ضربه به شکم در بارداری

ضربه و آسیب هر زمانی و برای هرکسی می‌تواند روی بدهد و دوران بارداری نیز استثنا نیست. ضربه به شکم باردار تا چه اندازه خطرناک است؟ یک شکم باردار تا چه حد فشار و ضربه را می‌تواند تحمل کند؟ اگر تصادفاً ضربه‌ای به شکم باردارتان وارد شود آیا برای جنینتان خطری دارد و چه زمانی نگران‌کننده است؟
اگر باردار باشید حتماً این سؤال‌ها برایتان پیش می‌آید. فاکتورهای زیادی طی بارداری می‌توانند باعث شوند شکمتان در معرض آسیب قرار بگیرد؛ برخورد آرنج یک غریبه به پهلویتان، خوردن به کابینت آشپزخانه، افتادن از جایی و ...
خوشبختانه هر زمانی که ضربه‌ای به شکمتان وارد می‌شود نیازی نیست نگران و مضطرب شوید، حتی لگد کودک خردسالتان هم به‌احتمال بسیار زیاد آسیبی به جنینتان نمی‌زند. مادر طبیعت، محیطی امن و محافظت شده برای جنین فراهم کرده است که باعث می‌شود جنین در کیسهٔ آب در مایع آمنیوتیک غوطه‌ور باشد و در نتیجه هم عضلات شکم و هم عضلات رحم محافظت شوند. ستون فقرات در پشت رحم و لگن و قفسه سینه در جلو نیز مانند سدهایی استخوانی از جنین خوب محافظت می‌نمایند.

ضربه به شکم طی بارداری

وقتی صحبت از میزان خطرناک بودن ضربه شکم باردار می‌شود، سن بارداری مهم و تعیین‌کننده است. در سه‌ماهه اول و شروع ابتدای سه‌ماهه دوم، رحم توسط لگن و استخوان‌های لگن کاملاً محافظت می‌شود؛ زیرا در این زمان شکم چندان بالا نیامده و در معرض نیست و ضربه‌ها و تروماهای جزئی دردسری ایجاد نمی‌کنند.
بعد از سه‌ماهه اول، رحم کم‌کم از لگن به سمت بالا می‌آید و در این زمان است که ضربه به شکم می‌تواند تبعات جدی داشته باشد. در این مرحله جنین توسط مایع آمنیوتیک و خود رحم محافظت می‌شود، بنابراین جنین مستقیماً آسیبی نمی‌بیند.

چه زمانی باید به پزشکتان اطلاع دهید؟

باوجوداینکه جنین داخل شکمتان خوب محافظت می‌شود؛ اما اگر ضربه‌ای مستقیماً به شکمتان وارد شده، در یک تصادف جزئی اتومبیل بوده‌اید یا زمین خورده‌اید باید پزشکتان را در جریان بگذارید. اگر بعد از ضربه، جنین مثل قبل تحرک ندارد یا اگر خونریزی دارید، ترشحات واژینال دارید، انقباضات یا گرفتگی‌هایی دارید باید سریع‌تر به پزشکتان اطلاع دهید. درضمن ضربات در سه‌ماهه‌ی دوم و سوم بارداری نیاز به توجه و کنترل بیشتری دارد.
ضربه به رحم به هر صورتی که باشد می‌تواند موجب عارضه‌ای به نام جداشدن جفت شود. این عارضه زمانی است که جفت از دیوارهٔ رحم فاصله می‌گیرد. در موارد خفیف ممکن است خونریزی واژینال با یا بدون انقباضات وجود داشته باشد؛ اما تبعاتی برای جنین نداشته باشد. اما در موارد شدیدتر، بخش بزرگی از جفت جدا می‌شود و سقط جنین روی می‌دهد.
طبق گزارش‌ها، ۱۰ درصد از موارد زایمان‌های زودرس با جداشدن جفت مرتبط هستند که باعث می‌شود جنین، اکسیژن و مواد مغذی لازم را دریافت نکند و سبب خونریزی‌های خطرناک و دیگر پیامدها برای مادر شود. درمان این موارد شامل کنترل دقیق، استراحت مطلق یا زایمان فوری برای خارج‌کردن جنین می‌شود.

ضربه و تصادف در بارداری چه خطراتی ممکن است داشته باشد؟

جدا شدن جفت از جنین
زایمان زودرس
پارگی رحم
آسیب به جنین
سقط جنین
در موارد شدید، مرگ مادر

بعد از ضربه به شکم چه اقدامات پزشکی برای اطمینان از سالم‌بودن جنین انجام می‌شود؟

پزشک از شما می‌خواهد برای چک‌کردن وضعیت سلامتی جنین مراجعه کنید تا مطمئن شود که جفت همچنان عملکرد مناسب خود را دارد. چند نوع تست برای بررسی وضعیت جفت و جنین وجود دارد. انتخاب تست مناسب بستگی به سن بارداری دارد.

تست بدون استرس (NST)
اگر در هفتهٔ ۲۴ام بارداری یا بعد از آن باشید، تست بدون استرس برایتان انجام خواهد شد که شامل کنترل با مانیتور جنین و بررسی حرکت جنین می‌شود. این تست می‌تواند یکی از اولین تست‌هایی باشد که بعد از ضربه انجام می‌شود تا معلوم شود آیا جنین نسبت به یک الگوی انقباضی  خوب واکنش نشان می‌دهد و اینکه آیا جفت مشکلی پیدا کرده یا نه.
معمولاً دست‌کم تا چهار ساعت بعد از تروما شما تحت‌نظر خواهید بود.

سونوگرافی
احتمالاً برای ارزیابی وضعیت جفت، سونوگرافی انجام می‌شود که البته تشخیص و شناسایی آسیب به جفت از طریق سونوگرافی کار سختی است. اگر در اوایل بارداری‌تان باشید، سونوگرافی می‌تواند وضعیت ضربان قلب جنین را نیز نشان دهد.

کلام آخر

ضربه به شکم در هر زمانی وحشت برانگیز است، خصوصاً اگر باردار باشید. اما باید بدانید بیشتر اوقات جنین در شکم ایمن است و آسیبی نمی‌بیند، خصوصاً در اوایل بارداری و در ضربه‌های خفیف تا متوسط. درهرصورت در چنین مواقعی باید با پزشکتان تماس بگیرید تا پزشک از جهت هرگونه آسیب احتمالی، وضعیت جنین و شما را بررسی کند.