معجزات علمی قرآن
اعجاز علمی قرآن دربارۀ جوّ زمین
سبک منحصربهفرد قرآن و حکمت والای آن گواهی میدهد که این کتاب، کلام خداست. بهعلاوه، قرآن ویژگیهای اعجازآمیز فراوانی دارد که وحیانی بودن آن را ثابت میکند. از جمله، این واقعیت که پارهای از حقایق علمی که ما امروز به کمک فناوری قرن بیستم توانستهایم آنها را کشف کنیم، 1400 سال پیش در قرآن بیان شده است.
نویسنده : ابوالقاسم شکوری
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : سه شنبه 1402/06/21 ساعت 17:02
![اعجاز علمی قرآن دربارۀ جوّ زمین](https://img.tebyan.net/big/1402/06/138223111212020465721501742051421172820559.jpg)
مقدمه
چهارده قرن پیش، خداوند قرآن را به عنوان کتاب هدایت بر مردم نازل کرد. او مردم را دعوت کرد تا با پیروی از این کتاب به سوی حق هدایت شوند. این آخرین کتاب الهی است که از زمان نزولش تا قیامت به عنوان یگانه راهنمای بشریت جاودانه خواهد ماند.سبک منحصربهفرد قرآن و حکمت والای آن گواهی میدهد که این کتاب، کلام خداست. بهعلاوه، قرآن ویژگیهای اعجازآمیز فراوانی دارد که وحیانی بودن آن را ثابت میکند. از جمله، این واقعیت که پارهای از حقایق علمی که ما امروز به کمک فناوری قرن بیستم توانستهایم آنها را کشف کنیم، 1400 سال پیش در قرآن بیان شده است.
اما قرآن یک کتاب علمی نیست، بلکه کتاب آیات است. بسیاری از حقایق علمی که به شکل موجز و عمیق در خلال آیات بیان میشوند، تنها با فناوری قرن بیستم کشف شده است. این حقایق در زمان نزول قرآن شناخته شده نبود و این خود محکمترین دلیل بر این است که قرآن کلام خداست.
برای درک اعجاز علمی قرآن، نخست باید ببینیم سطح دانش در زمان نزول این کتاب مقدس چقدر بوده است.
در قرن هفتم (میلادی)، یعنی زمان نزول قرآن، جامعۀ عرب در باب مسائل علمی، باورهای خرافی و بیاساس فراوانی داشت. اعراب بدوی که دانش فنی لازم برای بررسی جهان و طبیعت در اختیار نداشتند، به افسانههایی اعتقاد داشتند که از پیشینیانشان به ارث برده بودند به عنوان مثال، آنها میپنداشتند که آسمان بر روی دوش کوهها سوار شده و معتقد بودند که زمین مسطح است و در دو طرف آن کوههای بلندی قرار دارد که مثل ستون، طاق بهشت را در بالای خود نگه میدارد.
قرآن اما خط بطلان بر تمامی این باورهای خرافی کشیده و میفرماید: اَللَّهُ الَّذِی رَفَعَ السَّمَاوَاتِ بِغَیْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا (رعد:2) «خدا [همان] کسی است که آسمانها را بدون ستونهایی که آنها را ببینید برافراشت».
آیۀ یادشده این عقیده که کوهها نگهدارندۀ آسمان هستند را باطل کرد. در بسیاری از موضوعات دیگر نیز حقایق مهم در زمانی آشکار شد که هیچ کس نسبت به آنها آگاهی نداشت.
قرآن در عصر نزول که مردم درباره نجوم، فیزیک یا زیستشناسی اطلاعات بسیار کمی داشتند، در موضوعات مختلف مانند پیدایش هستی، خلقت انسان، ساختار جو، و توازنهای ظریف که حیات بر روی زمین را ممکن میسازد، حقایقی مهم بیان کرده است.
در ادامه، نگاهی خواهیم داشت به پارهای از این معجزات علمی که همراه با قرآن نزول یافته است.
اعجاز علمی قرآن درباره جو زمین
وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الرَّجْعِ (طارق:11)؛ «سوگند به آسمان بازگردنده» (ترجمۀ مجتبوی)الَّذِی جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ فِرَاشًا وَالسَّمَاءَ بِنَاءً (بقره:22)؛ «آن كه زمین را براى شما بسترى [گسترده] و آسمان را بنائى- سقفى برافراشته- ساخت».
در آیۀ نخست، خداوند به آسمان و نقش آن در «بازگشت» سوگند یاد میکند، بدون اینکه مشخص کند آسمان چه چیزی را باز میگرداند. در آموزههای اسلامی، سوگند الهی نشانگر عظمت نسبتی مخصوص با خالق است و از جایگاه رفیع آن پرده برمیدارد.
