تاثیرات بی‌اختیاری ادرار بر زندگی فردی

ممکن است یک روز صبح از خواب بیدار شده و متوجه شوید به هنگام خواب کنترل ادرار خود را از دست داده‌اید. حتی ممکن است در یک جلسه کاری این اتفاق برایتان رخ دهد. آیا می‌توانید از این واقعه برای دیگران بگویید؟ آیا به همسر، فرزند یا همکار و رئیستان می‌گوئید چه شده است یا ترس و شرم مانع از آن می‌شود؟

آمارها نشان می‌دهد که حداقل 400 میلیون نفر از جمعیت جهان به عارضه «بی‌اختیاری ادرار» دچار هستند و در ایران نزدیک به 2 میلیون نفر، که 78 درصد آن‌ها  زنان هستند. بی‌اختیاری ادرار یعنی اینکه ناخودآگاه ادرار دفع کنید، چه یک قطره و چه تخلیه کامل مثانه. بخش بزرگی از افرادی که به این عارضه دچار می‌شوند فعال، عده‌ای نیمه‌فعال و برخی دیگر هم وابسته به تخت هستند.

اگرچه بی‌اختیاری ادرار، تهدید جانی برای افراد ندارد اما به شیوه‌های گوناگون زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بی‌اختیاری ادرار در زندگی اجتماعی، کاری و حتی خانوادگی فرد سایه می‌اندازد. کیفیت رابطه فردی و عاطفی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و سلامت روانی فرد را به خطر می‌اندازد. هر ایرانی به طور متوسط، یک سال و نیم پس از مواجهه با این عارضه به دکتر رجوع می‌کند. در طول این مدت، افراد در درجه اول وجود این مشکل را انکار می‌کنند و در درجه دوم به علت شرم و خجالت، از مراجعه به دکتر امتناع می‌ورزند. این در حالی است که فرد دچار بی‌اختیاری ادرار، در صورتیکه از کمک‌های درمانی و راهکارهای مدیریت این عارضه استفاده نکند، به تدریج منزوی،گوشه‌گیر و دچار چالش‌های سلامتی جدی می‌شود.

از سوی دیگر، با توجه به شایع بودن این چالش سلامتی در سنین بالاتر، بخش قابل‌توجهی از افرادی که با این عارضه دست و پنجه نرم می‌کنند، دارای مراقب هستند. بی‌اختیاری ادرار زندگی مراقبان را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. مراقبان نیز در طول این مسیر، به نوبه خود با چالش‌های روانی و جسمی زیادی مواجه می‌شوند. بنابر اطلاعات جمع‌آوری شده، درصد بالایی از مراقبان، از بستگان نزدیک خود فرد هستند و در اکثر موارد مراقب نه تنها از نظر روحی و فیزیکی، بلکه حتی از نظر مالی نیز شخص دارای بی‌اختیاری ادرار را حمایت می‌کند. سنگینی بار مسئولیت‌ها و فشارهای روحی فراوان، کیفیت زندگی مراقبان را به شدت کاهش می‌دهد.

فردی که دچار بی‌اختیاری ادرار می‌شود ممکن است به خاطر شرم از شرایط خود منزوی شده، خانه‌نشین شود و از اجتماع دوری کند که در نهایت منجر به افزایش استرس فرد و افسردگی او می‌شود. از طرف دیگر، این فرد ممکن است برای حضور در اجتماع و انجام امور روزانه خود، ناچار شود که آب کمتری مصرف کند یا حتی نوشیدن آب و مایعات را قطع کند. در حالی که مصرف آب کمتر زمینه‌ساز بیماری‌های کلیوی و اختلال در عملکرد دیگر اعضای بدن خواهد بود و نباید به این اقدام روی آورد.

در همین حال، برخی از افراد دچار بی‌اختیاری ادرار ترجیح می‌دهند برای جلوگیری از آبروریزی، حوله، پارچه یا دستمال در لباس زیر خود قرار دهند. این کار نیز به‌ویژه در خانم‌ها زمینه‌ساز بیماری‌های عفونی است و به دلایل بهداشتی اصلا توصیه نمی‌شود. اما دسته‎ای دیگر، به صورت مکرر لباس زیر خود را عوض می‌کنند، این راهکار گرچه در کوتاه مدت کارآمد به نظر می‌رسد اما برای افراد شاغل و افرادی که سنین بالاتری دارند، دشوار و حتی غیرممکن است.

راه‌های درمانی این عارضه نیز، از آنجا که خود این عارضه ناشی از ابتلا به بیماری‌هایی نظیر آلزایمر، سکته یا دیابت است، قطعی نیست. ورزش کردن، درمان دارویی یا حتی جراحی می‌تواند با مشورت پزشک به کار گرفته شود اما باید دانست که این درمان‌ها در همه افراد پاسخ قطعی ندارد.

یکی از راه‌هایی که فرد مبتلا به بی‌اختیاری ادرار می‌تواند به کار گیرد و همچنان در جامعه حضور داشته باشد استفاده از پوشینه‌های بهداشتی و با کیفیت است. در حال حاضر تنها 11 درصد از جمعیت مبتلا به این عارضه در کشور از پوشینه‌های بزرگسال استفاده می‌کنند. عدم آگاهی نسبت به پوشینه از یکسو، و شرم استفاده از این محصولات از سوی دیگر، موجب شده تا پوشینه‌های بزرگسال مورد اقبال قرار نگیرند.

این در حالی است که ژاپنی‌ها به سبب برنامه‌ریزی و فرهنگسازی اصولی در دهه‌های گذشته، گوی سبقت را در استفاده از پوشینه بزرگسال در افراد دچار بی‌اختیاری ادرار از سایر کشورها ربوده‌اند. مصرف پوشینه بزرگسال در این کشور به 80 درصد رسیده است. کاربرد پوشینه در آمریکا نیز 65 درصد و در اروپای غربی 58 درصد است. این آمار را با مصرف 11 درصدی پوشینه در ایران مقایسه کنید. باید دانست که جامعه ایرانی امروز در این‌باره نیازمند افزایش آگاهی و فرهنگ‌سازی است تا همگی به درکی مشترک از این عارضه برای همراهی و همذات‌پنداری با افراد دارای چالش برسیم.

---