زندگی بدون تیروئید

کم‌کاری تیروئید زمانی است که غدهٔ تیروئید به‌اندازه کافی فعالیت نمی‌کند، یعنی هورمون تیروئید کافی تولید نمی‌کند؛ بنابراین اگر غده تیروئید نداشته باشید، درمان شما مشابه درمان عارضهٔ کم‌کاری تیروئید خواهد بود، اما سطح هورمون تیروئید و دوز داروهایی که مصرف می‌کنید ممکن است متفاوت باشد.

چرا بعضی از افراد تیروئید ندارند؟

دلایل متعددی می‌توانند باعث شوند کسی غدهٔ تیروئید نداشته باشد که معمول‌ترین آنها موارد زیرند:
. درمان سرطان تیروئید که اغلب شامل برداشتن تمام غدهٔ تیروئید یا بخشی از آن می‌شود.
. گاهی نودول‌های تیروئید یا بزرگ‌شدن تیروئید نیاز به برداشتن این غده را ایجاد می‌کند. گواتر که به رشد غیرطبیعی تیروئید گفته می‌شود نیز یکی از علت‌های برداشتن غده تیروئید است. رشد زیاد غدهٔ تیروئید بر تنفس و بلع اثر می‌گذارد.
. یک نودول سمی ضایعه‌ای است که هورمون تیروئید تولید می‌کند. برخی از افرادی که نودول سمی، گواتر یا بیماری گریوز دارند دچار پُرکاری تیروئیدند. پرکاری تیروئید زمانی است که غده تیروئید، هورمون زیادی تولید می‌کند. یکی از درمان‌های موجود برای این عارضه، برداشتن غدهٔ تیروئید است.
تعداد کمی از افراد بدون غده تیروئید متولد می‌شوند. ضمناً این امکان هم وجود دارد که فرد با تیروئیدی که عملکرد نامناسبی دارد متولد شود که به این عارضه کم‌کاری تیروئید مادرزادی می‌گویند. همچنین عوارضی هم وجود دارند که باعث ضعف عملکرد تیروئید می‌شوند:
. یُد رادیواکتیو که درمانی برای بیماری گریوز است و ابلیشن‌تراپی نیز گفته می‌شود. یُد رادیواکتیو به میزان زیادی توانایی تولید هورمون توسط غده تیروئید را کاهش می‌دهد. همچنین این درمان می‌تواند عملکرد تیروئید را از بین ببرد و منجر به کم‌کاری تیروئید شود.
. بیماری هاشیموتو که یک عارضهٔ خودایمنی بوده و در آن سیستم ایمنی به بافت‌های سالم حمله‌ور می‌شود. وقتی فرد دچار این عارضه است، آنتی‌بادی‌ها تدریجاً توانایی تولید هورمون ِ غده تیروئید را از بین می‌برند.
. داروهایی مانند لیتیوم نیز می‌توانند به توانایی تولید هورمون ِ غده تیروئید آسیب برسانند.

اگر غده تیروئید ندارید چه موارد خاصی را باید مدنظر داشته باشید؟

شما باید عواملی را که منحصر به وضعیت خاص شما هستند مدنظر داشته باشید. مدیریت برخی از این عوامل در شرایطی که تیروئید ندارید حتی ساده‌تر از زمانی است که تیروئید دارید؛ اما تیروئیدتان کم‌کار است.

حفظ سطح هورمون TSH
کم‌کاری تیروئید توسط آزمایش خون که سطح هورمون‌های تیروئید را چک می‌کنند کنترل می‌شود. این هورمون‌ها به تیروئیدتان می‌گویند هورمون تولید کند. TSH بالا به این معنی است که به دوز بالاتری از هورمون تیروئید نیاز دارید.
حتی یک تیروئید کم فعالیت هم می‌تواند گاهی هورمون تیروئید تولید کند؛ اما مقدار هورمونی که می‌سازد به طور غیرقابل‌پیش‌بینی نوسان دارد و متغیر است. همین باعث می‌شود حفظ سطح نرمالی از هورمون‌های تیروئید با دارو کار سختی باشد.

داروهای بعد از برداشتن تیروئید به دلیل سرطان
اگر غده تیروئید به دلیل سرطان تیروئید برداشته شود، شرایط فرد خاص خواهد بود. پزشک داروهای جایگزین هورمون تیروئید به بیمار می‌دهد تا از عود سرطان پیشگیری کند. این داروها که در دوزهای سرکوبگر تجویز می‌شوند سطح TSH را پایین یا حتی بسیار ناچیز نگه می‌دارند؛ اما به دلیل اینکه فرد غده تیروئید ندارد همچنان لازم است توصیه‌های لازم برای مدیریت کم‌کاری تیروئید را رعایت کند.

زندگی بدون غده تیروئید چگونه است؟

اگر غده تیروئید نداشته باشید بدنتان نمی‌تواند هورمون‌های تیروئید را بسازد و بدون مصرف داروی جایگزین هورمون، دچار علائمی مشابه کم‌کاری تیروئید خواهید شد:
. افزایش وزن
. عدم تحمل سرما
. خستگی و بی انرژی بودن
. مه مغزی
. خشکی پوست و نازک شدن مو
. درد مفاصل و ضعف عضلات
. افسردگی و اندوه
. مشکل در خواب
. یبوست

چکاپ‌های روتین را فراموش نکنید

لازم است عملکرد تیروئیدتان به طور منظم بررسی شود. گاهی ممکن است دوز داروی جایگزین هورمونتان نیاز به تغییراتی داشته باشد تا با علائمی که دارید یا وضعیت خاصی که تجربه می‌کنید سازگاری پیدا کند، مثلاً بارداری.

تغییراتی در سبک زندگی‌تان ایجاد کنید

اگر غده تیروئید ندارید پس سبک زندگی‌تان هم نیاز به تغییراتی دارد. باید بدانید که دارو تنها راه‌حل بهبود علائم نیست و باید اصلاحات زیر را در سبک زندگی‌تان ایجاد کنید:
. داشتن یک رژیم غذایی مناسب از جهت سلامت تیروئید
. ورزش منظم
. چکاپ‌های روتین جهت غربالگری
. به‌کاربردن روش‌های مناسب جهت کنترل استرس و اضطراب

آیا نداشتن غده تیروئید بر طول عمر فرد اثر می‌گذارد؟

به‌طورکلی افرادی که غده تیروئید ندارند یا تیروئیدشان کم‌کار است درصورتی‌که تحت مداوا و کنترل باشند می‌توانند بدون کاهش طول عمر زندگی کنند. اما دلیل اینکه غده تیروئید ندارید می‌تواند بر طول عمرتان اثر بگذارد. مثلاً افراد بالای ۴۵ سالی که برای درمان سرطان تیروئید تمایزیافته (DTC) تیروئیدشان برداشته شده ممکن است از طول عمرشان کاسته شود؛ اما افراد جوان‌تر از ۴۵ سال که به سرطان تیروئید تمایزیافته مبتلا می‌شوند هیچ تغییری در طول عمرشان ایجاد نمی‌شود.
درمان کم‌کاری تیروئید یا نداشتن تیروئید می‌تواند کیفیت زندگی را بهتر کرده و ریسک ابتلا به بیماری‌های قابل‌پیشگیری مانند بیماری قلبی را کاهش دهد.
خلاصه اینکه شما می‌توانید بدون غده تیروئیدتان هم زندگی کنید؛ اما لازم است با داروهای جایگزین هورمون تیروئید تحت مداوای مادام‌العمر باشید.

---