مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک ممکن است به قیمت جان تمام شود!
چرا باید نگران مقاومت آنتی‌بیوتیکی بود؟
مقاومت آنتی‌بیوتیکی زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها تغییر کرده و می‌توانند با داروهای آنتی‌بیوتیکی که در واقع باید آنها را نابود کنند بجنگند و آنها را بی‌اثر کنند. مقاومت آنتی‌بیوتیکی تا حدود زیادی، راه‌های درمانی را محدود می‌کند و یک مسئلهٔ جهانی است. برخی از گونه‌های باکتریایی اکنون در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم شده‌اند و به هیچ نوع آنتی‌بیوتیکی جواب نمی‌دهند.
مقاومت آنتی‌بیوتیکی نوعی مقاومت ضدمیکروبی است. قارچ‌ها، انگل‌ها و ویروس‌ها نیز می‌توانند در برابر داروها مقاوم شوند.
در واقع این بدن شما نیست که نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم می‌شود؛ بلکه این باکتری‌ها هستند که مقاومت آنتی‌بیوتیکی پیدا می‌کنند. وقتی مقاومت آنتی‌بیوتیکی روی می‌دهد، آنتی‌بیوتیک‌های کمی می‌توانند روی باکتریوم خاصی مؤثر واقع شوند. آنتی‌بیوتیک‌های دیگر اغلب می‌توانند کمک کنند؛ اما مهم این است که گزینه‌های درمانی زیادی، ممکن و در دسترس باشد.
چرا مقاومت آنتی‌بیوتیکی یک مسئله است؟
وقتی مقاومت آنتی‌بیوتیکی رخ می‌دهد ما نمی‌دانیم این اتفاق افتاده است تا زمانی که نیاز به درمان ایجاد شود. آنتی‌بیوتیکی که قبلاً مؤثر بوده، ناگهان بی‌اثر یا کم‌اثر می‌شود. در واقع زمان می‌برد تا متوجه شویم مقاومت آنتی‌بیوتیکی روی داده است و در این فاصله زمانی، علائم بیماری بدتر می‌شود. عفونتی که قبلاً در خانه درمان‌پذیر بود ممکن است حالا نیاز به مراقبت‌های بیمارستانی داشته باشد.بیشتر بخوانید
وقتی ضرر آنتی بیوتیک بیشتر از نفعش استرایج‌ترین باورهای اشتباه درباره آنتی‌بیوتیک‌هاسئوالاتی رایج درباره آنتی‌بیوتیک‌ها
علت مقاومت آنتی‌بیوتیکی چیست؟
عوامل زیر اغلب موجب بروز مقاومت آنتی‌بیوتیکی می‌شوند:. استفاده بیش از حد از آنتی‌بیوتیک‌ها: مصرف آنتی‌بیوتیک زمانی که واقعاً لازم یا مؤثر نیست باعث می‌شود مقاومت آنتی‌بیوتیکی ایجاد شود؛ مثلاً بیشتر موارد گلودردها ویروسی هستند و آنتی‌بیوتیک کمکی به درمان آنها نمی‌کند. حتی عفونت‌های باکتریایی گوش اغلب بدون آنتی‌بیوتیک درمان می‌شوند.
. استفاده نادرست از آنتی‌بیوتیک‌ها: باکتری‌ها از هر فرصتی برای تکثیر خود استفاده می‌کنند. اگر شما یک روز مصرف آنتی‌بیوتیکتان را فراموش کنید، درمان را خیلی زود متوقف کنید، یا از آنتی‌بیوتیکی که مناسب شما نیست استفاده کنید (مثلاً داروی شخص دیگری را استفاده کنید)، باکتری‌ها دوباره شروع به رشد و تکثیر خواهند کرد و در این تکثیر می‌توانند تغییر کنند (جهش کنند). باکتری جهش‌یافته نسبت به دارو بی‌نهایت مقاوم‌تر است.
. مقاومت خودبه‌خودی: گاهی آرایش ژنتیکی (DNA) یک باکتریوم تغییر می‌کند یا خودبه‌خود جهش می‌کند. آنتی‌بیوتیک این تغییر تازه رخ‌دادهٔ باکتریوم را تشخیص نمی‌دهد و نمی‌تواند آن‌طوری که باید آن را هدف بگیرد. یا تغییر ایجاد شده به باکتری‌ها کمک می‌کند با اثرات دارو مبارزه کنند.
