ویژگی‌های اصحاب امام زمان ارواحنا فداه

دور از هر ترس و غمی

شاید بتوان گفت: که مهم‌ترین ویژگی یاران امام زمان ارواحنا فداه این است که آن‌ها مصداق کامل "اولیاء الله" (دوستان خدا) هستند. در قرآن کریم می‌فرماید: ألا إنَّ اَوْلیاءَ اللّهِ لا خَوْفٌ عَلَیهم وَ لا هُمْ یحزنون(یونس، 62)؛ آگاه باشید که بر دوستان خدا بیمی نیست و غمگین نمی‌شوند.

این‌که کسی از هیچ چیز ترسی به دل راه ندهد و اندوهگین نشود تنها زمانی امکان‌پذیر است که جز خدا را نبیند و جز به او نیندیشد. این اوج کمال آدمی و بالاترین مرتبه‌ای است که یک انسان می‌تواند به آن دست یابد.
امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید: خوشا به حال شیعیان قائم که در زمان غیبتش منتظر ظهور او و فرمان‌بردارش هستند، آنان اولیای خدا هستند، همان‌ها که نه ترس آن‌ها را فرا می‌گیرد و نه اندوهگین می‌شوند. (کمال‌الدین و تمام‌النعمه، ج۲، ص۳۵۷)

جانبازان سلحشور

اصحاب امام در حدّی از ایثار و جانبازی و شجاعت و سلحشوری هستند که به فرموده امام سجاد علیه‌السلام دشمنان امام زمان ارواحنا فداه جمع می‌شوند تا آن حضرت را به شهادت برسانند، همین 313 نفر با دفاع قهرمانانه و جانبازی در راه آن بزرگوار، دشمنان را دفع کرده و آنان را شکست می‌دهند. (بحارالانوار، ج52، ص306)

پرچم‌داران و حاکمان روی زمین

در روایات این اصحاب تشبیه به 313 نفر مسلمان شجاع و سلحشور شده‌اند که در جنگ بدر، نخستین شکست بزرگ را بر کفّار و دشمنان اسلام وارد آوردند، که تا آن وقت دشمنان چنین شکستی از اسلام نخورده بودند و اصلاً تصوّر چنین شکستی را نمی‌کردند. به علاوه، این 313 نفر پرچم‌داران روی زمین و حاکمان خدا بر مردم در سراسر زمین می‌باشند، این ویژگی‌ها حکایت از آن می‌کند که این افراد علاوه بر سلحشوری و شجاعت، دارای علم و بینش بوده که لیاقت رهبری جوامع را دارند و شایستگی آن را دارند که پرچم‌دار کشورها باشند.

شاید بتوان گفت: هنگام برقراری حکومت جهانی امام زمان ارواحنا فداه همه جهان به 313 ایالت و استان تقسیم گردد و در هر یک از این ایالت‌ها و استان‌ها، این مردان بزرگ رهبر آن‌ها می‌شوند. امام صادق علیه‌السّلام فرمود: گویا امام قائم علیه‌السّلام را بر بالای منبر کوفه می‌نگرم که یارانش 313 نفر، به تعداد جنگ‌آوران مسلمان جنگ بدر، اطرافش را گرفته‌اند. این یاران پرچم‌داران و حاکمان بر مردم در زمین از جانب خدا هستند. (بحارالانوار، ج52، ص436)

با قدرت و توان بسیار

به هر کدام از آن‌ها قدرت چهل مرد داده شده و قلب آن‌ها محکم‌تر از پاره‌های آهن است. اگر به کوه‌هایی از آهن برخورد کنند آن‌ها را از جا برمی‌کنند و شمشیرهای آنان از حرکت باز نمی‌ایستد، تا زمانی که خداوند راضی شود. (بحارالانوار، ج52، ص327)

رکن‌ها و پایه‌های خلل‌ناپذیر

کلمه «اوتاد» جمع «وَتَد» به معنی میخ است و با توجه به آیه 7 سوره نبأ خداوند می فرماید: وَالجِبالَ أَوتاداً؛ ما کوه‌ها را میخ‌های زمین قرار دادیم. ( که زمین را نگهدارند و به وسیله آن، زمین از هم نپاشند). یاران امام هم از مردان بسیار خالص و دلاورند که همچون کوه استوار، در خدمت امام ارواحنا فداه به سر می‌برند.

در روایات تعداد اینان را سی نفر بیان کرده‌اند که همواره در خدمت امام عصر ارواحناه فداه به سر می برند. هر کدام از آن‌ها که از دنیا بروند، فرد شایسته دیگری جانشین او می‌گردد و زمین خالی از اوتاد نمی‌شود.(غیبت طوسی، ص102/ بحارالانوار، ج52، ص158)

جوانمرد و نیرومند

عصائب: طبق بعضی از روایات این‌ها یاران امام زمان ارواحنا فداه در عراق هستند که هنگام ظهور آن حضرت خود را به مکه می‌رسانند و با ایشان بیعت می‌کنند. (المجالس السنیه، ج5، ص699) معنی «عصائب»، جمع «عصبه» به معنی جوان‌مردان رشید و نیرومند است.(اثبات الهداة، ج7، ص38)

