چرا با این که نوزادم به دنیا آمده هنوز باردار به نظر میرسم؟
شکم مادر بعد از زایمان چه تغییری میکند و چه باید کرد؟
شما کودکتان را به دنیا آوردهاید؛ اما هنوز شبیه بارداری ششماهگیتان هستید، با شکمی که افتادهتر و گردتر از شکمی است که انتظار داشتید باشد. نگران نباشید زمان میبرد تا بدن، خصوصاً شکم شما به طور کامل از بارداری که پشت سر گذاشته ریکاوری شود.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : پنج شنبه 1402/02/28
شکمتان را مثل یک بادکنک تصور کنید که آرامآرام با بزرگتر شدن جنینتان بزرگ شده و بادکرده است. زایمانکردن، این بادکنک را نمیترکاند، بلکه فقط شروع میکند به کمباد شدن. کاهش سایز شکم شما بعد از زایمان ممکن است بهکندی صورت بگیرد؛ اما یکنواخت است.
از لحظهای که کودکتان به دنیا میآید، تغییرات هورمونی باعث میشوند شکمتان کمکم کوچک شود؛ اما شش تا هشت هفته طول میکشد تا رحمتان جمع شده بهاندازه قبل از بارداریتان برگردد.
مایعات اضافی که طی بارداری در بدنتان جمع شدهاند تدریجاً کاهش مییابند و از نفخ و تورمتان کم میشود و هرگونه چربی اضافی که برای تغذیه جنین در بدنتان جمع شده نیز کمکم شروع به سوختن میکنند، خصوصاً اگر به کودکتان شیر بدهید و ورزش کنید؛ اما دستکم دو هفته طول میکشد تا نتیجه را ببینید.
بعد از زایمان ممکن است همچنان خطوط تیره زیر شکمتان داشته باشید که به آنها لینا نیگرا میگویند. ضمناً شبکهای از استرچ مارکها یا ترکهای پوستی بارداری را خواهید داشت.
لینا نیگرا یا خط تیره و سیاه ناشی از رنگدانههای پوست در قسمتی است که عضلات شکم کشیده شده و تا حدودی از هم فاصله گرفتهاند تا شکمتان با جنین درحالرشد متناسب شود. این خط از تیرگیها معمولاً در عرض یکی دو ماه بعد از زایمان کمرنگ میشوند.
استرچ مارک یا ترکهای پوستی نیز ناشی از کشیدهشدن پوستتان به دلیل بزرگشدن شکمتان طی بارداری است. ممکن است این استرچ مارکها را روی شکم، رانها و سینههایتان داشته باشید. شما نمیتوانید کاملاً از شر استرچ مارکها خلاص شوید، اما بهمرور محوتر خواهند شد و در نهایت، این خطوط شبیه خطوط بسیار باریکی میشوند که به رنگ پوستتان شبیهترند. سعی کنید صبور باشید. شاید الان این ترکهای پوستی را دوست نداشته باشید؛ اما مطمئن باشید طی شش ماه ظاهرشان بهتر خواهد شد.
صبر کلید نتیجهگیری شماست. عضلات شکم شما نُه ماه کشیده شدند تا جنین در حال رشدتان را نگه دارند. پس منطقی است که هفتهها تا ماهها نیز طول بکشد تا دوباره جمع شوند. سرعت و میزان جمعشدن عضلات بستگی به چند فاکتور دارد:
. پیش از حاملگی چه سایز و فُرمی بودهاید
. طی بارداری چقدر وزن اضافه کردهاید
. چقدر فعالیت بدنی دارید
. و چیزی که در کنترل شما نیست: ژنتیکتان
درصورتیکه شرایط زیر را داشته باشید راحتتر میتوانید وزن کم کنید:
. وزن کمتری طی بارداری اضافه کرده باشید
. شیر بدهید
. اولین بارداریتان باشد
بیشتر خانمها بعد از تقریباً شش ماه بعد از زایمان به وزن پیش از بارداری خود برمیگردند
ضمناً شیردهی سبب انقباضاتی میشود که کمک میکنند رحم جمع شود و زودتر به فرم قبلیتان برگردید؛ اما اگر بیشتر از کالری که میسوزانید غذا بخورید، وزن اضافه خواهید کرد، حتی اگر شیر بدهید. وزن کمکردن حین شیردهی مشکلی ندارد و بدنتان در تولید شیر بسیار کارآمد است. کمکردن یک کیلوگرم در هفته بر تولید شیر اثری نمیگذارد.
