تبیان، دستیار زندگی

شرحی مختصر بر دعایی از امام زمان ارواحنا فداه

نقش «چشم» و «گوش» در انتظار فرج

خیانت آن است كه بر خلاف عهدی كه به آن موظف شده، كاری كند یا نیّتی در دل بپرورد. خیانت چشم آن است كه انسان چشم را برخلاف اراده یا دستور آفریننده‏اش به كار گیرد. پرهیز از خیانت چشم وظیفه‏ ای دیگر از وظایف اهل انتظار است.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : مهری هدهدی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

انتظار فرج

یکی از دغدغه‌های مهم آخرالزمان، انتظار و چگونه منتظر بودن است. آیا این که فقط برای ظهور دعا کنیم، کافیست؟ امام عصر ارواحنا فداه در یکی از دعاهای خود به منتظران آموزش می‌دهد که روزگار انتظار را چگونه سپری کنیم. یکی از موارد خودسازی و جامعه‌سازی مراقبت از چشم و گوش است.    

دعای "اللّهُمَّ ارْزُقْنا تَوْفِیقَ الطّاعَةِ" درسنامه با ارزشی است كه در قالب دعا و نیایش آموزش داده شده و دارای اوصاف بلندی است كه مورد قبول امام زمان ارواحنا فداه، آخرین ذخیره خداوند است. و در فرازهایی کوتاه و مختصر، وظایف منتظران را از هر قشر و صنفی را بیان فرموده است. البته می‌توان گفت این دعا سرچشمه همة صفاتی است كه شایسته است منتظران خود را به آنها آراسته کند.

محافظت از دیدنی‌ها

امام در فرازی از این دعا نقش چشم و گوش را در انتظار فرج معرفی می‌کند.  

وَاغْضُضْ أَبْصارَنا عَنِ الْفُجُورِ وَ الْخِیانَةِ؛ چشم ما را از ناپاکی و خیانت بپوشان.

آیت الله جوادی آملی مراقبت از چشم را وظیفه همگانی در جهت امنیت اجتماعی  و فراهم شدن شرایط ظهور می­دانند و می‌گوید: «چشم‏های پاك، لایق نظاره بر جلوه‏های گوناگون جمال حق‏اند و دیدگان ناپاك سبب آلوده شدن قلب و محروم ماندن از رؤیت جلوه‏های نورانی حق است. حفاظت و مراقبت از چشم با دو عامل اساسی سفارش شده است:

1- وقتی به مقتضای تقوا و اعتدال اخلاق انسانی عمل نشود و فسق و گناه آشكار گردد، تباهی رخ می‏نماید. گناه در خصوص هر شی‏ء به حسب همان چیز معنا می‏شود و تباهی چشم آن است كه بینندهِ مناظری باشد كه رؤیت آن‏ها خلاف تقواست. دوری از چنین عملی، اولین وظیفه كسانی است كه امید به دیدار امام زمان ارواحنا فداه بسته‏اند.

2- خیانت آن است كه بر خلاف عهدی كه به آن موظف شده، كاری كند یا نیّتی در دل بپرورد. خیانت چشم آن است كه انسان چشم را برخلاف اراده یا دستور آفریننده‏اش به كار گیرد. پرهیز از خیانت چشم نیز وظیفه‏ای دیگر از وظایف اهل انتظار است. (امام مهدی موجود موعود، ص205)
منتظر واقعی از دروغ و سخن‌چینی و غیبت گرفته تا فحاشی و ناسزا و توهین دوری می‌کند و از سلامت معنوی گوش خود محافظت می‌کند

چگونگی مراقبت از گوش

در فراز دیگری می‌فرماید:

وَاسْدُدْ أَسْماعَنا عَنِ اللَّغْوِ وَ الْغِیبَةِ؛ و گوش‌هایمان را از شنیدن بیهوده و غیبت ببند.

لغو در لغت به چیزی اطلاق می‌شود كه مورد اعتنا نبوده و از آن هیچ نفعی بدست نمی‌آید. و در اصطلاح قرآنی به كلام، عمل یا فكر بیهوده و باطلی كه موجب غفلت انسان از یاد خدا باشد، اطلاق می شود.(  التحقیق فی كلمات القرآن الكریم، ج‏10، ص208) واژگانِ هزل، لهو و عبث، نیز به معنی كلام و كار بی‌اهمیت، بدون قصد و بی‌حاصل است؛ و از این جهت با واژه "لغو" هم معنا می‌باشند.(مفردات فی غریب القرآن، ص841 و 748)

