تعریق یکباره‌ی بدن ناشی از چیست؟
علت‌های عرق سرد و راهکارهای مقابله با آن
دیافورسیز یا عرق سرد پدیده‌ای است که طی آن، تمام بدن به طور ناگهانی عرق می‌کند و ناشی از گرما یا فعالیت بدنی هم نیست. عرق سرد دلایل زیادی می‌تواند داشته باشد، از رویدادهای عادی زندگی گرفته تا وضعیت‌های فوری پزشکی.
علائم اورژانسی عرق سرد
علائمی که با عرق سرد همراه‌اند و می‌توانند وضعیت اورژانسی ایجاد کنند:. درد یا فشار در قفسه سینه
. دردی که به دست و گردن می‌زند
.کبود شدن انگشت‌ها یا لب‌ها
. تند شدن ناگهانی ضربان قلب یا تغییراتی دیگر در ریتم ضربان قلب
. نبض ضعیف
. نفس‌نفس‌زدن، تنفس سخت و سنگین یا تنگی نفس
. خس‌خس سینه و سرفه
. جواب ندادن به داروهای آسم
. رنگ‌پریدگی
. ضعف و بی‌حالی
. سرگیجه
. دمای خیلی بالا یا خیلی پایین بدن همراه با لرز
. سردی و رنگ‌پریدگی پاها
. بی ادراری
. احساس گیجی یا بی‌انرژی بودن
. راشهای پوستی
. آسیبی جدید
. دردی شدید و بی‌دلیل
. رعشه
. اضطراب و عصبی بودن
در صورت وجود هر یک از این علائم باید سریع‌تر با اورژانس تماس بگیرید.
عرق سرد و عرق معمولی
عرق معمولی، شیوهٔ بدن برای خنک‌کردن خودش است. عرق معمولی به دلیل گرمای محیط یا هر فعالیتی که دمای بدن را بالا ببرد ایجاد می‌شود؛ اما عرق سرد ناشی از هیچ یک از این دلایل نیست. گاهی چیزی که باعث عرق سرد شده، وضعیت اورژانسی برای فرد ایجاد می‌کند، مثلاً شوک سپتیک یا یک حمله قلبی، درحالی‌که دیگر دلایل مرتبط با عرق سرد، چندان جدی نیستند یا خطری ندارند.گلوکز، منبع اصلی انرژی مغز است، بنابراین مغز نسبت به افت قند خون به‌عنوان یک خطر جدی واکنش نشان می‌دهد. درست مانند وضعیت کمبود اکسیژن، افت قند خون هم یک واکنش استرسی ایجاد می‌کند که موجب عرق سرد می‌شود
علت‌های معمول عرق سرد
. واکنش جنگ یا گریز بدن. شوک
. عفونت
. سنکوپ
. درد ناشی از آسیب
. حمله قلبی
. تنگی نفس شدید
. افت قند خون
. ترس و اضطراب
عرق سرد به‌خودی‌خود مشکلی نیست و مستقیماً درمان نمی‌شود، بلکه پزشک معالج، علت اصلی عرق سرد را هدف می‌گیرد، مثلاً درمان عفونت یا کنترل درد.
توجه کردن به دیگر علائمی که ممکن است داشته باشید می‌تواند کمک کند بدانید چه اقدامات دیگری باید انجام دهید تا از سلامت خود محافظت نمایید.
واکنش جنگ یا گریز بدن
هر چیزی که باعث شود یک واکنش جنگ یا گریز در بدن ایجاد شود می‌تواند باعث عرق سرد هم بشود که شامل ترس، فوبیا و اضطراب می‌شود.واکنش جنگ یا گریز زمانی در بدن برانگیخته می‌شود که با موقعیتی روبرو می‌شوید که بدن آن را تهدید می‌بیند. این واکنش به شما اجازه می‌دهد بمانید و از خودتان دفاع کنید یا فرار کنید.
واکنش جنگ یا گریز، شایع‌ترین دلیل عرق سرد است.
