شرحی مختصر بر زیارت اربعین
زیارت مخصوص اربعین در تهذیب و مصباح از امام صادق علیهالسلام نقل شده و بر اساس روایت امام عسگری علیهالسلام از یکی از نشانههای مومن است.(مصباح المتهجد، شیخ طوسی، ص730)
فراز اول: سلامهای توصیفی
السلامُ علی وَلیِّ الله و حبیبه... السلامُ علی اسیرِ الکربات و قـَتیلِ العـَبرات.در سلامهای اولیه زیارت، اصالت خانوادگی امام حسین علیهالسلام بیان میشود که ایشان فرزند رسول خدا که حبیب خداست، میباشد.
فراز دوم: شهادت به عظمت و برتری امام حسین علیهالسلام
اللهم انی اَشهَدُ أنـَّهُ وَلیـُّکَ وَ ابنُ وَلیِّک،... فـَاَعذَرَ فی الدُعاءِ وَ مَنَحَ النُصح.
در این فراز از زیارت، امام حسین علیهالسلام توصیف میشود که خدایا او ولی تو و فرزند ولی توست، او برگزیده و پسر برگزیده توست. با تمام عزت و احترامی که برای ایشان قائل بودی ولی به وسیله شهادت به او عزت بخشیدی.
فراز سوم: اهداف قیام امام حسین علیهالسلام
و بَذلَ مُهجَتـَهُ فیکَ لیَستـَنقـِذَ عِبادکَ مِنَ الجَهالةِ وَ حَیرَةِ الضـَلالة. امام اعلام میکند که حقیقت دین اسلام به یغما رفته و دین کنونی، دینی است تحریف شده که خلفا به واسطه آن راهی برای حکومت نامشروع خود یافتهاند. پس امام قیام میکند تا پیام دین واقعی را به گوش افرادی که خواهان شنیدن حقیقت هستند برساند.
فراز چهارم: معرفی قاتلان امام حسین علیهالسلام
وَ قـَد تـَوازَرَ عـَلـَیه مَن غـَرَّته الدُنیا، ... وَ استـُبیحَ حَریمَهُ .در این فراز از زیارت به توصیف قاتلان پرداخته و پیشینه و نقش آنها را در کربلا بیان میکند و جنایاتی را که مرتکب شده و به شهادت امام منتهی شده را توصیف مینماید.
در سلامهای اولیه زیارت، اصالت خانوادگی امام حسین علیهالسلام بیان میشود که ایشان فرزند رسول خدا که حبیب خداست، میباشد.
فراز پنجم: عبرتآموزی از سالار شهیدان
اشهَدُ انـَّکَ اَمینُ الله وابنُ امینهِ... و جاهـَدتَ فی سـَبیلِهِ حتی اتیکَ الیـَقینُ.امام به دلیل موقعیت خاص کربلا، درسهای زیادی به طور عملی به تمام انسانها، در جوامع بشری داده است که برخی از آنها عبارتند از: توحید، بندگی، ترک دنیا، تسلیم رضای خداوند، شجاعت و مروّت، استقامت و پایداری، عزّت نفس، عفو و بخشش، نترسیدن از مرگ، ایثار و وفاداری، عزّت سیاسی، امر به معروف و نهی از منکر.
فراز ششم: تجدید بیعت با سرور شهیدان علیهالسلام
اللهم انّی اُشهـِدُکَ اَنّی وَلیٌ لِمَن والاهُ ... بِابی انتَ وَ اُمّی یابنَ رَسولِ الله.این عبارات یعنی پیروی ما از آن بزرگواران در حدی است که در مقابل دوستان آنان، دوست و با دشمنان آنان، دشمنیم و در تمام سختیها و گرفتاریها و همچنین در تمام شادیها و آرامشها با شما، بلکه عین شما هستیم.
فراز هفتم و هشتم: اصالت خاندان و توصیف فرزندان امام حسین علیهالسلام
اشهَدُ انـَّکَ کـُنتَ نوراً فی الاَصلابِ الشـّامِخة... و اعلامُ الهُدی وَ العـُروَة ُ الوثـقی وَ الحُجَّة ُعلی اَهلِ الدُّنیادر این عبارات به پاکی اجداد امام در جاهلیت و پس از آن شهادت میدهیم و این که رهبرانی با تقوا و نیکورفتار و پسندیدهاند.
گواهی میدهم امامانی که از اولاد و ذریه تو میباشند، پرهیزکارند و پرچمهای هدایت و حجت، بر همه اهل دنیا هستند.
فراز نهم: اعتقادات شیعه
و اشهـَدُ انّی بـِکُم مؤمِنٌ وَ بایابِکُم مُوقن بـِشرایع ِ دینی و خـَواتیم ِ عَمـَلی... فمعکم لا مع عدوکم.در این عبارات به بخشی از اعتقادات شیعه از جمله: رجعت و پیروی از دستورات امام و دوستی با دوستان و دشمنی با دشمنان امام پرداخته شده است.
فراز دهم: صلوات بر اهل بیت علیهمالسلام
صلواتُ اللهِ علـَیکـُم و علی ارواحِکـُم وَ اجسادِکُم؛ وَ شاهـِدِکـُم و غائبـِکـُم وَ ظاهـِرِکـُم و باطنکم. امینَ ربَّ العالمین.در فراز آخر زیارت اربعین بعد از نکات مهمی که بیان داشتیم بر ارواح مطهر امام از طرف خداوند، صلوات میفرستیم.