اما وقتی نوزادی دارید که باید به او رسیدگی کنید پس به انرژی زیادی نیاز دارید و تلاش برای کاهش وزن فوراً بعد از زایمان ممکن است ریکاوریتان را به تأخیر بیندازد و باعث شود بیشتر احساس خستگی کنید. همچنین خیلی مهم است که رژیم غذاییتان خیلی کمکالری نباشد؛ بنابراین سعی کنید صبر کنید تا چکاپهای بعد از زایمانتان انجام شود و سپس برای کاهش وزن اقدام کنید.
داشتن رژیم غذایی سالم همراه با ورزش سبک کمکتان میکند به تناسباندام برسید. توصیههای زیر به شما کمک میکنند به وزنی سالم برسید و آن را حفظ کنید:
. برای صبحانه خوردن وقت بگذارید
. روزانه حداقل پنج وعده میوه و سبزی بخورید
. غذاهای فیبردار در رژیم غذاییتان باشد
. در هر وعده، کمی غذای نشاستهدار مثل برنج، نان یا پاستا و یا سیبزمینی بخورید (ترجیحاً غلات کامل برای فیبر بیشتر)
. کمتر غذاهای پُرچرب و پُرقند بخورید
. حجم غذایی را که در هر وعده میخورید کنترل کنید و حواستان به میانوعدهها نیز باشد
اینکه هر روز چند کالری باید بخورید جواب دقیقی ندارد و میزان غذا و کالری که نیاز دارید بستگی به وزن شما و میزان فعالیتتان دارد.
همهٔ تازه مادرها علاوه بر فعالیتهای سبکی که توصیه کردیم، میتوانند تمرینات کف لگن را شروع کنند و کمکم عضلات پایین شکم خود را تقویت کنند. این تمرینات کمک میکنند زودتر به فرم بدنی قبل از زایمانتان برگردید و شکمتان را جمع کنید.
هروقت احساس کردید تمایل دارید، با کودکتان برای پیادهروی بیرون بروید. با پیادهروی هم فعالیتی انجام میدهید و هم حالتان بهتر میشود. شاید در پارک محلتان با مادرهای دیگر هم آشنا شدید و با هم ورزش و پیادهروی کردید.
چهارلایه عضله در اطراف شکمتان وجود دارد. لایه بالایی یک جفت عضله بلند و صاف است که به طور عمودی در طرفین شکم قرار گرفتهاند (rectus abdominis) و عموماً به نام سیکس پک معروف است. جدایش شکمی وقتی اتفاق میافتد که این دوتکه عضله از همدیگر فاصله میگیرند بافت همبند بین آنها کشیده و نازک میشود.
حداقل نیمی از خانمها بعد از زایمان دچار جدایش شکمی میشوند و در موارد زیر احتمال این اتفاق بیشتر است:
. بارداری دوم یا بیشتر
. دوقلو یا چندقلو باردار بودن
. سزارین دوم یا بیشتر
. کششهای زیاد عضلات شکم در بارداری، زور زدن در توالت یا سرفهها و استفراغهای مکرر
در این مورد که آیا چاق بودن پیش از بارداری یا افزایش وزن زیاد حین بارداری احتمال جدایش شکمی را زیادتر میکند یا اثری ندارد، اطلاعات زیادی در دست نیست.
ظاهراً جدایش شکمی ممکن است جنبه وراثتی هم داشته باشد، بنابراین اگر مادر یا خواهر شما تجربهٔ جدایش شکمی داشته باشد بهاحتمال زیاد شما هم خواهید داشت. اگر نمیدانید جدایش شکمی دارید یا نه میتوانید با این روش چک کنید:
. صاف به پشت دراز بکشید، زانوها را خم کنید و کف پاها را صاف روی زمین یا تخت قرار دهید.
کف دستتان را روی شکمتان دقیقاً پایین یا بالای نافتان بگذارید.