علاوه بر «بازگشت» باران، گرما و امواج رادیویی، اتمسفر مانند سقفی بالای سر ما با فیلتر کردن پرتوهای مرگبار کیهانی، تشعشعات قدرتمند فرابنفشِ (UV) خورشید و حتی شهابسنگهایی که در مسیر برخورد با زمین قرار دارند، از ما محافظت میکند
آیه دوم، بیانگر فعل الهی است که آسمان را سقفی برای اهل زمین قرار داد.
بیایید ببینیم علوم جوی مدرن دربارۀ نقش آسمان چه میگوید.
به هوای پیرامون زمین، از زمین تا لبهای که فضا از آن شروع میشود، اتمسفر گفته میشود. اتمسفر از چندین لایه تشکیل شده که هر کدام طبق پدیدههای مختلفی که در آن لایه رخ میدهد تعریف میشود. به عنوان مثال، باران توسط ابرهای جو به زمین بازگردانده میشود.
دایره المعارف بریتانیکا در توضیح چرخۀ هیدرولوژی (گردش آب در کرهٔ زمین شامل اتمسفر، سطح و زیر زمین) مینویسد:
«آب از هر دو محیط آبی و زمینی تبخیر میشود، زیرا توسط انرژی خورشید گرم می شود. نرخ تبخیر و بارندگی به انرژی خورشیدی و الگوهای گردش رطوبت در هوا و جریانات در اقیانوس ها بستگی دارد. تبخیر بر روی اقیانوسها بیشتر از بارندگی بیشتر است. بخار آب توسط باد از روی خشکی منتقل میشود و از طریق بارش به خشکی بازمیگردد.»
اتمسفر نه تنها آنچه روی سطح بود را به سطح برمیگرداند، بلکه گرمای بیش از حد تابشی را هم که ممکن است به گیاهان و جانوران زمین آسیب برساند، به فضا منعکس میکند.
در دهه 1990، همکاری بین ناسا، اژانس فضایی اروپا (ESA) و موسسه علوم فضا و فضانوردیِ (ISAS) ژاپن به نوآوری علمی بینالمللی فیزیک خورشیدی _زمینی (ISTP) انجامید.
Polar، Wind و ماهوارۀ Geotail بخشی از این ابتکار عمل هستند که منابع و جوامع علمی را برای به دست آوردن تحقیقات هماهنگ و همزمان از محیط فضایی خورشید و زمین در یک دوره زمانی طولانی ترکیب میکنند. آنها توضیح بسیار خوبی در مورد چگونگی بازگشت گرمای خورشیدی توسط جو به فضا دارند.[3]
![(این تصویر مشخصات دمای متوسط را در جو زمین نشان می دهد. دما در ترموسفر به فعالیت خورشیدی بسیار حساس است و می تواند از 500 درجه سانتیگراد تا 1500 درجه سانتیگراد متغیر باشد.)](https://img.tebyan.net/big/1402/06/822466311614422424523724820465424115120986.jpg)
(این تصویر مشخصات دمای متوسط را در جو زمین نشان می دهد. دما در ترموسفر به فعالیت خورشیدی بسیار حساس است و می تواند از 500 درجه سانتیگراد تا 1500 درجه سانتیگراد متغیر باشد.)
علاوه بر «بازگشت» باران، گرما و امواج رادیویی، اتمسفر مانند سقفی بالای سر ما با فیلتر کردن پرتوهای مرگبار کیهانی، تشعشعات قدرتمند فرابنفشِ (UV) خورشید و حتی شهابسنگهایی که در مسیر برخورد با زمین قرار دارند، از ما محافظت میکند[4]
پخش عمومی ایالت پنسیلوانیا به ما می گوید:
نور خورشید که ما می توانیم ببینیم یک گروه از طول موج ها، نور مرئی را نشان می دهد. سایر طولموجهایی که از خورشید ساطع میشود شامل اشعه ایکس و اشعه ماوراء بنفش است. اشعه ایکس و برخی امواج نور فرابنفش در ارتفاعات جو زمین جذب میشوند. آنها لایه نازک گاز را تا دمای بسیار بالا گرم می کنند. امواج ماوراء بنفش پرتوهایی هستند که می توانند باعث آفتاب سوختگی شوند. بیشتر امواج نور ماوراء بنفش توسط لایه ضخیم تری از گاز نزدیک به زمین به نام لایه اوزون جذب می شوند. با جذب اشعه ماوراء بنفش و اشعه ایکس کشنده، جو به عنوان یک سپر محافظ در اطراف سیاره عمل می کند. مانند یک پتوی حرارتی غول پیکر، جو همچنین از گرم شدن یا سرد شدن بیش از حد دما جلوگیری می کند.
علاوه بر این، جو همچنین از ما در برابر بمباران مداوم شهابسنگها، تکههای سنگ و گرد و غبار که با سرعت بالا در سراسر منظومه شمسی حرکت می کنند، محافظت می کند.
