تبیان، دستیار زندگی

دست مدارس دولتی کوتاه از رتبه‌های برتر!

هفته پیش، یازدهم مردادماه بود که سازمان سنجش نتایج اولیه کنکور سراسری را منتشر کرد. با توجه به نتایج اعلام شده از بین 40 رتبه برتر کنکور امسال در گروه‌های آزمایشی مختلف فقط یک نفر در مدرسه دولتی درس خوانده بود.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

مدارس دولتی
29 نفر در مدارس سمپاد یا استعدادهای درخشان تحصیل کرده بودند، 1 نفر در مدرسه دولتی و 9 نفر هم در مدارس غیرانتفاعی! البته این اصلا اتفاق جدیدی نیست. بیایید باهم نگاهی به نتایج چندسال اخیر کنکور سراسری بیندازیم:

زمانیکه رتبه‌های برترکنکور 98 اعلام شد مدارس تیزهوشان یا سمپاد با 70 درصد، مدارس غیرانتفاعی با 14 درصد و نمونه‌دولتی‌ها نیز با 13درصد تمام لیست را پر کرده بودند و در این بین هیچ نامی از دانش‌آموزان مدارس دولتی نبود.

در کنکور 99 نیز مدارس تیزهوشان با 67 درصد، مدارس غیرانتفاعی با 18درصد و مدارس نمونه دولتی با 10 درصد به ترتیب بیشترین آمار دانش‌آموز را در بین رتبه‌های برتر داشتند. در آن سال نیز سهم مدارس دولتی از رتبه‌های برتر تنها یک دانش‌آموز با رتبه 7 در گروه علوم ریاضی بود.

در کنکور سراسری 1400 نیز مشابه کنکور98، در میان 30 رتبه‌ی برتر سه گروه آزمایشی تجربی، ریاضی و انسانی هیچ دانش‌آموزی از مدارس عادی و دولتی دیده نشد. بلکه این مدارس تیزهوشان با 20 دانش آموز، غیرانتفاعی  با 5 دانش‌آموز و نمونه دولتی با 3 دانش‌آموز بودند که رتبه‌های برتر را از آن خود کردند.

دانش‌آموزان سمپاد؛ جایزه بگیران کنکور!

اما حالا که صحبت از این نوع مدارس شد بد نیست کمی هم با شرایط تحصیل در آنها آشنا شوید. مدارس سمپاد یا تیزهوشان به مدارسی گفته می‌شود که برای جذب افرادی با هوش درسی بالای متوسط طراحی شده است. در این مدارس افراد توسط یک آزمون ورودی سنجیده می‌شوند تا بهترین‌ها از نظر تحصیلی غربال شده و به این مدرسه‌ها راه یابند.

آزمون ورودی که به گفته رییس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان در اوایل همین سال، تنها 2 درصد شرکت‌کنندگان در آن پذیرفته می‌شوند. که البته این عرف جهانی اینگونه مدارس نیز هست.

شهریه مدارس سمپاد نیز دیگر نکته قابل توجه است. در طی تماسی که با یکی از این مدارس تیزهوشان داشتیم متوجه شدیم که شهریه برای سال گذشته یازده میلیون و هفتصد هزار تومان بوده که در سال جدید احتمالا به طور متوسط 25 درصد نیز افزایش قیمت خواهد داشت.

بعد از مدارس سمپاد، مدارس غیرانتفاعی خاص بیشترین آمار دانش‌آموزان رتبه برتر را داشتند. مدارسی که به گفته رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی وزارت آموزش و پرورش در تیرماه سال جاری کمترین شهریه مصوب ثابت آنها چهار میلیون تومان و بیشترین شهریه‌شان ۳۵ میلیون تومان خواهد بود.

البته با مراجعه به سامانه مشارکت‌ها (سامانه‌ای که در آن شهریه هر مدرسه غیرانتفاعی را می‌توانید ببینید) خواهید دید که دیگر کمتر مدرسه‌ای شهریه‌ زیر 10 میلیون تومان دارد. نکته دیگر اینکه این تنها نرخ شهریه ثابت است و با توجه به برخی امکانات مدرسه می‌تواند مبالغی هم به آن افزوده شود. ضمن اینکه شهریه پرداختی هزینه‌هایی مثل سرویس، غذا و لباس فرم را پوشش نمی‌دهد.

