اختراع کمپرسور و به‌کارگیری آن در بخش‌های مختلف صنعتی، نظامی، بهداشتی و .. تحول چشمگیری در مسیر زندگی بشر ایجاد کرد. مهندسان همچنان در تلاش هستند تا با طراحی و ساخت مدل‌های مختلف کمپرسور به نیازهای جدید و متنوع پاسخ دهند و کیفیت پاسخگویی را هم هر روز بهبود دهند. حاصل این تلاش را حالا می‌توانیم به‌خوبی در بازار سرمایش ببینیم؛ خریداران برای انتخاب کمپرسور سردخانه گزینههای متعددی دارند و گاهی دچار سردرگمی می‌شوند. هر چند بهترین و سریع‌ترین روش برای خلاصی از این وضعیت، مشورت با مهندسان متخصص در حوزه سرمایش است اما اگر اصول اولیه حاکم بر انتخاب کمپرسور را ندانیم احتمالاً بعد از مشورت هم باز مردد و نامطمئن باقی می‌مانیم. در ادامه تلاش شده است تا با مقایسه کمپرسوهای مختلف در بازار ایران، دیدی جامع به خوانندگان داده شود.
چگونه در ایران کمپرسور سردخانه بخریم؟
شرکت‌های سازنده کمپرسور در کشورهای مختلف نمایندگی دارند و خریداران می‌توانند با خیالی آسوده از آن‌ها خرید کنند. اما در ایران ـ‌به دلیل تحریم‌هاـ هیچ‌کدام از شرکت‌های تولیدکننده‌ی کمپرسور، نمایندگی رسمی ندارند. با این حال، همچنان محصولاتشان خریدار دارد و نام و نشان آن‌ها در صنایع مختلف ایرانی دیده می‌شود. به همین دلیل قدم اول خریدار ایرانی با سایر خریداران متفاوت است و از نمایندگی برند موردنظر شروع نمی‌شود. خریداران ایرانی باید تامین‌کنندگان معتبر را شناسایی کنند و سراغ کمپرسورهای اصل را از آنان بگیرند. این وضعیت کمی کار را سخت‌تر می‌کند اما برای این‌که از اصالت کمپرسور مطمئن شویم، دو راه حل ساده و کاربردی وجود دارد:۱.بارکد کمپرسور را بخوانید!
۲.شماره سریال کمپرسور را ببینید!
به عبارت دیگر، سازندگان کمپرسور راه‌هایی را پیش‌بینی کردند تا با استفاده از آن‌ها خریداران بتوانند اصالت کالا را مستقلاً کنترل کنند. هر کمپرسور دارای بارکد و شماره سریال است و خریداران می‌توانند با بررسی آن‌ها از خریدشان مطمئن شوند. برای خواندن بارکد کافی است تا به نرم‌افزار بارکدخوان و اینترنت دسترسی داشته باشید. پس از اسکن بارکد اگر کمپرسور اصل باشد، صفحه شرکت سازنده به نمایش درمی‌آید و خریداران پیام checking successful را می‌بینند. همچنین خریداران می‌توانند با استفاده از شماره سریال و سایر اطلاعات درج شده بر پلاک کمپرسور از اصالت آن مطمئن شوند.
علاوه بر این دو راه شناخته‌شده، خریداران می‌توانند از تامین‌کنندگان کارت ضمانت کالا را نیز دریافت کنند. امکان تست کمپرسور یکی از آن مزیت‌هایی است که برخی از تامین‌کنندگان ارائه می‌دهند تا خیال خریداران را آسوده کنند. برای تست کمپرسور لازم است تا شرایط خاص شرکت عرضه‌کننده را بدانید.
غیرفعال بودن نمایندگی‌ها در ایران باعث شده است تا یک مدل و برند مشخص کمپرسور با قیمت‌های متفاوتی در بازار عرضه شود. در واقع این قیمت تا حدی به توان تامین‌کننده در بهینه کردن چرخه تامین کالا و حاشیه سودش بستگی دارد. یعنی هر قدر حاشیه سود تامین‌کننده کم‌تر و توانمندی او بیشتر باشد، هزینه تمام شده برای خریدارن مطلوب‌تر خواهد بود. خریداران ایرانی همیشه باید گوشه چشمی هم به نوسانات ارزی داشته باشند؛ چون با تغییرات ناگهانی در قیمت ارز، وضعیت عرضه و تقاضا نیز به‌هم می‌خورد و ممکن است افراد در خرید کمپرسور دچار مشکل شوند و انتظاراتشان برآورده نشود.
