تبیان، دستیار زندگی

گاستریت؛ از علائم تا درمان

مبتلایان به ورم معده بخوانند

گاستریت عبارتی کلی است که برای گروهی از عوارض به کار می‌رود که یک وجه اشتراک دارند: التهاب بافت پوششی معده. التهاب بافت پوششی معده معمولا حاصل عفونت با همان باکتریومی است که موجب بیشتر زخم معده‌ها می‌شود.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
ورم معده

علائم ورم معده

علائم ورم معده شامل موارد زیر می‌شود:
. دردی دائم یا همراه با سوزش در بالای شکم که ممکن است با خوردن بهتر یا بدتر شود
. تهوع
. استفراغ
. احساس پُری در بالای شکم بعد از خوردن
ورم معده همیشه هم علامت ندارد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

تقریبا همه‌ی افراد گاهی دچار بدهضمی و تحریک معده می‌شوند. بیشتر موارد بدهضمی، کوتاه مدت بوده و نیاز به درمان ندارند؛ اما اگر علائم ورم معده‌تان یک هفته یا بیشتر طول کشید به پزشک مراجعه کنید.
اگر درد شدیدی دارید، اگر استفراغ می‌کنید و نمی‌توانید هیچ غذایی را نگه دارید، یا اگر احساس سبُکی در سر یا سرگیجه می‌کنید فورا به پزشک مراجعه نمایید. به پزشک بگویید آیا ناراحتی معده‌تان بعد از مصرف داروی تجویزی یا داروی OTC مانند آسپیرین یا مسکن روی می‌دهد یا نه. اگر خون استفراغ می‌کنید، خون در مدفوع دارید یا مدفوعتان سیاه شده هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.

علت‌های ورم معده

عواملی که احتمال ورم معده را افزایش می‌دهند:
. عفونت باکتریایی
هرچند عفونت هلیکوباکتر پیلوری از شایع‌ترین عفونت‌های انسانی در تمام دنیاست، اما تنها برخی از افرادی که این عفونت را دارند دچار ورم معده یا دیگر اختلالات گوارشی فوقانی می‌شوند. پزشکان عقیده دارند آسیب‌پذیری در برابر این باکتری می‌تواند ژنتیکی یا ناشی از انتخاب‌های سبک زندگی باشد، مثلا سیگار و رژیم غذایی.
. استفاده‌ی مکرر از داروهای مسکن
داروهای مسکن معمولا به داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی گفته می‌شوند، مانند ایبوپروفن و ناپروکسن که می‌توانند سبب گاستریت حاد یا مزمن شوند. استفاده‌ی مداوم یا زیاد از این داروها می‌تواند ماده‌ی محافظ بافت پوششی معده را کاهش دهد.
. سن بالا
افراد سنین بالا بیشتر در معرض ورم معده هستند، زیرا بافت پوششی معده با افزایش سن نازک‌تر می‌شود. ضمنا افراد سالمند بیشتر احتمال دارد دچار عفونت هلیکوباکتر یا اختلالات خودایمنی باشند.
. مصرف الکل
الکل می‌تواند پوشش معده را تحریک کرده و آن را تخریب نماید که باعث می‌شود معده در برابر اسیدهای گوارشی آسیب‌پذیرتر شود. مصرف زیاد الکل معمولا منجر به گاستریت حاد می‌شود.
. استرس
استرس زیاد ناشی از عمل جراحی، آسیب، سوختگی یا عفونت‌های شدید می‌تواند سبب گاستریت حاد شود.
. درمان سرطان
داروهای شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی می‌توانند ریسک ورم معده را افزایش دهند.
. سلول‌های مهاجم خود بدن در معده
به این حالت، گاستریت خودایمنی گفته می‌شود که در آن بدن به سلول‌های بافت پوششی معده حمله می‌کند. این واکنش می‌تواند لایه‌ی محافظ معده را از بین ببرد. گاستریت خودایمنی در افرادی که دیگر اختلالات خودایمنی را دارند شایع‌تر است، مانند بیماری هاشیموتو و دیابت نوع اول. گاستریت خودایمنی می‌تواند با کمبود ویتامین B12 نیز مرتبط باشد.
. دیگر عوارض و بیماری‌ها
گاستریت می‌تواند با عوارض دیگر نیز ارتباط داشته باشد، مثلا بیماری کرون، ایدز یا HIV، بیماری سلیاک، سارکوئیدوز و عفونت‌های انگلی.

پیامدهای ورم معده

ورم معده در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به زخم معده و خونریزی معده شود. ندرتا برخی از انواع گاستریت مزمن می‌توانند احتمال سرطان معده را افزایش دهند، خصوصا اگر بافت پوششی معده بسیار نازک باشد و تغییراتی در سلول‌های این بافت روی دهد.