. شانهها را کمی از روی زمین یا تخت بلند کنید و به شکمتان نگاه کنید. با نوک انگشتان، بین لبهها عضلات شکم را حس کنید؛ هم بالا و هم پایین نافتان.
. ببینید چند انگشت در فاصله بین عضلات جا میگیرد. پهنای انگشتانتان در واقع اندازه جدایش شکمیتان است. این تست را به طور منظم انجام دهید. کمکم با قویتر شدن عضلات شکم، این فاصله باید کمتر شود.
اگر فاصلهای که احساس میکنید بزرگتر از پهنای دو انگشت است پس جدایش شکمی دارید. جدایش شکمی شما در عرض هشت هفته بعد از زایمان به حالت نرمال برخواهد گشت. اگر این فاصله کمتر نشد یا نگرانی در این مورد دارید به پزشکتان مراجعه کنید. پزشک میتواند شما را به یک فیزیوتراپیست معرفی کند تا با تمریناتی خاص عضلات شکم را به حالت نرمال برگردانید.
درماننکردن جدایش شکمی مشکلی ایجاد نمیکند؛ اما ممکن است میانتنهتان ضعیف شود و در نتیجه احتمال اینکه دچار کمردرد شوید و ورزشکردن و دیگر فعالیتها برایتان سخت شود زیاد خواهد بود.
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید. از لحظهای که کودکتان به دنیا میآید، تغییرات هورمونی باعث میشوند شکمتان کمکم کوچک شود؛ اما شش تا هشت هفته طول میکشد تا رحمتان جمع شده بهاندازه قبل از بارداریتان برگردد.
مایعات اضافی که طی بارداری در بدنتان جمع شدهاند تدریجاً کاهش مییابند و از نفخ و تورمتان کم میشود و هرگونه چربی اضافی که برای تغذیه جنین در بدنتان جمع شده نیز کمکم شروع به سوختن میکنند، خصوصاً اگر به کودکتان شیر بدهید و ورزش کنید؛ اما دستکم دو هفته طول میکشد تا نتیجه را ببینید.
بعد از زایمان ممکن است همچنان خطوط تیره زیر شکمتان داشته باشید که به آنها لینا نیگرا میگویند. ضمناً شبکهای از استرچ مارکها یا ترکهای پوستی بارداری را خواهید داشت.
لینا نیگرا یا خط تیره و سیاه ناشی از رنگدانههای پوست در قسمتی است که عضلات شکم کشیده شده و تا حدودی از هم فاصله گرفتهاند تا شکمتان با جنین درحالرشد متناسب شود. این خط از تیرگیها معمولاً در عرض یکی دو ماه بعد از زایمان کمرنگ میشوند.
استرچ مارک یا ترکهای پوستی نیز ناشی از کشیدهشدن پوستتان به دلیل بزرگشدن شکمتان طی بارداری است. ممکن است این استرچ مارکها را روی شکم، رانها و سینههایتان داشته باشید. شما نمیتوانید کاملاً از شر استرچ مارکها خلاص شوید، اما بهمرور محوتر خواهند شد و در نهایت، این خطوط شبیه خطوط بسیار باریکی میشوند که به رنگ پوستتان شبیهترند. سعی کنید صبور باشید. شاید الان این ترکهای پوستی را دوست نداشته باشید؛ اما مطمئن باشید طی شش ماه ظاهرشان بهتر خواهد شد.