علائم
وقتی واکنش جنگ یا گریز در بدن ایجاد می‌شود، بدن هورمون‌های استرس را افزایش می‌دهد، یعنی سطح کورتیزول و آدرنالین در خون بالا می‌رود و سپس:
. فشارخون و ضربان قلب و سرعت تنفس بالا می‌رود
. قند خون بالا می‌رود تا فوراً انرژی بگیرید
. مغزتان در حالت هشیار قرار می‌گیرد و به هر جزئیاتی که به طور معمول توجه نمی‌کرد، اهمیت می‌دهد
. عضلاتتان منقبض می‌شوند تا آمادهٔ واکنش باشند
. عرق سرد می‌کنید
علت‌ها
وقتی در فاز جنگ یا گریز قرار می‌گیرید، آدرنالین زیادی که در سیستمتان است، غدد تعریق را تحریک می‌کند و سبب عرق سرد می‌شود.
چه باید بکنید؟
وقتی علت واکنش جنگ یا گریز برطرف می‌شود، بدن باید بعد از حدود ۲۰ تا ۶۰ دقیقه به حالت نرمال برگردد. شما می‌توانید با تنفس‌های عمیق یا دیگر روش‌های ریلکسیشن به آرام‌کردن خودتان کمک کنید.
شوک
وقتی جریان خون به سمت مغز و دیگر ارگان‌های حیاتی بدن به میزان خطرناکی کم می‌شود، بدن دچار شوک می‌شود. این یعنی مغز به‌اندازه کافی اکسیژن و مواد مغذی دریافت نمی‌کند. شوک باعث استرسی فزاینده در تمام بدن می‌شود.علائم
عرق سرد یک علامت کلیدی نشان‌دهندهٔ شوک، این عارضهٔ کُشنده است. دیگر علامت‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
. افزایش ناگهانی ضربان قلب
. نبض ضعیف
. تنفس تند (بیشتر از ۲۰ دم در دقیقه)
. رنگ‌پریدگی پوست
. احساس ضعف یا سرگیجه هنگام نشستن یا ایستادن
علت‌ها
شوک اغلب ناشی از یک آسیب است، مثلاً تصادف اتومبیل یا افتادن از ارتفاع. برخی از آسیب‌ها ممکن است منجر به خونریزی آشکاری شوند که دیده می‌شود؛ اما آسیب‌های دیگر ممکن است خونریزی داخلی بدهند که دیده نمی‌شود.
این موارد هم می‌توانند باعث شوک شوند:
. گرمازدگی یا سکته گرمایی
. واکنش‌های آلرژیک (شوک آنافیلاکتیک)
. عفونت شدید (شوک سپتیک، سندرم شوک سمی)
. مسمومیت
. سوختگی‌های شدید
. آسیب سیستم عصبی (شوک نورولوژیک)
این علت‌ها، روش واکنش بدن نسبت به گردش خون را تغییر می‌دهند. مثلاً عفونت و آلرژی‌های شدید بر رگ‌های خونی جوری اثر می‌گذارند که باعث افت شدید فشارخون خواهد شد.
چه باید بکنید؟
با اورژانس تماس بگیرید. شوک به‌اندازه‌ای خطرناک است که باید هر چه سریع‌تر اورژانس خبر کنید. تا زمان رسیدن اورژانس، صاف روی زمین دراز بکشید و پاهایتان را روی یک بلندی بگذارید. این کار کمک می‌کند جریان خون به سمت مغز و اندام‌های حیاتی حفظ شود.
عفونت
آنفلوانزا، کووید – ۱۹ و هر عفونت دیگری که موجب تب شود می‌تواند باعث عرق سرد هم بشود. گاهی عرق سرد ناشی از فروکش کردن تب است. در موارد شدیدتر، بدن ممکن است دچار شوک سپتیک شود.علائم
علائم معمول عفونت:
. تب
. عرق سرد و لرز
. سرفه
. گلودرد
. تنگی نفس
. گرفتگی بینی
. استفراغ
. اسهال
. شکم درد
. رنگ‌پریدگی، درد یا التهاب در اطراف زخم
علائم شوک سپتیک:
. دمای خیلی بالا یا پایین بدن همراه با لرز و عرق سرد
. رنگ‌پریدگی و سردی پاها
. احساس سبُکی در سر
. کم ادراری یا بی‌ادراری
. افت فشارخون که می‌تواند باعث سرگیجه حین ایستادن شود
. تپش قلب
. بی‌قراری، سستی، سراسیمگی و پریشانی
. تنگی نفس
. راشهای پوستی یا رنگ‌پریدگی
علت‌ها
عوارضی که می‌توانند منجر به شوک سپتیک شوند:
. پنومونی (عفونت کیسه‌های هوایی ریه)
. عفونت مجاری ادراری
. عفونت باکتریایی در یک بریدگی یا زخم
. عفونت سیستم گوارشی، مثلاً آپاندیسیت یا ای کولای
شوک سپتیک بیشتر در افراد سالمند، خیلی کم سن و کسانی که نقص سیستم ایمنی دارند رخ می‌دهد.