از آنجا كه قرآن، خلقت عالم وجود را كه انسان هم جزئی از آن عالم است بر اساس اهداف والای الهی دانسته و اینكه هر موجودی در این عالم دارای وظایفی بوده كه باید آن را انجام دهد، تا آن هدف والا محقق گردد؛ لذا، خداوند در قرآن، با عبارات مختلف، انسان را از مشغول شدن به اموری كه متناسب با هدف الهی نیست، برحذر داشته و پرهیز از لغویات را از صفات مؤمنان قرار داده است.(تفسیر آسان‏، ج‏13، ص270)

مؤمنان به بواسطه ایمان، به منبع عزّت و عظمت وصل شده و در زندگی خود، جز به زندگى سعادتمند ابدى و بندگی خالصانه برای خدای متعال، اهتمام نمى‏ورزند. تنها به كارهایى مشغول می‌شوند كه، حقّ آن را عظیم دانسته و آنچه را جاهلان برای آن اهمیت قائلند، بى ارزش و لغو ‏شمرده؛ در نتیجه، جزو رستگاران قرار می‌گیرند.[80]

قرآن، در توصیف بهشت و اهل آن می‌فرماید: «لا یَسْمَعُونَ فیها لَغْواً وَ لا تَأْثیماً إِلَّا قِیلًا سَلاماً سَلاما»(واقعه،25) در آن (باغهاى بهشتى) نه لغو و بیهوده‏اى مى‏شنوند، نه سخنان گناه‌آلود، تنها چیزى كه مى‏شنوند "سلام" است "سلام".

استاد جوادی آملی، گوشِ قابل داشتن را مهم در انتظار می‌دانند و می‌فرمایند: «حرف حق و سخن الهی، اگرچه در مقام فاعلیّت تامّ‏اند؛ ولی اگر گوش قابلی نباشد، در دل به ثمر نخواهند نشست. فرد و جامعه‌‏ای كه در انتظار ولی الله زمانش به سر می‏برد، می‏باید هماره گوش را منزّه بدارد تا در قابلیّت نیز تامّ باشد. گوش وقتی قابل و شایسته می‌شود که به دو دستور عمل کند:

آیت الله جوادی آملی مراقبت از چشم را وظیفه همگانی در جهت امنیت اجتماعی و فراهم شدن شرایط ظهور می­دانند و می‌گوید: «چشم‏های پاك، لایق نظاره بر جلوه‏های گوناگون جمال حق‏اند و دیدگان ناپاك سبب آلوده شدن قلب و محروم ماندن از رؤیت جلوه‏های نورانی حق است


الف) هر سخن یا عملی كه بی‏ثمر بوده و از پشتوانه فكری برخوردار نباشد لغو است و انسان را به بیهودگی می‏كشاند و خدا را از خاطر می‏برد. پس منتظران راستین امام عصر ارواحنا فداه باید با گوش نسپردن به لغو در حفظ آن بكوشند.

ب) غیبت آن است كه پشت سر مسلمانی سخنی گفته شود كه اگر بشنود، ناراحت شود. این گناه بزرگ، در كدر کردن روح انسان نقش عمده‌ای دارد، پس رواست كه مؤمنانِ منتظر، از گوش سپردن به چنین سخنانی بپرهیزند.(برگرفته از کتاب امام مهدی موجود موعود، ص205)

از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل شده است: هر كس از مسلمانى غیبت كند، خداوند تا چهل شبانه‌روز نماز و روزه او را نپذیرد مگر این كه غیبت‌شونده او را ببخشد.( بحارالأنوار، ج75، ص 258) همچنین فرمودند: غیبت كردن در (نابودى) دین مسلمان مؤثرتر از خوره در درون اوست. (كافى، ج2، ص357)

بنابراین منتظر واقعی به شدت مراقب چشم و گوش خود هست. منتظر مراقب است که هر فیلم و صحنه غیرِ شرعی که مورد رضایت خدا نیست را نبیند. در موبایلش هیچ فیلم و عکس غیر شرعی وجود ندارد و به دنبالش نمی‌رود. به نامحرم، نگاه غیر شرعی ندارد. و در کل مراقب است به چیزهایی که مورد رضایت امام زمان ارواحنا فداه نیست چشم نیاندازد.

در مورد گوش هم توجه دارد که هر چیزی را نشنود و از دروغ و سخن‌چینی و غیبت گرفته تا فحاشی و ناسزا و توهین دوری می‌کند و از سلامت معنوی گوش خود محافظت می‌کند.

تا زمانی که تک تک منتظران خود را آماده آمدن امام زمان ارواحنا فداه نکنند، ظهور اتفاق نخواهد افتاد.