تبیان، دستیار زندگی

مروری بر بزرگترین وقف‌ها در کشور

قلب‌های بزرگ‌ برای کار خیر

«ایستگاه بعد، جوانمرد قصاب»، بعضی از اسم‌ها چون ترکیب جالبی دارند با یک‌بار شنیدن تا مدت‌ها در حافظه ثبت می‌شوند «جوانمرد قصاب» جزو همین دسته است.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : فاطمه ناجی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
وقف
احتمالاً این اسم را در حد اعلام ایستگاه در مترو  شنیده باشید؛ اما ماجرا وقتی جالب می‌شود که بدانید بقعه و آرامگاهی به همین اسم وجود دارد که از قضا مردم به دلیل ارادت جوانمرد قصاب به امیرالمؤمنین علی علیه السلام زمین‌های بسیاری وقف این آرامگاه کرده‌اند به‌طوری‌که در حال حاضر جوانمرد قصاب از بزرگ‌ترین موقوفات شهرری محسوب می‌شود.

وقف

یکی از مرسوم‌ترین کارهای خیر از گذشته تا به الان وقف اموال در راه خدا و کمک به بندگان خدا است در واقع وقف یعنی اصل مالی که تو بخشیده‌ای هیچ تغییری نمی‌کند و از سود و منافع آن مال بستگی به نیت و نوع وقف  به دیگران کمک می‌شود، نام و مالی که با وقف جاودان  و در تاریخ به نیکی ثبت می‌شود.

به همین بهانه سری به آدم‌های بزرگ در تاریخ می‌زنیم که قدم‌های بزرگ و خیری با وقف اموالشان برای آیندگان برداشتند.

بزرگ‌ترین واقف بعد از انقلاب

یکی از بزرگ‌ترین موقوفات بازار موقوفه وزیر علی‌آبادی است که شامل 3 پاساژ می‌شود که بیشتر تجار فرش و پارچه هستند. بسیاری از موقوفات بازار نیز ارزش تاریخی و میراث‌فرهنگی دارند و معماری آن به دوره صفویه و قاجاریه بر می‌گردد.

«مرحوم حاج علی‌اکبر بجستانی ‌مقدم» یکی از بزرگان مدرسه‌ساز که 72 مدرسه به نام ۷۲ تن از شهدای کربلا در مناطق مختلف کشور  تأسیس کرد غیر از آن در ساخت مساجد و امامزاده‌های بسیاری به مشارکت کرد همچنین کارخانه‌ها و تعدادی بنا و شهرهای شمالی و زمین‌های بسیاری وقف آستان قدس رضوی شد.

درآمد و عواید موقوفات هرساله برای تأسیس بیمارستان و درمانگاه آموزشی و درمانی، احداث مدارس ابتدایی، راهنمایی، دبیرستان، دانشگاه، تأسیس بهزیستی و نیز امور فرهنگی و نشر معارف اسلامی به مصرف می‌رسد.

وقف

بزرگ‌ترین واقف تاریخ معاصر

«حاج حسین ملک» فرزند محمدکاظم ملک‌التجار از بازرگانان معروف دوران بود که به سبب ثروت زیادی که از پدر به ارث رسیده بود آن‌ها را در امور خیریه وقف می‌کرد، او به دلیل علاقه زیادی که به موزه داشت در سال ۱۳۴۳ تصمیم گرفت اشیای گران‌بها و ارزشمند هنری و تاریخی را جمع‌آوری کند تا محققان و پژوهشگران خارجی کتابخانه، از نزدیک باهنر و تمدن ایرانی آشنا شوند.

از موزه در تهران تا باغی در مشهد

اگر از  ایستگاه مترو امام خمینی به سمت غرب حرکت کنید،  در میدان مشق عمارت زیبایی را مشاهده می‌کنید که از گنجینه‌های ملی حفاظت می‌کند.

«کتابخانه‌ موزه‌ ملی ملک»  یکی از ارزشمندترین و غنی‌ترین کتابخانه‌های کشور محسوب می‌شود. وجود ۱۹ هزار رساله‌ خطی باعث شده تا این مجموعه به یکی از‌ ۶ گنجینه‌ بزرگ نسخ خطی در کشور تبدیل شود. موزه ملک هم به ۶ مجموعه سکه، آثار هنری، قلمدان، تمبر، فرش و مجموعه اشیای اهدای خانم ملک تقسیم می‌شود.