صالحان و نیکوکاران

ویژگی دیگر ایشان ابدال است. اینها یاران امام زمان ارواحنا فداه در شام هستند و هنگام خروج و ظهور آن حضرت، خود را به مکّه  رسانده و با آن حضرت بیعت می‌کنند. (المجالس السنیه، ج5، ص699و 709) معنی ابدال چنان که مرحوم طریحی در مجمع البحرین می گوید: آن ها جمعی از صالحان می باشند ، که همواره در زمین هستند، وقتی یکی از آنها فوت کند، خداوند بدل او، شخص صالح دیگری را می‌گذارد، اینها چهل یا هفتاد نفر در شام هستند و یا سی نفر در جای دیگر. (مجمع البحرین، ماده بدل) بنابراین این‌ها مردان خالص و کامل و صالح روی زمین هستند. شخصی از امام رضا علیه‌السّلام در مورد ابدال پرسید، امام فرمود: ابدال، اوصیای پیامبران هستند.(سفینة البحار، ماده بدل)

پاک سرشت و خوش‌نفس

«نجباء» که جمع «نجیب» به معنی افرد پاک‌سرشت و خوش‌نفس و جوانمرد است. طبق روایتی از امیرالمومنین و امام باقر علیهماالسّلام ایشان یاران امام زمان ارواحنا فداه از سرزمین مصر هستند. امیرالمومنین علی علیه‌السّلام فرمود: الابدال بالشام و انجباء بمصر و العصائب بالعراق (مجمع البحرین ماده عصب).

پاره‌های متراکم ابر پاییزی

رفقاء یاران امام زمان ارواحنا فداه از کوفه هستند و خود را هنگام ظهور به مکّه رسانده و با آن حضرت بیعت می‌کنند و همچون پاره‌های متراکم ابر پاییزی به سوی مکّه روانه می‌شوند. (المجالس السنیه، ج5، ص709) با توجه به معنی «رفق» و «رفاقت» که نشانگر صفا و صمیمیت و پیوند محکم آن‌هاست، به ویژگی دیگر یاران مخلص امام زمان ارواحنا فداه نیز پی می‌بریم.

غیر عرب

اعاجم یعنی غیر عرب. امام زمان ارواحنا فداه یاران بسیار مقاوم و خستگی‌ناپذیر و مخلص در این کشورهای عجمی دارد. ایشان هسته مرکزی ارتش نیرومند امام علیه‌السّلام را در کشورهای عجمی تشکیل می‌دهند و به توسعه آن اقدام جدّی دارند. (بحارالانوار، ج53، ص8و9)

جوان بودن

امیرالمومنین علی علیه‌السّلام فرمود: اصحاب امام زمان ارواحنا فداه جوانند و پیر در آن‌ها یافت نمی‌شود، جز مثل سرمه در چشم و نمک در غذا، که کم‌ترین مقدار در غذا نمک است. (اثبات الهداة، ج7، ص37)

اصحابی با مقامی بی‌نظیر

سربازان و یاران امام زمان ارواحنا فداه مانند دیگر مؤمنان پارسا، دارای ایمان و عمل صالح می‌باشند. آنان علاوه بر این خصوصیت، دارای امتیازات و ویژگی‌های خاصی هستند که آنها را از مؤمنان دیگر برجسته می‌سازد، آن‌گونه که امیرالمومنین علیه‌السلام فرمود: نـه از نسل‌های گذشته کسی از آنان سبقت گرفته و نه از آیندگان کسی به مقام والای آنها می‌رسد. (بحارالانوار، ج52، ص304 و 307)

منتظر، با تقوا و اخلاق نیک

امام صادق(ع) در روایتی ویژگی‌های کلی و برنامه‌های کسانی را که می‌خواهند از یاران امام زمان ارواحنا فداه باشند، چنین بیان کرده‌اند: هر کس خوشحال می‌شود و دوست دارد که در شمارِ یاران امام زمان ارواحنا فداه باشد، باید سه ویژگی داشته باشد:

1- منتظر بودن: انتظار فرج ویژگی نخست یاران امام مهدی(عج) است. البته انتظار به معنای حقیقی آن.
2- با ورع بودن: دومین ویژگی یاران امام زمان ارواحنا فداه تهذیب نفس و خودسازی است. دوری از گناه، تقوا و دوری از مکروهات و شبهات.

3- داشتن اخلاق نیکو: اخلاق نیکو و کریمانه از دیگر ویژگی‌های یاران و سربازان امام زمان ارواحنا فداه است.(اثبات الهداة، ج7، ص92)

توصیف یاران امام در کلام امیرالمومنین

یاران هم‌چنان‌ که در بالاترین درجه تقوا و پرهیزکاری قرار دارند، از نظر کمال علمی نیز در بالاترین درجه قرار گرفته و از جام حکمت الهی و معرفت دینی، چنان‌که باید، سیراب شده‌اند. امیرالمومنین علیه‌السلام در این‌باره می‌فرماید: «... پس گروهی در آن فتنه‌ها صیقلی می‌شوند، مانند صیقلی که آهنگر به شمشیر می‌دهد. دیده‌های آن‌ها به نور قرآن جلا داده و روشن می‌شود و تفسیر در گوش‌هایشان جا گرفته‌ شود. در صبح و شب، جام حکمت را به آن‌ها می‌نوشانند. (شرح نهج‌البلاغه ابن ابی‌الحدید، خطبه 150، ج9، ص126)

---