تشخیص ورم معده

پزشک معمولا بعد از شنیدن حرف‌های شما و دانستن سوابق پزشکی‌تان و انجام معاینه، گاستریت را تشخیص می‌دهد؛ اما ممکن است برای تشخیص دقیق‌تر، تست‌های زیر نیز انجام شود:
. آزمایش هلیکوباکترپیلوری
. اندوسکوپی
. عکس با اشعه ایکس از سیستم فوقانی گوارش

داروهای مسکن معمولا به داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی گفته می‌شوند، مانند ایبوپروفن و ناپروکسن که می‌توانند سبب گاستریت حاد یا مزمن شوند. استفاده‌ی مداوم یا زیاد از این داروها می‌تواند ماده‌ی محافظ بافت پوششی معده را کاهش دهد


درمان ورم معده

درمان ورم معده بستگی به علت آن دارد. گاستریت حاد ناشی از مصرف داروهای ضدالتهاب یا مصرف الکل با توقف مصرف این مواد برطرف خواهد شد.
داروهایی که برای درمان ورم معده به کار می‌روند:
. داروهای آنتی‌بیوتیک برای از بین بردن هلیکوباکترپیلوری
 پزشک ممکن است ترکیبی از آنتی‌بیوتیک‌ها را تجویز کند، مثلا کلاریترومایسین و آموکسی‌سیلین یا مترونیدازول. حتما دوره‌ی درمان را طبق دستور پزشک کامل کنید که معمولا یک دوره‌ی ۷ تا ۱۴ روزه است. همچنین داروهای برای مهار تولید اسید معده تجویز می‌شود. بعد از درمان پزشک مجددا تست هلیکوباکترپیلوری را تجویز می‌کند تا مطمئن شود که از بین رفته است.
. داروهایی که تولید اسید معده را مهار کرده و به التیام معده کمک می‌کنند
مهارکننده‌های پروتون پمپ، فعالیت سلول‌های تولید کننده اسید معده را کاهش می‌دهند. این داروها شامل امپرازول، لانزوپرازول، پنتاپرازول و ... می‌شوند. استفاده‌ی طولانی مدت از مهارکننده‌های پروتون پمپ، خصوصا در دوزهای بالا، می‌تواند ریسک شکستگی‌های لگن، مچ دست و ستون فقرات را افزایش دهد. از پزشک در مورد مصرف مکمل کلسیم سوال کنید.
. داروهایی برای کاهش اسید معده
مهارکننده‌های اسید که به آنها مهارکننده‌های هیستامین (H-2) نیز می‌گویند، مقدار اسید ترشح شده در سیستم گوارش را کاهش می‌دهند و موجب تسکین درد ورم معده شده و به بهبودی کمک می‌کنند. مهارکننده‌های اسید معده شامل فاموتیدین، سایمتیدین و نیزاتیدین می‌شوند.
. داروهایی که اسید معده را خنثی می‌کنند
پزشک ممکن است یک داروی ضداسید هم در رژیم دارویی‌تان قرار دهد. آنتی‌اسیدها، اسید موجود در معده را خنثی می‌کنند و می‌توانند درد را فورا تسکین دهند. عوارض جانبی این داروها شامل یبوست یا اسهال می‌شوند. آنتی‌اسیدها به عنوان تسکین فوری خوب عمل می‌کنند؛ اما به طور کل به عنوان درمان اصلی کاربرد ندارند. مهارکننده‌های پمپ پروتون و مهارکننده‌های اسید معده موثرتر بوده و عوارض جانبی کمتری دارند.

سبک زندگی و راهکارهای خانگی

به‌جای سه وعده غذایی بزرگ، شش وعده غذایی کوچک مصرف کنید
این الگوی غذایی از پُرشدن بیش از حد معده جلوگیری می‌کند و فشار معده را کاهش می‌دهد.
از پروبیوتیک‌ها کمک بگیرید
با این که پروبیوتیک‌ها ورم معده را درمان نمی‌کنند؛ اما برخی افراد به تجربه دریافته‌اند که پروبیوتیک‌های موجود در ماست یا مکمل‌ها به تسکین علائم گوارشی آن‌ها کمک می‌کند.
سیگار را ترک کنید
سیگار تولید اسید معده را تحریک می‌کند. اگر سیگار می‌کشید، آن را ترک کنید تا علائمتان بهتر شود.
داروی مسکنتان را عوض کنید
اگر داروی مسکنی مصرف می‌کنید که احتمال ورم معده را افزایش می‌دهد از پزشکتان بپرسید آیا می‌توانید استامینوفن مصرف کنید یا نه. این دارو معمولا کمتر موجب مشکل معده می‌شود.
الکل ممنوع
الکل می‌تواند لایه‌ی مخاطی معده را تحریک کرده و باعث افزایش تولید اسید معده شود.
مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.