قوانین حق تکثیر در ایران چطور است؟
در ایران قانون یکپارچه‌ای برای کپی رایت وجود ندارد و تا چند سال گذشته حتی سختگیری در زمینه انتشار غیر قانونی فیلم‌ها نیز اعمال نمی‌شد.
به طور کلی یک قانون جامع بین‌المللی برای کپی رایت وجود ندارد تا از اثر شما در تمام جهان محافظت کند. البته کشورهای عضو معاهده‌های برن و کنوانسیون جهانی حق نشر این امکان را دارند تا از اثر شما در کشورهای خارجی که وطن شما نیستند و شما ساکن آنجا نیستی، حمایت کنند.
حق کپی رایت آن‌طور که باید و شاید در کشور ما رعایت نشده و این موضوع گاهی سبب مطرح شدن این پرسش می‌شود که ایران چه کاری برای جلوگیری و رفع این معضل کرده است.
قانون حمایت حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان
سال 1348: در این سال اولین قانون در این حوزه با نام حمایت از حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان، تصویب شد که طی آن اگر شخصی آثار دیگری را بدون اجازه صاحب اثر بنام خود و یا صاحب اثر منتشر کند، به سه تا ۶ ماه حبس محکوم می‌شود. در رابطه با آثار ترجمه نیز اگر شخصی ترجمه دیگری را به نام خودش منتشر کند به سه ماه تا یک سال حبس محکوم می‌شود.قانون ترجمه و تکثیر کتب، نشریات و آثار صوتی
سال 1352: قانون بعدی، قانون ترجمه و تکثیر کتب، نشریات و آثار صوتی است. این قانون می‌گوید حق انتشار برای نویسنده پس از مرگ به وارث نویسنده می‌رسد و در آثار ترجمه‌ای از تاریخ مرگ مترجم سی سال است و کسی که آن را زیر پا بگذارد، هم باید خسارت شاکی خصوصی را بپردازد و هم بین 3 ماه تا یک سال، محکوم به حبس می‌شود.به طور کلی یک قانون جامع بین‌المللی برای کپی رایت وجود ندارد تا از اثر شما در تمام جهان محافظت کند. البته کشورهای عضو معاهده‌های برن و کنوانسیون جهانی حق نشر این امکان را دارند تا از اثر شما در کشورهای خارجی که وطن شما نیستند و شما ساکن آنجا نیستی، حمایت کنند
قانون مطبوعات
سال 1364: در این سال قانون مطبوعات به تصویب رسید. این قانون می‌گوید برای نسبت دادن عمدی تمام یا بخش قابل توجهی از آثار و نوشته‌های دیگران به خود یا دیگری، ولو به صورت ترجمه باید جریمه صورت بگیرد. برای این سرقت ادبی امکان حبس از 61 روز تا 3 ماه وجود دارد و به پرداخت جزای نقدی بین یک تا ده میلیون ریال محکوم می‌شوید. البته در سال 79 و 84 نیز یک بازبینی روی این قانون داشتیم که کمی تغییرات نتیجه آن بوده است.قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه‌ای
سال 1379: در این سال چنین قانونی برای تضمین حقوق مادی و معنوی پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه‌ای تصویب شد که می‌گوید حق نشر، عرضه، اجرا و بهره‌برداری مادی و معنوی از نرم افزارهای رایانه‌ای، به پدیدآورنده آن‌ها تعلق دارد. در صورت زیر پا گذاشتن این قانون شما هم باید خسارت شخص متضرر را جبران کنید و هم امکان حبس از 91 روز تا شش ماه و جزای نقدی از ده تا پنجاه میلیون ریال هم وجود دارد.قانون نحوه مجازات اشخاص فعال
سال 1386: در این قانون برای فعالیت غیر مجاز در زمینه‌ی تولید و تکثیر آثار سمعی و بصری ضمانت اجراهای متنوعی ازجمله لزوم جبران خسارت زیان‌دیده، حبس و جزای نقدی در نظر گرفته شده است. معرفی آثار سمعی و بصری غیرمجاز به‌جای آثار مجاز، تکثیر بدون مجوز، فعالیت تجاری در زمینه‌ی تولید، توزیع، تکثیر و عرضه‌ی آثار، نوارها و لوح‌های فشرده‌ی صوتی و تصویری بدون مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تکثیر و توزیع عمده‌ی آثار سمعی و بصری مستهجن، تهیه و توزیع و تکثیرکنندگان نوارها، دیسکت‌ها و لوح‌های فشرده‌ی شو و نمایش‌های مبتذل نیز از این مدل جرایم هستند. ضمانت اجرای این نقض جریمه نقدی از ۲ میلیون تا ۲۰ میلیون تومان است.لایحه حمایت از حقوق مالکیت ادبی و هنری
همچنین در چند سال گذشته لایحه‌ای تحت عنوان لایحه حمایت از حقوق مالکیت ادبی و هنری تدوین شده است که به صورت واحد و یکپارچه در مورد ضمانت اجرای نقض حقوق مالکیت ادبی و هنری صحبت کرده اما این لایحه هنوز به تصویب نرسیده است.همانطور که اشاره کردیم در ایران نیز قوانینی برای حق انتشار وجود دارد ولی این راه هنوز جای کار دارد و به نظر می‌رسد اقدامات جدی‌تری برای اجرای قانون کپی رایت باید تعیین شود.
بیشتر بخوانید