کدام برند کمپرسور سردخانه را بخریم؟
خرید کمپرسور سردخانه یکی از آن تصمیم‌های حیاتی سردخانه‌داران است و می‌توانیم بگوییم پس از انتخاب کمپرسور است که همه چیز در سردخانه به بعد و قبل تقسیم می‌شود. به همین دلیل نیز می‌گویند نقش کمپرسور در سیکل برودت مانند نقش قلب در بدن انسان است؛ یعنی سلامت همه‌ی ارگان‌ها به سلامت آن بستگی دارد و اگر از کار بیفتد، کل سیستم نابود می‌شود. بنابراین هر چیزی که راجع به کمپرسور باشد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. برند کمپرسور هم یکی از آن ویژگی‌ها است که ذهن خریداران را درگیر می‌کند. قدم اول برای حل این مسئله، طرح یک پرسش ساده است: آیا قطعات و تجهیزات برند موردنظر در بازار ایران موجود است؟به عبارت دیگر، وقتی از اصالت کالا و اعتیار تامین‌کننده مطمئن شدید باید دورنمای انتخاب را هم ببینید. چون همانطور که گاهی باید عملیات احیای قلبی انجام شود، تعمیرات نیز برای کمپرسور ناگزیر می‌شود. اگر هنگام تعمیرات به قطعات یدکی یا اوپراتور و تعمیرکار حرفه‌ای دسترسی نداشته باشید، دیگر نمی‌توانید به ادامه حیات آن کمپرسور امید ببندید. بنابراین هنگام خرید کمپرسور حتماً برندی را انتخاب کنید که در بازار سرمایش ایران شناخته شده باشد تا بعداً برای تعمیر یا خرید گاز و روغن و تجهیزات مرتبط دیگر دچار مشکل نشوید. نکته‌ی دیگری که لازم است بدانید تعمیرپذیر بودن یا نبودن کمپرسور است. کمپرسورهای اسکرال به دلیل ساختار ویژه‌ای که دارند، تعمیرپذیر نیستند و در صورت خرابی باید آن را تعویض کرد.
در ایران برندهای دانفوس، بیتزر، کوپلند، رفکامپ، دورین و بوک شناخته شده هستند و گزینههای مناسبی برای خریداران به‌حساب می‌آیند اما معمولاً سوال اصلی این است که از بین این برندها کدام گزینه را انتخاب کنیم؟ کاربرد کمپرسور تا حدی تکلیف ما را مشخص می‌کند؛ با توجه به توان موردنظر و نوع سیستم (بالای صفری یا زیر صفری) که کمپرسور در آن به‌کار گرفته می‌شود برخی گزینه‌ها حذف می‌شوند اما همچنان برای مقایسه و انتخاب بین گزینههای موجود باید به موارد زیر توجه کنیم:
● توان مصرفی؛
● ظرفیت؛
● آمپر مصرفی؛
● ضریب عملکرد cop؛
● حجم روغن؛
● وزن.
برای مقایسه این ويژگی‌ها در برندهای مختلف باید از توان مهندسان سرمایش استفاده کنید. گروه مهندسی دامون سال‌ها است که درباره‌ی انتخاب تجهیزات سرمایشی گوناگون و راه‌اندازی انواع سردخانه به خریداران مشاوره رایگان می‌دهد و در این زمینه نیز می‌تواند آن‌ها را همراهی کند. اگر کمپرسور را با هدف جایگزینی و تعویض می‌خرید باید حتماً این نکته را یادآوری کنید تا همه چیز متناسب با سیستم سرمایشی شما باشد و اختلالی ایجاد نشود. با این حال خوب است بدانید که بیتزر محبوب‌ترین برند کمپرسور در بازار سرمایش ایران است. این برند آلمانی، مدل‌های مختلف کمپرسور را به بازار عرضه می‌کند و خریداران می‌توانند به کیفیت آن اعتماد کنند. پس از آن، کمپرسور کوپلند و مخصوصاً نوع اسکرال آن محبوب است. کوپلند یکی از زیرمجموعه‌های شرکت آمریکایی امرسان است و با وجود آن‌که کمپرسورهای پیستونی نیز عرضه می‌کند اما بیشتر به کمپرسورهای اسکرال شناخته می‌شود.
علیرغم وجود فاکتورهای متعدد برای انتخاب کمپرسور معمولاً چیزی که حکم نهایی را برای خریداران صادر می‌کند، قیمت است. به عبارت دیگر، خریداران سعی می‌کنند قیمت کمپرسور کوپلند را با قیمت کمپرسور سردخانه آلمانی مقایسه کنند و پس از آن درباره‌ی خرید کمپرسور تصمیم نهایی را بگیرند. استفاده از این گزینه تنها زمانی موجه و مناسب است که همه‌ی موارد فنی حیاتی چک شده باشد و دو کمپرسور تفاوت معناداری با یکدیگر نداشته باشند.
چگونه کمپرسور را حفظ کنیم؟
شیشه حیات سیستم سرمایشی در درست کمپرسور است؛ پس هر کاری که به طول عمر و حفظ کیفیت کاری کمپرسور کمک کند مهم است و نباید از آن صرف‌نظر کرد. انتخاب کمپرسور مناسب با نیازهای سیستم سرمایشی فقط گام اول است و نمی‌توان در همین مرحله متوقف شد. در ادامه برخی از مهم‌ترین نکات برای نگهداری کمپرسور سردخانه مطرح می‌شود:۱.تجهیزات کمپرسور را بادقت انتخاب کنید
انتخاب نوع مبرد و روغن باید متناسب با کمپرسور باشد. به عبارت دیگر هر گاز و روغنی را نمی‌توان برای هر کمپرسوری استفاده کرد و باید طبق پیشنهاد شرکت سازنده عمل کرد. بی‌توجهی به این نکته ساده باعث کاهش بهره‌وری کمپرسور می‌شود و عمر مفید کمپرسور را نیز کم می‌کند. برخی از خریداران با هدف صرفه‌جویی برای همه‌ی کمپرسورها از یک روغن استفاده می‌کنند یا به استفاده از روغن موتور روی می‌آورند اما این تصمیم باعث می‌شود تا در درازمدت دچار خسارت مالی بیشتری شوند و درنهایت ضرر کنند. خرید روغن کمپرسور اصل یکی از چالش‌های سردخانه‌داران است.
۲.نصب کمپرسور را دستکم نگیرید
اگر در نصب کمپرسور نکات کلیدی را رعایت نکنید، کمپرسور به فعالیت خود ادامه می‌دهد اما بهره‌وری و عمر مفیدش کاهش پیدا می‌کند. بنابراین بهتر است این مرحله را با نظر افراد حرفه‌ای پیش ببرید. با این حال چند اشتباه رایج هست که آگاهی و رعایت آن‌ها می‌تواند حافظ سیستم سرمایشی باشد. اولین نکته ضروری برای نصب کمپرسور ارزیابی محل نصب است: سطحی که کمپرسور بر آن قرار می‌گیرد باید صاف و تراز باشد. علاوه بر این، اطراف کمپرسور باید هوای آزاد در جریان باشد و با اجسام دیگر مسدود نشود.
هر چند کمپرسورها با درجه حفاظت‌های مختلف وارد بازار می‌شوند اما باز هم ورود بیش از حد گرد و غبار یا آب به کمپرسور مشکل‌آفرین است. در واقع ورود اجسام خارجی به کمپرسور یکی از دلایل اصلی خرابی کمپرسور است و باید آن را جدی گرفت.
۳.تغییرات در کارکرد کمپرسور را جدی بگیرید
اگر در میزان صدا و لرزش کمپرسور تغییری ایجاد شده باشد، باید آن را جدی بگیریم و دنبال پیدا کردن دلیل باشیم. هیچ تغییری در کمپرسور بی‌دلیل نیست و حتماً باید منشا آن پیدا شود.
۴.چک لیست کمپرسور داشته باشید
کمپرسور نیازمند رسیدگی است و باید سطح روغن و مبرد آن را بررسی کنیم. تنظیم چک لیست باعث می‌شود تا اطلاعات مرتبط با کمپرسور را به‌صورت منظم و دقیق داشته باشیم. چک لیست جدول‌بندی دقیقی است که به‌صورت هفتگی، ماهانه یا سالانه تنظیم می‌شود. این روش ساده باعث می‌شود تا هم رسیدگی‌های ضروری را فراموش نکنیم و هم تاریخچه‌ای از وضعیت کمپرسور و تعویض قطعات آن داشته باشیم. در صورت ایجاد بحران، چک لیست می‌تواند اطلاعات لازم را به دقیق‌ترین شکل ممکن منتقل کند و در حل بحران یاریگر باشد.
چه زمانی باید کمپرسور دست دوم بخریم؟
خرید کمپرسور دست دوم معمولاً گزینه‌ی افرادی است که می‌خواهند در هزینه‌های راه‌اندازی سیستم سرمایش صرفه‌جویی کنند اما بسیاری درمورد کارآمد بودن این روش شک دارند و فکر می‌کنند برخلاف سود اولیه آن، درنهایت این خریدار است که ضرر می‌کند.مخالفان خرید کمپرسور دست دوم به عمر مفید تجهیزات سرمایشی استناد می‌کنند و معتقدند احتمال خرابی و از کارافتادگی این کمپرسورها بیشتر است. علاوه بر این، عمر کمپرسور تنها منوط به روزهایی کاری آن نیست بلکه نوع نگهداری آن نیز مهم و حیاتی به‌حساب می‌آید. اما این نکته‌ای است که هنگام خرید کمپرسور دست دوم نمی‌توانیم از آن مطمئن باشیم و راه مشخصی برای ارزیابی‌اش نداریم و صرفاً باید امیدوار باشیم.
شاید خرید کمپرسور دست دوم از نظر اقتصادی گزینه‌ی مطلوبی نباشد اما به هر حال گزینه‌ای است که برخی آن را انتخاب می‌کنند. اگر این انتخاب شما است پس مطمئن شوید که کمپرسور موردنظرتان کاملاً با ویژگی‌های مورد نیاز سیستم سرمایشی شما هماهنگ است. همانطور که در خرید کمپرسور انتخاب تامین‌کننده معتبر و حرفه‌ای اطمینان‌بخش است، در خرید کمپرسور دست دوم نیز مهم است که بدانیم دارنده‌ی پیشین تا چه حد حرفه‌ای بوده و کمپرسور را در چه شرایطی نگه داشته است.
