محافظ تمیزی روی چشمتان قرار دهید تا به پزشک برسید. ساده‌ترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که ته یک لیوان کاغذی را ببرید و با چسب روی چشمتان بگذارید.
. چشم‌هایتان را با آب نشویید، مگر اینکه یک ماده شیمیایی عامل آسیب چشمتان باشد
. سعی نکنید چیزی را که در چشمتان فرورفته یا گیرکرده درآورید
. چشم‌ها را نمالید یا فشار ندهید
. اگر چشمتان خونریزی دارد از پزشک بپرسید آیا منع مصرف آسپرین یا داروی ضدالتهاب دارید؟ زیرا این داروها ممکن است خونتان را رقیق کنند و کنترل خونریزی سخت شود

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

اگر چشم‌درد دارید شاید این سؤال برایتان مطرح شود که چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید. شما باید هر نوع چشم‌دردی را جدی بگیرید، اما اگر چشم‌دردتان با علائم زیر همراه است باید فوراً به پزشک مراجعه کنید:
. استفراغ
. دیدن هاله‌هایی اطراف نورها و چراغ‌ها
. احساس فشار
. علائم بدنی عفونت مثل تب و لرز
. تاری دید
. بیرون‌زدن کره چشم
. قادر به حرکت‌دادن چشم‌ها در طیف حرکتی نرمال نبودن
. فرورفتن جسم خارجی در چشم یا هر آسیب دیگری به چشم

کلام پایانی
اگر آسیبی به چشمتان وارد شده، یا چشم‌درد بدی دارید، بهترین کار این است که سریع‌تر خود را به اورژانس برسانید. پزشک می‌تواند با انجام معاینه و پرسیدن سؤال‌هایی در مورد علائمی که دارید مشکل را تشخیص بدهد. در مواردی که دلیل چشم‌درد یک عارضه پزشکی باشد، لازم است آن عارضه تحت مداوا قرار بگیرد تا چشم‌درد هم تسکین پیدا کند.

---