9 باور اشتباه درباره اهدا خون

1. اهدای خون بسیار دردناک است

نه این طور نیست. سوزن را مثل یک نیشگون ریز روی دستتان احساس خواهید کرد. از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود تا درد و ناراحتی حین اهدای خون به حداقل برسد.

2. ممکن است با اهدای خون دچار بیماری شوم

شما با اهدای خون به بیماری دچار نمی‌شوید. دست‌اندرکاران بانک خون، پروتکل‌های بهداشتی را سفت‌وسخت رعایت می‌کنند. تجهیزاتی که برای جمع‌آوری خون استفاده می‌شوند، مثلاً سوزن‌ها، پدهای الکلی و گاز و ... همگی نو و استریل و یک‌بار مصرف‌اند.

3. در پرسش‌نامه‌های مربوط به سلامت فرد اهداکننده خون، سؤال‌های شخصی زیادی مطرح شده که ارتباطی با اهدای خون ندارند

پرسش‌هایی که از فرد اهداکننده به عمل می‌آید، واجد شرایط بودن اهداکننده را برای اهدای خون بر اساس یک سری از معیارهای از پیش تعیین شده مورد بررسی قرار می‌دهد. این پرسش‌ها تأکیدی بر این هستند که اهداکننده می‌تواند بدون هیچ مشکلی خون اهدا کند و خون اهدایی برای بیماران سالم است.
به همین دلیل لازم است اهداکنندگان درست‌ترین و دقیق‌ترین اطلاعات را بر اساس هرآنچه از سلامت و سبک زندگی خود می‌دانند ارائه دهند. درصورتی‌که اهداکننده‌ای به‌تازگی به یک بیماری عفونی مبتلا بوده که از طریق خون قابل انتقال است، این اطلاعات به پرسنل این امکان را می‌دهد که چنین موردی را شناسایی کنند. ضمناً پرسنل می‌توانند متوجه شوند که فرد اهداکننده می‌تواند بدون بروز مشکلی در سلامتی خود خون اهدا کند یا خیر.

4. نیازی نیست به پرسش‌های مربوط به سلامت اهداکننده دقیق جواب بدهم زیرا آنها به‌هرحال خون‌های اهدایی را آزمایش می‌کنند

همان‌طور که گفتیم شما باید به پرسش‌ها بادقت جواب بدهید. این باعث می‌شود مطمئن شوید که پروسهٔ اهدای خون برای شما خطری ندارد و خون شما هم برای بیماران سالم است.
هرچند خون‌های اهدایی از جهت بیماری‌های عفونی تست می‌شوند اما همهٔ عفونت‌ها در تست‌های لابراتواری قابل‌شناسایی نیستند. دلیل آن هم دوره پنجره ویروس (ویروس در بدن فرد هست اما قابل تشخیص نیست) است که باعث می‌شود سطح ویروس‌ها در مرحله ابتدایی  در خون بسیار پایین باشد و در تست‌ لابراتواری تشخیص داده نشود. همچنین برخی از تست‌های غربالگری بیماری‌های عفونی مانند بیماری کروتسفلد جاکوب در همه جای دنیا در دسترس نیستند؛ بنابراین لازم است اهداکنندگان خون به پرسش‌ها دقیق و درست جواب بدهند. پرسش‌نامه سلامت اهدای خون، پرونده‌ای جهانی است و آنهایی که تعمداً اطلاعات نادرست و گمراه‌کننده ارائه می‌دهند، پیگرد قانونی می‌شوند.

5. من می‌توانم مشخص کنم کدام بیمار خون اهدایی من را دریافت کند

اهدای خون مستقیم وجود ندارد. مطالعات نشان می‌دهند اهدای خون به‌صورت مستقیم، ریسک بالایی از جهت انتقال بیماری‌های عفونی دارد، زیرا افرادی که به این صورت خون اهدا می‌کنند ممکن است تحت‌فشار دست به این کار زده باشند و اطلاعات درستی از سلامت خود ارائه نکرده باشند. سالم‌ترین خون خونی است که اختیاری و آگاهانه اهدا شده باشد.

6. وقتی یک بیمار نیاز به دریافت خون دارد، از اعضای خانواده‌اش خواسته می‌شود خون اهدا کنند. دریافت خون از اعضای خانواده بهتر است

ما نیازی به خانواده‌ها و دوستان برای اهدای خون به بیمار یا جایگزین‌کردن خون استفاده شده توسط بیمار نداریم. برخلاف این باور رایج که اهدای خون از سوی اعضای خانواده، بهترین و سالم‌ترین است، دریافت فوری خون از اعضای خانواده گاهی می‌تواند سبب بیماری پیوند علیه میزبان شود. این اتفاق زمانی می‌افتد که گلبول‌های سفید خون اهداکننده به مغز استخوان، پوست و اندام‌های مهمی مانند کبدِ فرد گیرندهٔ خون حمله‌ور شده و منجر به التهاب و نارسایی این اعضا می‌شود. همهٔ این اتفاق‌ها می‌توانند خطر مرگ داشته باشند.

7. اهدای خون خطرناک است

اهدای خون تقریباً هیچ خطری ندارد. اما لازم است بدانید منظور دیگران از خطرناک بودن اهدای خون چیست: پلاسمای خون فوراً جایگزین می‌شود. در اهدای خون تقریباً ۴۰۰ میلی‌لیتر مایع از بدن فرد اهداکننده گرفته می‌شود که این واحد از خون کمتر از ۱۰ درصد از خون بدن یک فرد نرمال است.
ممکن است بعد از اهدای خون احساس سرگیجه کنید اما اگر سالم هستید باید فوراً به حالت نرمال برگردید. مقدار خونی که می‌توانید اهدا کنید طبق محاسبات دقیق طراحی شده و به بدنتان اجازه می‌دهد بعد از اهدای خون، عملکرد نرمال خود را داشته باشد.

8. به هر بیماری که مبتلا باشید نمی‌توانید خون بدهید

خون‌های اهدایی کاملاً غربالگری می‌شوند تا  فردی که خون می‌گیرد مبتلا به عفونت نشود. از طرفی دیگر افراد ممکن است بیماری‌های غیرقابل‌انتقال داشته باشند که مانعی برای اهدای خون ایجاد نمی‌کنند. مثلاً اگر شما بیماری‌های زیر را داشته باشید می‌توانید خون اهدا کنید:
. دیابت
. کلسترول بالا
. بعد از بهبودی از یک بیماری عفونی مانند آنفلوانزا
. پنج سال بعد از بهبودی از بیماری سرطان، به‌جز سرطان خون
. آلرژی‌ها
. آسم
با این حال بیماری‌های دیگری هستند که مانع اهدای خون می‌باشند، مثلاً بیماری کرون.
در برخی موارد هم لازم است مدتی صبر کنید تا واجد شرایط اهدای خون شوید. مثلاً اگر به منطقه‌ای سفر کرده‌اید که مالاریا در آنجا شایع است لازم است ۲۱ روز پیش از اهدای خون صبر کنید.

9. اگر دارو مصرف می‌کنید نمی‌توانید خون بدهید

اگر عارضه‌ای دارید که بابت آن دارویی مصرف می‌کنید باز هم می‌توانید خون اهدا کنید. به هر صورت در اطلاعاتی که ارائه می‌دهید حتماً داروهای مصرفی‌تان را اعلام کنید. کارشناسان می‌توانند تشخیص بدهند دارویی که مصرف می‌کنید مانع اهدای خونتان هست یا نه.

---