چقدر طول میکشد تا شکم من به وضعیت نرمالش برگردد؟
شاید بعضیها را دیده باشید که بعد از زایمان در عرض چند هفته به بدن پیش از بارداریشان برمیگردند. هر چند این اتفاق ممکن است؛ اما برای بیشتر مادرها این طور نیست. یادتان باشد که بدن شما بعد از بارداری ممکن است تغییراتی کند و بهسختی بتوانید به وزن و فرم قبل از بارداریتان برگردید.صبر کلید نتیجهگیری شماست. عضلات شکم شما نُه ماه کشیده شدند تا جنین در حال رشدتان را نگه دارند. پس منطقی است که هفتهها تا ماهها نیز طول بکشد تا دوباره جمع شوند. سرعت و میزان جمعشدن عضلات بستگی به چند فاکتور دارد:
. پیش از حاملگی چه سایز و فُرمی بودهاید
. طی بارداری چقدر وزن اضافه کردهاید
. چقدر فعالیت بدنی دارید
. و چیزی که در کنترل شما نیست: ژنتیکتان
درصورتیکه شرایط زیر را داشته باشید راحتتر میتوانید وزن کم کنید:
. وزن کمتری طی بارداری اضافه کرده باشید
. شیر بدهید
. اولین بارداریتان باشد
بیشتر خانمها بعد از تقریباً شش ماه بعد از زایمان به وزن پیش از بارداری خود برمیگردند
چگونه میتوانم ورزش کنم تا وزن کم کنم و شکمم جمع شود؟
شیردهی خصوصاً در ماههای اول بعد از زایمان کمک زیادی به کاهش وزنتان میکند و باعث میشود با تولید شیر، کالریهای اضافی را بسوزانید. شما با شیردهی میتوانید تقریباً ۳۰۰ کالری در روز بسوزانید که البته میزان دقیق آن برای هر کسی متفاوت است. شاید شمایی که به کودکتان شیر میدهید نسبت به خیلی از مادرهای دیگر که با شیرخشک کودک را تغذیه میکنند، وزن اضافیتان را زودتر کم کنید؛ اما لزوماً همیشه هم اینطور نیست.ضمناً شیردهی سبب انقباضاتی میشود که کمک میکنند رحم جمع شود و زودتر به فرم قبلیتان برگردید؛ اما اگر بیشتر از کالری که میسوزانید غذا بخورید، وزن اضافه خواهید کرد، حتی اگر شیر بدهید. وزن کمکردن حین شیردهی مشکلی ندارد و بدنتان در تولید شیر بسیار کارآمد است. کمکردن یک کیلوگرم در هفته بر تولید شیر اثری نمیگذارد.
اما وقتی نوزادی دارید که باید به او رسیدگی کنید پس به انرژی زیادی نیاز دارید و تلاش برای کاهش وزن فوراً بعد از زایمان ممکن است ریکاوریتان را به تأخیر بیندازد و باعث شود بیشتر احساس خستگی کنید. همچنین خیلی مهم است که رژیم غذاییتان خیلی کمکالری نباشد؛ بنابراین سعی کنید صبر کنید تا چکاپهای بعد از زایمانتان انجام شود و سپس برای کاهش وزن اقدام کنید.
داشتن رژیم غذایی سالم همراه با ورزش سبک کمکتان میکند به تناسباندام برسید. توصیههای زیر به شما کمک میکنند به وزنی سالم برسید و آن را حفظ کنید:
. برای صبحانه خوردن وقت بگذارید
. روزانه حداقل پنج وعده میوه و سبزی بخورید
. غذاهای فیبردار در رژیم غذاییتان باشد
. در هر وعده، کمی غذای نشاستهدار مثل برنج، نان یا پاستا و یا سیبزمینی بخورید (ترجیحاً غلات کامل برای فیبر بیشتر)
. کمتر غذاهای پُرچرب و پُرقند بخورید
. حجم غذایی را که در هر وعده میخورید کنترل کنید و حواستان به میانوعدهها نیز باشد
اینکه هر روز چند کالری باید بخورید جواب دقیقی ندارد و میزان غذا و کالری که نیاز دارید بستگی به وزن شما و میزان فعالیتتان دارد.
برای برگشتن شکمم به حالت قبل دیگر چهکارهایی میتوانم انجام دهم؟
ورزش میتواند کمکتان کند عضلات شکمتان قوی شده و کالری بسوزانید. میتوانید ورزشهای سبکی مثل پیادهروی و تمرینات کششی انجام دهید، حتی در یکی دو هفته اول بعد از زایمان. اگر طی بارداری اصلاً ورزش نمیکردید و فعالیتی نداشتید، کمکم شروع کنید تا سطح فیتنس ورزشیتان تدریجاً بهتر شود.همهٔ تازه مادرها علاوه بر فعالیتهای سبکی که توصیه کردیم، میتوانند تمرینات کف لگن را شروع کنند و کمکم عضلات پایین شکم خود را تقویت کنند. این تمرینات کمک میکنند زودتر به فرم بدنی قبل از زایمانتان برگردید و شکمتان را جمع کنید.