معلم‌هایی که خستگی سال ها کار و تدریس را به دوش می‌کشند و طبعا دیگر توان و حوصله یادگیری شیوه‌های نوین آموزشی را ندارند. این بحثی‌ست که سال ها دانش‌آموزان مدارس دولتی از آن گلایه‌مند بوده و هستند.



سهم ناچیز 85درصدی‌ها

اما چند درصد از بچه‌ها در این نوع مدارس درس می‌خوانند؟ طبق آماری که سال گذشته از سوی برخی خبرگزاری‌ها منتشر شد تنها 12 درصد از دانش‌آموزان در مدرسه‌های غیرانتفاعی درس می‌خوانند. 

با احتساب مدارس دیگری چون استعدادهای درخشان و نمونه دولتی، تقریبا 85 درصد دانش آموزان در مدارس دولتی تحصیل می‌کنند. پس یعنی این جمعیت 85 درصدی سهمی بسیار ناچیز در میان رتبه‌های برتر دارند. دلیلی که باعث می‌شود بسیاری از خانواده‌ها حتی با وجود عدم تمکن مالی کافی خود را به سختی بیندازند تا فرزندانشان در این نوع مدارس تحصیل کنند.

اما آیا تمامی این هشتاد و پنج درصد از نظر تحصیلی بی استعدادند؟ یا تلاش کافی نکرده‌اند؟ یا اینکه مشکل از ساختارهای آموزش و پرورش و مدارس دولتی است؟ ساختاری که سالهاست از به کارگیری گسترده نیروی جوان خودداری می‌کند و معلم‌های بازنشسته را همچنان سر کلاس‌ها می‌فرستد. معلم‌هایی که خستگی سال ها کار و تدریس را به دوش می‌کشند و طبعا دیگر توان و حوصله یادگیری شیوه‌های نوین آموزشی را ندارند. این بحثی‌ست که سال ها دانش‌آموزان مدارس دولتی از آن گلایه‌مند بوده و هستند.

دوگانگی بین مدرسه دولتی و کنکور

با وجود اینکه اکنون معیار سنجش دانش‌آموزان برای ورود به دانشگاه کنکور است اما هنوز در مدارس دولتی منطبق با این آزمون تدریس نمی‌کنند و صرفا متن کتاب را آموزش می‌دهند. این درحالی‌ست که همه ما می‌دانیم کنکور، به ویژه در سال های اخیر به واقع چیزی فراتر از سطح کتاب درسی دبیرستان بوده است و برای پیروزی در این آزمون مهارت‌های دیگری مثل تکنیک‌های تست زنی و یا کنکوری خواندن مطالب لازم است.

مهارتهایی که در مدارس غیردولتی از همان پایه دهم به بچه‌ها آموزش داده می‌شود اما در مدرسه‌های غیردولتی خیر. این دوگانه در مدارس دولتی همان چیزی است که دانش‌آموزان این نوع مدارس را در کنکور زمین می‌زند. به طوریکه مشاورین کنکوری توصیه می‌کنند اگر در مدارس خاص یا سمپاد تحصیل نمی‌کنید ترجیحا سال آخر به سراغ مدرسه‌ای بروید که بتوانید به راحتی در طول هفته غیبت کنید.

چرا که مدرسه دولتی سد راه کنکور شماست. در صحبت با دانش‌آموزان مدرسه‌های دولتی نیز متوجه می‌شوید که انتظار اکثرشان این است که حالا که معیار سنجش ما آزمونی به نام کنکور است، پس چرا نحوه تدریس در مدرسه منطبق با آن پیش نمی‌رود؟ یا وزارت آموزش و پرورش اقدامی در جهت رفع این دوگانگی نمی‌کند؟

البته نمی‌شود از دبیرها نیز گلایه‌ای داشت؛ سالهاست که معلمان به دنبال حقوق واقعی خود هستند. اگر معلمان مدارس دولتی هم از سوی وزارت آموزش و پرورش حمایت کافی می‌شدند انگیزه بیشتری برای تدریس به شیوه‌های جدید داشتند.