کلیدهای انتخاب بازی مناسب برای بچه‌ها

توجه به اطلاعات پشت جعبه

معمولاً جعبه ‌بازی‌ها اطلاعاتی را به خریدار می‌دهد تا بهتر بتواند تصمیم بگیرد. توجه به سن در علائم پشت جعبه اسباب‌بازی کمک‌کننده است. بعضی از بازی‌ها حاوی قطعات ریز است و برای بچه‌های کمتر از سه سال، هم نامناسب است و هم خطرناک‏؛ مثل لگوهای کوچک. بعضی بازی‌ها نیاز به تفکر انتزاعی دارد و برای افراد 14سال به بالا مناسب است، مثل بازی کودتا که حتی اگر بچه‌های هفت، هشت ساله بتوانند خوب بازی‌اش کنند، مناسبشان نیست. چون راست و دروغ و بازی و واقعیت را از هم درست تشخیص نمی‌دهند. بعضی بازی‌ها هم نیاز به دانش و سواد حداقلی دارد و برای سنین پیش از دبستان مناسب نیست‏، مثل بازی دَه برچین که نیاز به دانش ریاضی دارد تا بازیکن بتواند جمع‌های مختصر را انجام دهد.

توجه به سطح شناختی کودک

بعضی بچه‌ها به‌واسطه محیط غنی‌تری که داشته‌اند، مهارت‌های فکری‌ و شناختی‌شان زودتر یا بهتر رشد کرده است. در این حالت نوشته پشت جعبه چندان کمک‌کننده نیست. بلکه باید اطلاعات دیگر بازی را بررسی کنید. خواندن هدف بازی کمک‌کننده است. مثلاً کودکی که می‌تواند پازل پانزده قطعه حل کند‏، پازل‌های دو تکه و سه تکه برایش جذاب نخواهد بود. برعکس آن هم هست. کودکی که تازه دارد پازل‌های دوتکه حل می‌کند‏ و یاد می‌گیرد، حل پازل با تکه‌های بیشتر برایش سخت است.

شما فرزند خودتان را بهتر می‌شناسید و از توانایی شناختی‌اش بهتر باخبر هستید؛ اما اگر قرار است برای کودک دیگری بازی تهیه کنید، بهتر است قبل از آن از پدر و مادرش سراغ بگیرید چه چیزهایی برایش بهتر است.

توجه به روحیات کودک

کودکی که دوست دارد در سکوت چیزها را خراب کند و از نو بازد، نوعی از بازی‌ها مثل جعبه ابزار و بازی‌های ساختنی را می‌پسندد و کودکی که دلش می‌خواهد مدام حرف بزند و واژه‌های بامزه می‌سازد و همه را سرگرم می‌کند، احتمالاً از بازی‌های نمایشی و کلامی لذت می‌برد. کودک خجالتی شاید در برابر بعضی بازی‌ها موضع منفی بگیرد؛ چون فکر می‌کند حریم شخصی‌اش را از دست می‌دهد.

بله. بازی‌ها می‌توانند به درمان یا تعدیل همه این‌ها کمک کنند؛ اما اینکه چگونه این بازی‌ها را وارد دنیای بازی آن‌ها کنید، قلق دارد. باید آن را مناسب‌سازی کنید.

مناسب‌سازی بازی برای کودک

گاهی بازی‌ها به دلیل ناهماهنگی با سن‏، سطح شناختی و روحیات کودک ممکن است پسند کودک نشود. اما فرض کنید بازی را خریده‌اید و متوجه شده‌اید مناسب او نیست. راه‌حل چیست؟ یا دور هم می‌خواهید بازی کنید و سر آن بچه کوچک جمع بی‌کلاه می‌ماند. چه باید کرد؟

تا حد توان باید بازی را مناسب‌سازی کنید. اگر بازی برای کودک سخت است، خودتان باید دستور بازی را به آسان‌ترین حالت عوض کنید و به ساده‌ترین شکل ممکن بازی را توضیح دهید تا از پس آن بربیاید. برعکس، اگر بازی برایش خیلی آسان است‏، آن را پیچیده کنید. بعضی از بازی‌ها حالت سخت بازی را به‌طور جداگانه توضیح داده‌اند یا بازی‌های یک‌نفره معمایی، معماهای سخت‌شونده و چالشی را در ادامه دارند. خودتان هم می‌توانید معماهای سخت بسازید.

اما اگر مشغول بازی هستید و کودکی در جمع هست که نمی‌تواند بازی را بفهمد‏، کارهای حاشیه‌ای و ساده‌تر بازی را به او بسپارید. مثل جمع‌کردن و نظم‌دادن به کارت‌های باطل‌شده‏، بانک‌شدن و... . به آن‌ها یک نام بامزه و باشخصیت هم بدهید تا از حضورشان لذت ببرند و واقعاً احساس کنند دارند کاری می‌کنند.

---