«باغ وکیل‌آباد مشهد» یکی از مکان‌های دیدنی و تفریحی در مشهد که قدیمی‌ها آن جا را به نام میر طراز می‌شناسند  در قسمتی از باغ وکیل‌آباد  تندیسی از حاج حسین ملک دیده می‌شود همان فردی که باغی به مساحت 70 هکتار را وقف شهرداری کرد تا مردم به‌راحتی تفریح و گردش کنند.

علاوه بر مکان‌های یادشده، خانه ملک مشهد، بیمارستان‌های چناران، بیمارستان‌های تربت‌جام، باغ صبای تهران، قصر ملک شهرری تهران و بسیاری از روستاها و قنات و زمین از باقیات الصالحات حاج حسین ملک به شمار می‌رود و به‌قدری موقوفات ایشان زیاد است که آستان قدس رضوی اداره‌ای را با نام اداره موقوفات ملک به وجود آورد.


از بازار تهران تا پارک جمشیدیه

بازار تداعی‌کننده یک راوی پر از قصه و تاریخ است و چه روزگار سردوگرمی که پشت سر نگذاشته است! روایت این نکته که 50درصد بازار تهران وقفی است برایم تازگی داشت، یکی از بزرگ‌ترین موقوفات بازار موقوفه وزیر علی‌آبادی است که شامل 3 پاساژ می‌شود  که بیشتر تجار فرش و پارچه هستند. بسیاری از موقوفات بازار نیز ارزش تاریخی و میراث‌فرهنگی دارند و معماری آن به دوره صفویه و قاجاریه بر می‌گردد.

«پارک جمشیدیه» هم قصه جالبی دارد،  به نظرم علاوه بر تشکر از  جمشید دلو خان قاجاری که زمینی به وسعت 10 هکتار خود را در شمال شهر وقف کرد از مسئولان آن زمان هم تقدیر باید کرد چرا که اگر مخالفت‌های مسئولان وقت نبود به‌جای بوستان زیبای جمشیدیه و طبیعت آن، شاهد افراد میان‌سال در خانه سالمندان بودیم.


وقف 331 هکتار زمین!

یکی از بزرگ‌ترین موقوفه‌های اخیر مربوط به آقای محسن معروفی است که زمین  زراعی خود را  در  منطقه گیلاوند شهرستان دماوند با 331 هکتار به ‌تأسی از  امیرالمونین علی علیه السلام وقف کرده است که بنا به نیت، درآمد آن صرف ازدواج جوانان، کمک به بیماران، تأمین هزینه‌های دانش‌آموزان و دانشجویان می‌شود.

فروش خانه میلیاردی برای ساخت سرویس بهداشتی

شاید عجیب به نظر برسد؛ اما وجود سرویس بهداشتی در شهر مسئله مهمی است که بسیاری از شهروندان از نبود  و یا کمبود آن گله دارند، موقعیتی درگیرکننده که تقریباً برای همه پیش‌آمده است، کسی چه می‌داند شاید همین جرقه‌ای بود برای تصمیم‌گیری خانمی  که در سال 94 ملک خود را در خیابان فرشته بفروشد و با پول آن 150 سرویس بهداشتی و وضوخانه تأسیس کند.


وقفی از جنس مهربانی

«وقف یک حلقه چاه برای سیراب کردن حیوانات»، «وقف غذای سگ‌ها برای نرفتن به حرم»، «وقف زمین برای اطعام سگ‌های کور در یزد» و یا «وقف زمین کشاورزی برای غذای پرندگان در اصفهان» که در فصل زمستان این گندم‌ها در بیابان‌های اطراف اصفهان پاشیده می‌شود، تا پرندگان گرسنه نمانند.

این‌ها بخش کوچکی از موقوفاتی است که انسان را به بودن و زندگی دلگرم می‌کند، نیت‌هایی که از سر عطوفت و مهربانی است،  علاوه بر این که حواسش به هم نوع خودش است هوای حیوانات بی‌دفاع را هم دارد و این عمل وقف را زیبا می‌کند.

این مطلب صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر شده و محتوای آن لزوما مورد تایید تبیان نیست .