جنگل‌های بتنی!

 

البته شهرهای شمالی امروزه شاید دیگر خیلی شبیه خاطرات کودکی‌تان نباشند. چه در مسیر و چه در دل جنگل ویلاهای زیادی سربلند کرده و جای درختان را گرفته‌اند.

یک سوم جنگل‌های شمال، قربانی جنگل‌خواری

در این سالها بیشتر از یک پنجم جنگل‌ها و زمین‌های کشاورزی گیلان و بیش از ۳۳ درصد مراتع و جنگل‌ها در مازندران قربانی جنگل خواری شده و به مناطق مسکونی تبدیل شدند.

این آماری است که سازمان املاک و مستغلات کشور اعلام کرده و در گزارش سال گذشته خود گفته: " ۳۳ درصد مراتع و جنگل‌های استان‌های شمالی در ۲۵ سال اخیر تبدیل به مسکن و ویلا شده است."

اگر نگاهی به آگهی‌های فروش ویلا در شمال کشورهم بیندازید متوجه وضعیت اسفناک جنگل‌خواری خواهید شد. تعداد این آگهی‌ها بسیار زیاد است و قیمت‌های نجومی هم دارند که همین موضوع خودش نشان‌ می‌دهد صرفه اقتصادی این ساخت‌وساز‌ها چقدر بالاست.

جاده اختصاصی در دل اراضی روزگاری ملی

نکته جالب توجه دیگر این است که تا چندسال پیش آگهی‌هایی در مورد فروش ویلاهای جنگلی وجود داشت که امکانات متعددشان نشان می‌داد این افراد جنگل‌خوار تا چه اندازه به عمق جنگل‌ها نفوذ کرده‌ و این اراضی را تخریب کرده‌اند.


این مسئله وقتی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که بدانیم از کل اراضی جنگلی کشور که روزگاری 18 میلیون هکتار بودند و حالا به 12 میلیون هکتار رسیده‌اند 52 درصدش در استان مازندران قرار گرفته است. اراضی که خلاهای قانونی موجود باعث شده تا زمین‌خواران بسیاری دست به ویلاسازی در آن مناطق و تخریب جنگل‌هایش بزنند.

بازماندگان عصر یخبندان از دست انسانها جان سالم به در نبردند

بخش عمده‌ای از این 52درصد جنگل‌های هیرکانی هستند. جنگل‌های هیرکانی حالا سال‌هاست که به ثبت جهانی در یونسکو رسیده‌اند. این جنگل‌ها که قدمتی ۲۵ تا ۵۰ میلیون ساله دارند جزو باارزش‌ترین جنگل‌های جهان به شمار می‌روند به طوری‌که از آنها به عنوان موزه طبیعی یاد می‌شود. جنگل‌هایی که زیست‌بوم‌هایی غنی از انواع گونه‌های گیاهی و جانوری هستند.

بخش قابل توجهی از این جنگل‌ها در دوران عصر یخبندان از بین رفتند اما قسمتهایی از آنها در ایران و آذربایجان باقی ماندند. احتمالا تا الان متوجه شده باشید اهمیت این جنگل‌ها تا چه مقدار بالاست و در چه سطحی باید از آنها حفاظت شود. اما متاسفانه این اراضی که از عصر یخبندان جان سالم به در برده بودند حالا به دست انسان‌ها در حال نابودی‌اند.

عوامل متفاوتی مثل آتش‌سوزی یا حوادث طبیعی ممکن است باعث نابودی اراضی جنگلی شوند اما امروزه مهم‌ترین عامل نابودی این جنگل‌ها دخالت انسان‌هاست.

ضعف قانونی داریم

یکی از دلایل گسترش ویلاسازی‌ها در جنگل همین بحث ضعف قانونی است. در قانون زمین‌هایی که مالک شخصی ندارند جزو اراضی ملی هستند. اگر کسی در این اراضی بلااستفاده یا اصلاحا بایر زراعت یا باغداری کند حقی در آنها پیدا می‌کند. مراتع و اراضی جنگلی هم همینطور هستند، تا وقتی که کاربری زراعی یا باغداری ندارند و کسی سهمی در آنها ندارند تخلفات مربوط بهشان زیر نظر سازمان منابع طبیعی است اما به محض اینکه کاربری‌شان تغییر کند دیگر دست سازمان منابع طبیعی به جایی بند نیست.

اینجا همان شکافی است که زمین‌خواران از آن سواستفاده می‌کنند. این اراضی را به نام زمین زراعی یا باغی تغییر کاربری می‌دهند و وقتی دیگر جزو اراضی ملی نبود به راحتی در آنها ویلا می‌سازند.

800هزار هکتار از جنگلهای شمال؛ اراضی غیرملی شدند

رییس سازمان منابع طبیعی می‌گوید: "این در شرایطی رخ می‌دهد که اراضی مستثنیات (اراضی که به زمین زراعی یا باغی تغییر کاربری دادند) بسیاری در جنگل‌های شمال وجود دارد که البته به سمت تعویض اینها به اراضی ملی رفته‌ایم اما به هر ترتیب، طی پنج دهه اخیر این اراضی مستثنیات بوده‌اند که مساحت آنها در جنگل‌های شمال ۸۰۰ هزار هکتار است و در داخل جنگل‌ها و مجموعه‌های مجاور جنگل‌های شمال محاط شده‌اند."

البته ویلاسازی در اراضی زراعی یا باغی هم جرم محسوب می‌شود و باید از طرف جهادکشاورزی با آنها برخورد شود. اما همینکه این زمین‌ها از حوزه استحفاظی منابع طبیعی خارج شوند کار را برای زمین‌خواران بسیار راحت می‌کند.

---