هروقت احساس کردید تمایل دارید، با کودکتان برای پیادهروی بیرون بروید. با پیادهروی هم فعالیتی انجام میدهید و هم حالتان بهتر میشود. شاید در پارک محلتان با مادرهای دیگر هم آشنا شدید و با هم ورزش و پیادهروی کردید.
عضلات شکمم شُل و افتاده شدهاند، آیا طبیعی است؟
اگر عضلات شکمتان خیلی شُل شدهاند به این دلیل است که طی بارداری خیلی کشیده شدهاند. حتی شاید متوجه شوید جلوی شکم، بالا و پایین نافتان یک برآمدگی ایجاد شده است. عبارت پزشکی برای این کشیدگی زیاد دیاستاز رکتی نام دارد که به معنی جدایش شکمی است.چهارلایه عضله در اطراف شکمتان وجود دارد. لایه بالایی یک جفت عضله بلند و صاف است که به طور عمودی در طرفین شکم قرار گرفتهاند (rectus abdominis) و عموماً به نام سیکس پک معروف است. جدایش شکمی وقتی اتفاق میافتد که این دوتکه عضله از همدیگر فاصله میگیرند بافت همبند بین آنها کشیده و نازک میشود.
از لحظهای که کودکتان به دنیا میآید، تغییرات هورمونی باعث میشوند شکمتان کمکم کوچک شود؛ اما شش تا هشت هفته طول میکشد تا رحمتان جمع شده بهاندازه قبل از بارداریتان برگردد
حداقل نیمی از خانمها بعد از زایمان دچار جدایش شکمی میشوند و در موارد زیر احتمال این اتفاق بیشتر است:
. بارداری دوم یا بیشتر
. دوقلو یا چندقلو باردار بودن
. سزارین دوم یا بیشتر
. کششهای زیاد عضلات شکم در بارداری، زور زدن در توالت یا سرفهها و استفراغهای مکرر
در این مورد که آیا چاق بودن پیش از بارداری یا افزایش وزن زیاد حین بارداری احتمال جدایش شکمی را زیادتر میکند یا اثری ندارد، اطلاعات زیادی در دست نیست.
ظاهراً جدایش شکمی ممکن است جنبه وراثتی هم داشته باشد، بنابراین اگر مادر یا خواهر شما تجربهٔ جدایش شکمی داشته باشد بهاحتمال زیاد شما هم خواهید داشت. اگر نمیدانید جدایش شکمی دارید یا نه میتوانید با این روش چک کنید:
. صاف به پشت دراز بکشید، زانوها را خم کنید و کف پاها را صاف روی زمین یا تخت قرار دهید.
کف دستتان را روی شکمتان دقیقاً پایین یا بالای نافتان بگذارید.
. شانهها را کمی از روی زمین یا تخت بلند کنید و به شکمتان نگاه کنید. با نوک انگشتان، بین لبهها عضلات شکم را حس کنید؛ هم بالا و هم پایین نافتان.
. ببینید چند انگشت در فاصله بین عضلات جا میگیرد. پهنای انگشتانتان در واقع اندازه جدایش شکمیتان است. این تست را به طور منظم انجام دهید. کمکم با قویتر شدن عضلات شکم، این فاصله باید کمتر شود.
اگر فاصلهای که احساس میکنید بزرگتر از پهنای دو انگشت است پس جدایش شکمی دارید. جدایش شکمی شما در عرض هشت هفته بعد از زایمان به حالت نرمال برخواهد گشت. اگر این فاصله کمتر نشد یا نگرانی در این مورد دارید به پزشکتان مراجعه کنید. پزشک میتواند شما را به یک فیزیوتراپیست معرفی کند تا با تمریناتی خاص عضلات شکم را به حالت نرمال برگردانید.
درماننکردن جدایش شکمی مشکلی ایجاد نمیکند؛ اما ممکن است میانتنهتان ضعیف شود و در نتیجه احتمال اینکه دچار کمردرد شوید و ورزشکردن و دیگر فعالیتها برایتان سخت شود زیاد خواهد بود.