ستاره هایی که در شب می بینیم اصلا ستاره نیستند. آنها در واقع شهابسنگهایی هستند که در جو ما به دلیل گرمای شدیدی که متحمل میشوند میسوزند"[5]
دایره المعارف بریتانیکا، که نقش استراتوسفر (دومین لایهٔ بزرگ اتمسفر به عمق 50 کیلومتر) را توصیف می کند، در مورد نقش محافظتی آن در جذب پرتوهای خطرناک فرابنفش می گوید:
«در مناطق استراتوسفر فوقانی، جذب نور ماوراء بنفش از خورشید مولکول های اکسیژن را تجزیه می کند. نوترکیبی اتم های اکسیژن با مولکول های O2 به ازن (O3) لایه ازن را ایجاد می کند که اکوسفر پایین تر را از تابش مضر با طول موج کوتاه محافظت می کند. با این حال، نگران کننده تر، کشف تخریب روزافزون ازن در عرض های جغرافیایی معتدل است، جایی که درصد زیادی از جمعیت در آن جهان ساکن هستند، زیرا لایه ازن به عنوان یک سپر در برابر اشعه ماوراء بنفش عمل می کند و چنانکه مشخص شده باعث سرطان پوست می شود.»[6]
![تصویری از ابرهای استراتوسفر قطبی زمین که در ایجاد سوراخ ازن جو زمین نقش دارند](https://img.tebyan.net/big/1402/06/3854616717439181172701464019323714711212.jpg)
تصویری از ابرهای استراتوسفر قطبی زمین که در ایجاد سوراخ ازن جو زمین نقش دارند
مزوسفر لایه ای است که در ان بسیاری از شهاب سنگ ها هنگام ورود به جو زمین می سوزند. تصور کنید یک توپ بیسبال با سرعت ۳۰ هزار مایل در ساعت حرکت کند. بسیاری از شهاب ها به این اندازه بزرگ و سریع هستند. هنگامی که شهابها در جو شخم میزنند، تا بیش از 3000 درجه فارنهایت گرم میشوند و میدرخشند. یک شهاب هوا را در مقابل خود فشرده می کند. هوا گرم می شود و به نوبه خود شهاب را گرم می کند.[7]
زمین توسط یک میدان نیروی مغناطیسی (حبابی در فضا به نام «مگنتوسفر» به عرض ده ها هزار مایل) احاطه شده است. مگنتوسفر به عنوان یک سپر عمل می کند که ما را از طوفان های خورشیدی محافظت می کند. با این حال، طبق مشاهدات جدید فضاپیمای IMAGE ناسا و ماهواره های خوشه ای مشترک ناسا / آژانس فضایی اروپا، گاهی شکافهای عظیمی در مگنتوسفر زمین ایجاد میشوند و ساعتها باز میمانند. این اجازه می دهد تا باد خورشیدی از طریق آن عبور کند و آب و هوای طوفانی فضا را تامین کند. خوشبختانه، این ترکها سطح زمین را در معرض باد خورشیدی قرار نمیدهند. جو ما از ما محافظت می کند، حتی زمانی که میدان مغناطیسی ما از ما محافظت نمیکند.[8]
![تصویر یک هنرمند از ماهواره image ناسا که از طریق یک شکاف در میدان مغناطیسی زمین پرواز می کند](https://img.tebyan.net/big/1402/06/149617190157218473651252021999617313831.jpg)
تصویر یک هنرمند از ماهواره IMAGE ناسا که از طریق یک شکاف در میدان مغناطیسی زمین پرواز می کند.
تنها یک راه ممکن است و آن اینکه او (پیامبر اسلام صلیالله علیه و آله) از خالق آسمان وحی دریافت کند.
بیشتر بخوانید
پینوشتها:
[1] Al-Samaa’, the Arabic word translated here as ‘sky’ includes earth’s atmosphere as indicated by the verse 2:164.
[2] "Biosphere." Encyclopedia Britannica from Encyclopedia Britannica Premium Service.
(http://www.britannica.com/eb/article?tocId=70872)
[3] (http://www-spof.gsfc.nasa.gov/stargaze/Sweather1.htm)
[4] Atmospheric, Climate & Environment Information Programme of the Manchester Metropolitan University at (http://www.ace.mmu.ac.uk/eae/Atmosphere/atmosphere.html)
[5] (http://www.witn.psu.edu/articles/article.phtml?article_id=255&show_id=44)
[6] "Earth." Encyclopedia Britannica from Encyclopedia Britannica Premium Service.
(http://www.britannica.com/eb/article?tocId=54196)
[7] (http://www.space.com/scienceastronomy/solarsystem/meteors-ez.html)
[8] (http://www.firstscience.com/SITE/ARTICLES/magnetosphere.asp)