توصیف امام زمان ارواحنا فداه از حضرت فاطمه سلام الله علیها

یک. الگوبخش بودن حضرت زهرا سلام الله علیها برای فرزند

در روایتی از حضرت ولیعصر ارواحنافداه آمده: و فی ابنه رسول الله لی اسوه حسنه؛ «به یقین، دختر رسول خدا برای من الگوی شایسته‌ای است.» (بحارالانوار، ج53، ص 178)

اگر با دیدۀ تامل در این روایت بنگریم می‌بینیم حضرت از تعبیر «دختر رسول خدا» به جای «مادر» استفاده می‌کند که نشان می‌دهد الگو بودن آن بانوی بافضیلت، از جهت پیوند مادر و پسری نیست بلکه از آن روست که زهرای مرضیه، استمرار وجود پیامبر صلی الله علیه و آله و تجسم‌بخش ویژگی‌ها و خصوصیات روحی و اخلاقی اوست.

این توصیف عجیب در حالی است که امام زمان ارواحنافداه خود حجت خدا و پیشوای بزرگ امت اسلام بر روی زمین هستند و لذا جا دارد بپرسیم که حضرت زهرا سلام الله علیها از چه جهت الگوی امام زمان هستند؟

برخی در مقام پاسخ به این سوال، سه احتمال را مطرح کرده‌اند:
1. امام زمان ارواحنافداه مانند حضرت زهرا سلام الله علیها با هیچ حاكم ظالمى بیعت نکرده و نمی‌كند.

2. امام مهدی ارواحنافداه مانند مادرشان براى باز گرداندن خلافت از اسباب غیرعادى استفاده نمی‌كند.

3. حضرت مهدی ارواحنافداه مانند مادرشان از دلسوزى و دعا و راهنمایى براى شیعیان چیزى فرو گذار نمی‌كند. (موعود‌شناسی و پاسخ به شبهات، رضوانی، ص 396).

به نظر می‌رسد دلیلی بر این انحصار وجود ندارد و بلکه می‌توان گفت سیرۀ دختر پیامبر در تمام ابعاد زندگی فردی، اجتماعی، سلوکی، اخلاقی، سیاسی و... برای همگان حتی فرزندان معصوم آن وجود مطهر الگوبخش است و مگر نه این است که امام عسکری علیه السلام فرموده‌اند: نَحْنُ حُجَجُ اللّه‏ عَلى خَلْقِهِ وَ فاطمةُ حُجةٌ عَلیَنا. «ما حجّت‏‌ خدا بر خلقیم و فاطمه، حجّت خدا بر ماست»؟ (تفسیر أطیب البیان، ج 13، ص 236).

دو. منزلت خاص حضرت زهرا سلام الله علیها

در فرازی از دعای ندبه می‌خوانیم: وَ زَوَّجَهُ ابْنَتَهُ سَیِّدَهَ نِساءِ الْعالَمینَ؛ «پیامبر صلی الله علیه و آله دخترش را که سرور زنان جهانیان است، به ازدواج امیرالمؤمنین علیه السلام درآورد».

سید بن طاووس که این دعا را نقل کرده، آن را منسوب به امام صادق علیه‌السلام می‌داند اما مرحوم محمدتقی شوشتری (۱۲۸۱-۱۳۷۴ش)، رجالی معاصر و صاحب کتاب قاموس الرجال، این انتساب را قبول ندارد و آن را انشاء امام زمان ارواحنا فداه می‌داند.

باری، در این فراز از دعا، امام زمان ارواحنا فداه، مادرشان را سرور زنان جهان معرفی می‌کند و از آنجا که این توصیف، مقید به هیچ قیدی نشده، لذا تمامی زن‌های جهان از شروع خلقت تا روز واپسین را شامل می‌شود که حتی حضرت مریم سلام الله علیها را که به شهادت قرآن، پاک‌ترین زن برگزیده زمان خودش بود (آل عمران:42) نیز دربرمی‌گیرد.

سه. وسیلۀ تقرب به پروردگار

در دعای عبرات _ منسوب به امام زمان ارواحنافداه _ می‌خوانیم:
«.. و اتقرب الیک بخِیرة الأخیار، و امّ الانوار، و الانسیة الحوراء، البتول العذراء، فاطمة الزهراء»؛ و به تو نزدیکی می‌جویم به واسطۀ برگزیدۀ برگزیدگان، و مادر انوار و انسیه‌ حورا، بتول عذراء، فاطمه زهرا سلام الله علیها.

حضرت در این فراز دعا، مادرشان را به عنوان وسیله‌ای برای تقرب به خدا معرفی می‌کنند و دلیل این توسل و تقرب‌جویی را با ذکر القاب آن بانوی مطهر که هر یک اشاره به منزلتی خاص دارد، نشان می‌دهند.

---