بررسی حاشیه‌های واگذاری خانههای تاریخی به بخش خصوصی
جریان مزایده آثار تاریخی چیست؟
چند روز پیش بود که خبر به مزایده گذاشته‌شدن 19 بنای تاریخی کشور منتشر شد. بناهایی که شامل گراند هتل، خانه فخر راور، ارگ راین، باغ هرندی، حمام سالار، کاخ ناصرالدین میرزا، خانه سرهنگ ایرج، عمارت اربابی لیقوان و چندین عمارت دیگر که توسط صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیاء و بهره‌برداری با هدف بهره‌برداری به مزایده گذاشته شدند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : چهارشنبه 1402/02/06 ساعت 18:43
اما این خبر حواشی زیادی ایجاد کرد. بعضی‌ها گفتند این مزایده چوب حراج زدن به آثار تاریخی است و نباید بگذاریم چنین بناهایی را بفروشند. عده‌ای دیگر هم از بهره‌برداری نامناسب پس از واگذاری ابراز نگرانی کردند. به همین خاطر و برای یافتن پاسخ این شبهات با افسانه عزیزی؛ مدیر روابط‌عمومی صندوق احیاء و بهره‌برداری از بناهای تاریخی در این باره صحبت کردیم.
اولین برداشت غلطی که درباره این خبر وجود دارد بحث فروش این آثار بود. در صحبت‌هایمان با مدیر روابط‌عمومی صندوق که وابسته به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اما متوجه شدیم که بناها برای بهره‌برداری به مزایده گذاشته شده‌اند.
طبق قانون، اختیارتعیین کاربری، حفظ، احیا و واگذاری به بخش خصوصی آن دسته از بناهایی که نفیس نیستند و دولت توان نگهداری آنها را ندارد با صندوق احیاء و بهره‌برداری از بناهای تاریخی است. این بناها اصولا خانههای قدیمی نیازمند مرمت هستند که نفیس به شمار نمی‌روند اما قابل اعتنا هستند و به ثبت ملی رسیده‌اند. صندوق هم برای این‌ها از روش‌هایی مانند مزایده، سرمایه‌گذار پیدا می‌کند.
عزیزی که مدیر روابط عمومی صندوق است، توضیح می‌دهد که: «سرمایه‌گذاران، توسط صندوق از جنبه‌های مختلف بررسی می‌شوند و در صورت داشتن صلاحیت می‌توانند مبلغی سرمایه‌گذاری کرده و پس از مرمت خانه از امتیاز بهره‌برداری آن برای 20 سال استفاده کنند. نوع بهره‌برداری هم به شکل اقامتگاه بوم‌گردی، پذیرایی، مرکز فرهنگی و هنری و موزه است که باید توسط شورای صندوق تعیین و تایید شود. در مورد این 19 اثر هم وضعیت همینطور است و قرار است در مزایده، امتیاز بهره‌برداری آنها واگذار شود تا ضمن مرمت و نگهداری به شکل مناسب بتوان از آنها استفاده مناسب اقتصادی داشت.»
اوهمچنین اشاره می‌کند که «خانه‌ها مدت مرمت مشخص و مدت بهره‌برداری تعیین شده دارند. پس از مزایده، سرمایه‌گذاران هزینه‌های مرمت را می‌پردازند و پس از پایان مرمت و در طول مدت بهره‌برداری هم اجاره‌بهایش را می‌پردازند که همه این مبالغ به خزانه دولت واریز می‌شود. همچنین صندوق پس از واگذاری و در زمان مرمت و بهره‌برداری هم روی روند امور نظارت دارد.»
در نهایت بر عکس حاشیه‌های ایجاد شده این نوع مزایده‌ها روند مثبتی در حوزه میراث فرهنگی هستند که ضمن کمک به اقتصاد گردشگری کشور باعث حفظ این خانههای تاریخی هم می‌شوند؛ با توجه به هزینه‌های بالای نگهداری و مرمت این خانه‌ها، واگذاری به بخش خصوصی و ورود افراد و مجموعه‌هایی که به این فعالیت‌ها علاقه‌مند هستند و سرمایه مورد نظر را هم دارند، اتفاق خوبی است.