چه باید بکنید؟
شوک سپتیک همیشه یک وضعیت اورژانسی است که نیاز به بستری شدن در آی‌سی‌یو دارد. هر چه زودتر با اورژانس تماس بگیرید.
در مورد عفونتی که موجب عرق سرد می‌شود؛ اما شوک سپتیک ایجاد نمی‌کند هم لازم است به پزشک مراجعه کنید. حتماً خوب آب بنوشید، خصوصاً اگر خیلی عرق می‌کنید یا تب و اسهال و استفراغ دارید.
بیشتر بخوانید
سنکوپ
عرق سرد می‌تواند از علامت‌های سنکوپ هم باشد که اغلب به آن غش کردن یا از حال رفتن هم می‌گویند.علائم
وقتی دچار سنکوپ می‌شوید، مدت کوتاهی هشیاری خود را از دست می‌دهید. همین باعث می‌شود روی زمین بیفتید. پیش از اینکه از حال بروید ممکن است علائم پیش از سنکوپ را داشته باشید (احساس اینکه دارید از حال می‌روید):
. احساس سبُکی در سر
. تهوع
. کاهش بینایی
. کاهش شنوایی
. تپش قلب
. ضعف و سستی
. عرق سرد
در سنکوپ ممکن است تهوع و سرگیجه هم وجود داشته باشد.
علت‌ها
سنکوپ در اثر یک افت فشارخون ناگهانی رخ می‌دهد که می‌تواند ناشی از علت‌های زیر باشد:
. ضربان قلب کُند، تند یا نامنظم
. افت فشارخون، اغلب حین از جا بلندشدن
این تغییرات در عملکرد قلب و گردش خون ممکن است نتیجهٔ موارد زیر باشند:
. عوارض قلبی شامل پارگی آئورت و تنگی دریچه آئورت
. سندرم تاکی‌کاردی ارتوستاتیک وضعیتی (POTS)
. شوک هیجانی
. فوراً از جا بلندشدن
. اهدای خون
چه باید بکنید؟
اگر دچار سنکوپ یا علائم پیش از سنکوپ شدید و دلیلی برایش نمی‌بینید یا می‌دانید ناشی از ضربه یا یک اتفاق پزشکی است هر چه زودتر اورژانس خبر کنید. غش کردن می‌تواند آسیب‌های جدی به دنبال داشته باشد. اگر علت سنکوپ را می‌دانید و جدی نیست (مثلاً یک شوک هیجانی)، بهتر است مثل موارد شوک عمل کنید؛ به پشت دراز بکشید و پاها را در ارتفاع قرار دهید.
حملات قلبی
عرق سرد یکی از علامت‌های معمول حمله قلبی است.علائم
. درد یا فشار در قفسه سینه
. دردی که به گردن و دست‌ها می‌زند
. تنگی نفس
. تهوع
. استفراغ
. سرگیجه
. سیانوز (کبود شدن لب‌ها یا انگشت‌ها)
. تغییراتی در ریتم قلب
علت‌ها
در زمان حمله قلبی، جریان خون به سمت عضله قلب مختل می‌شود. جریان خون ضعیف باعث عرق سرد می‌شود.
چه باید بکنید؟
سریع‌تر با اورژانس تماس بگیرید.
افت قند خون
هیپوگلیسمی (پایین آمدن قند خون) یک دلیل نسبتاً متداول برای عرق سرد است که اغلب برای افرادی که دیابت یا پیش دیابت دارند روی می‌دهد.علائم
دیگر علائم افت قند خون:
. تندی ضربان قلب
. لرز
. اضطراب و نگرانی
. تحریک عصبی
. سرگیجه
. گرسنگی
علت‌ها
گلوکز، منبع اصلی انرژی مغز است، بنابراین مغز نسبت به افت قند خون به‌عنوان یک خطر جدی واکنش نشان می‌دهد. درست مانند وضعیت کمبود اکسیژن، افت قند خون هم یک واکنش استرسی ایجاد می‌کند که موجب عرق سرد می‌شود.
چه باید بکنید؟
با اورژانس تماس بگیرید یا به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید
