نمازی که، انسان را مقابل گناه حفظ می‌کند
چرا نماز، بعضی‌ها را از گناه بازنمی‌دارد؟
یکی از آثاری که قرآن برای نماز برمی‌شمرد، خاصیت بازدارندگی نماز از گناهان است چنانکه می‌فرماید: إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَر (عنکبوت:45) با این همه، در زندگی خود فراوان دیده‌ایم نمازگزارانی را که مرتکب گناه هم می‌شوند. در این باره چه باید گفت؟
نویسنده : ابوالقاسم شکوری
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : پنج شنبه 1401/07/21 ساعت 12:42
در پاسخ به این سوال می‌توان گفت:
نماز قطعا جلوی ارتکاب گناه را می‌گیرد چون نماز، یاد خداست و بزرگ‌ترین دلیل ارتکاب گناه، غفلت مردمان از پروردگار عالمیان است. بنابراین، هر میزان که عنصر یاد خدا در نماز، برجسته‌تر باشد، آن نماز، به همان میزان، دارای آثار بازدارندگی خواهد بود.با این حال، صِرف نماز گزاردن، برای گناه نکردن کافی نیست. به تعبیر علامه طباطبایی: «نماز، علت تامه برای گناه نکردن نیست بلکه تاثیر نماز به نحو اقتضاء است. (المیزان، ج16، ص201)
اجازه دهید منظور علامه را با یک مثال توضیح دهیم
هر میزان که عنصر یاد خدا در نماز، برجسته‌تر باشد، آن نماز، به همان میزان، دارای آثار بازدارندگی خواهد بود.
در اینجا اصطلاحا گفته می‌شود اصطکاک، علت تامه نیست. یعنی علت‌های جزئی دیگری هم هستند که باید در کنار اصطکاک جمع شوند تا معلول (آتش) تحقق پیدا کند. درباره نماز هم داستان عینا همینگونه است؛ در کنار اقامۀ نماز، تقوا، اخلاص، حضور قلب و... هم باید باشد تا نماز، اثر گذار واقع شود.
از طرفی، اقامۀ نماز با قراءت نماز فرق دارد. نماز خواندنی نیست، برپاداشتنی است. نمازی که «ایستاده» نباشد، خاصیت بازدارندگی نخواهد داشت. در این باب هم توضیح بیشتری لازم است.
اقامه در باب نماز به معنای دوم است. بنابراین «أَقِیمُوا الصَّلَاةَ» یعنی: نمازتان را ایستاده کنید. (نه اینکه نمازتان را ایستاده بخوانید).
استاد جوادی آملی در این باره می‌گوید:
«به ما دستور دادند که نماز را ایستادگی ببخشید (نماز را ایستاده کنید)؛ این نمازِ خوابیده را بلندش کنید که بایستد، چون اگر بخواهد مبارزه کند باید بایستد؛ ما نمی‌خواهیم شما فقط یک ذکری داشته باشید به نام یک عبادت صوری و دیگر هیچ. می‌خواهیم کاری بکنید که با این کار جلوی فحشا گرفته بشود. اگر نماز ایستاده نباشد، قدرت نهی از فحشا را ندارد.انسان وقتی می‌تواند به نمازش ایستادگی بدهد که خودش ایستاده باشد، تا ایمان به غیب نداشته باشد و اهل تقوا نباشد توان آن را ندارد که زیر بازوی نماز را بگیرد و نماز را بلند کند»