. مقاومت انتقال‌یافته: شما می‌توانید یک عفونت باکتریایی مقاوم به داروی واگیردار را به شخص دیگری انتقال دهید و حالا این شخص عفونتی دارد که به آنتی‌بیوتیک‌ها جواب نخواهد داد. معمولاً درمان مناسب پیدا خواهد شد؛ اما زمان طی شده و باکتری که حالا مقاومت شده، سخت‌تر درمان می‌شود.
پیامدهای مقاومت آنتی‌بیوتیکی چیست؟
وقتی عفونت‌های باکتریایی نسبت به آنتی‌بیوتیک مقاوم می‌شوند، پزشکان راه‌های درمانی محدودتری در دسترس دارند و این مسئله می‌تواند پیامدهای زیر را به دنبال داشته باشد:. افزایش احتمال تشدید و طولانی‌شدن بیماری و مرگ
. عوارض جانبی شدید دارو
. طولانی‌شدن مدت بستری بیمارستانی
. بیشترشدن هزینه‌های درمان
چه کسانی در معرض آسیب‌های ناشی از مقاومت آنتی‌بیوتیکی هستند؟
هرکسی که آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کند در معرض مقاومت آنتی‌بیوتیکی است.افراد سالمند و آنهایی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر ممکن است دچار عفونت‌های خطرناک باکتریایی شوند که نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک دارند.
مصرف آنتی‌بیوتیک زمانی که واقعاً لازم یا مؤثر نیست باعث می‌شود مقاومت آنتی‌بیوتیکی ایجاد شود؛ مثلاً بیشتر موارد گلودردها ویروسی هستند و آنتی‌بیوتیک کمکی به درمان آنها نمی‌کند
در موارد زیر احتمال پیامدهای مقاومت آنتی‌بیوتیکی بیشتر است:
. مبتلا بودن به ایدز
. تحت درمان بودن به دلیل یک بیماری خودایمنی مانند لوپوس و درمان با داروهای سرکوب‌کننده ایمنی
. مبتلا بودن به سرطان
. تحت عمل پیوند عضو قرارگرفتن
عفونت‌های باکتریایی مقاوم به آنتی‌بیوتیک چگونه درمان می‌شوند؟
اگر یک عفونت علائم مقاومت به آنتی‌بیوتیک را نشان دهد، پزشک ممکن است داروی متفاوتی را امتحان کند. داروی جدید ممکن است دارای عوارض جانبی شدیدتری باشد و ضمناً امتحان‌کردن یک آنتی‌بیوتیک متفاوت، ریسک ابتلا به مقاومت به این دارو را نیز بیشتر می‌کند.چگونه می‌توانید جلوی مقاومت آنتی‌بیوتیکی را بگیرید؟
راهکارهای زیر می‌توانند احتمال ایجاد مقاومت آنتی‌بیوتیکی را کاهش دهند:. فقط آنتی‌بیوتیکی را مصرف کنید که برای شما تجویز شده است و داروی شخص دیگری را مصرف نکنید.
. توصیهٔ پزشکتان را پیگیری کنید تا بیماری‌تان بدون آنتی‌بیوتیک درمان شود و به پزشک اصرار نکنید تا دارویی غیرضروری برایتان تجویز کند.
. از آلارم ساعت یا موبایلتان برای یادآوری زمان مصرف دارو استفاده کنید تا هیچ دوزی را فراموش نکنید. اگر یک دوز را فراموش کردید، از پزشک یا داروساز بپرسید چه باید بکنید.
. تمام آنتی‌بیوتیک تجویز شده را مصرف کنید، حتی اگر احساس می‌کنید بهتر شده‌اید. اگر مصرف آن را خیلی زود متوقف کنید، باکتری‌ها مجدداً رشد می‌کنند و ممکن است نسبت به دارو مقاوم شوند.
. دست‌ها را مرتباً بشویید. رعایت بهداشت ریسک ابتلا به عفونت باکتریایی را کم می‌کند.
