بالا رفتن آنزیمهای کبد؛ دلایل و توصیه‌ها
بالا بودن آنزیمهای کبد ممکن است طی یک آزمایش خون روتین کشف شود. در بیشتر موارد، سطح آنزیمهای کبد فقط کمی بالا می‌رود و موقتی است و اغلب هم نشان‌دهنده‌ی مشکلی مزمن یا جدی در کبد نمی‌باشد؛ اما بالابودن طولانی‌مدت آن نشانه‌ی برخی بیماری‌ها و مشکلات است که در این مطلب به آن اشاره کرده‌ایم.
آنزیمهای کبد که معمولا بالا می‌روند:
. آلانین ترانس آمیناز (ALT)
. آسپارتات ترانس آمیناز (AST)
. آلکالین فسفاتاز (ALP)
. گاما گلوتامیل ترانس پپتیداز (GGT)
بالا بودن آنزیمهای کبد ممکن است طی یک آزمایش خون روتین کشف شود. در بیشتر موارد، سطح آنزیمهای کبد فقط کمی بالا می‌رود و موقتی است و اغلب هم نشان‌دهنده‌ی مشکلی مزمن یا جدی در کبد نمی‌باشد.
علت‌های بالا بودن آنزیمهای کبد
خیلی از بیماری‌ها و عوارض می‌توانند موجب بالا رفتن آنزیمهای کبد شوند. پزشک شما با بررسی داروهایی که مصرف می‌کنید و علائمی که دارید و گاهی دیگر آزمایش‌ها، علت بالا بودن آنزیم‌ها را تشخیص میدهد.معمول‌ترین علت‌هایی که آنزیمهای کبد را بالا می‌برند شامل موارد زیر می‌شوند:
. داروهای مسکن رایج خصوصا استامینوفن
. برخی از داروهای تجویزی مانند استاتین‌ها که برای کنترل کلسترول استفاده می‌شوند
. نوشیدن الکل
. نارسایی قلبی
. هپاتیت A، B و C
تحقیقات نشان میدهد میکروبیوم روده بر متابولیسم لیپید کبد اثر گذاشته و تعادل میان سلول‌های پیش‌التهابی و ضدالتهابی در کبد را دچار اختلال می‌کند. این تئوری وجود دارد که پروبیوتیک‌ها می‌توانند میکروبیوم روده را نرمال کرده و سطح آنزیمهای کبد را بهبود دهند و از التهاب بکاهند
. چاقی
. هپاتیت الکلی (التهاب شدید کبد در اثر مصرف زیاد الکل)
. هپاتیت خودایمنی
. بیماری سلیاک
. عفونت سیتومگالوویروس (CMV)
. ویروس اپشتین بار
. هموکروماتوز (ذخیره آهن زیاد در بدن)
. سرطان کبد
. مونونوکلئوز عفونی
. پلی‌میوزیت (بیماری التهابی که موجب ضعف عضلات می‌شود)
. سپسیس (یک عفونت و التهاب خطرناک خونی که در اثر واکنش بیش از حد سیستم ایمنی نسبت به عفونت ایجاد شده و تمام بدن را فرا می‌گیرد)
. اختلالات تیروئید
. هپاتیت سمی (التهاب کبد در اثر داروها یا سموم)
. بیماری ویلسون (ذخیره زیاد مس در بدن)
. مکمل‌های گیاهی و مکمل‌های ویتامین مانند مکمل چاپارال، چای کامفری، آهن و ویتامین A
. سندرم متابولیک
. دیابت
علائم بالا بودن آنزیمهای کبد
بیشتر افرادی که آنزیمهای کبدشان بالاست علامتی ندارند.اگر آسیب کبد علت بالا بودن آنزیمهای کبد باشد، ممکن است علائم زیر وجود داشته باشند:
. شکم درد
. ادرار تیره
. خستگی
. خارش
. یرقان (زرد شدن پوست یا چشم)
. رنگ روشن مدفوع
. از دست دادن اشتها
. تهوع و استفراغ
درمان بالا بودن آنزیمهای کبد چیست؟
حدود یک‌سوم افرادی که آنزیم کبدشان بالاست بعد از دو تا چهار هفته به حالت نرمال برمی‌گردند؛ اما اگر آنزیمهای کبد همچنان بالا بمانند، پزشک آزمایش‌های خون بیشتر یا تست‌های تصویری مانند سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن و یا ام‌آرآی تجویز می‌کند. درمان بالا بودن آنزیم کبد، بستگی به علت آن دارد.چرا پزشک آنزیمهای کبد را چک می‌کند؟
پزشک شما ممکن است با یک تست عملکرد کبد (LFT) یا پنل کبد، سطح آنزیمهای کبدتان را چک کند. تست عملکرد کبد نوعی آزمایش خون است. در صورتی که ریسک آسیب کبد یا بیماری خاصی را داشته باشید یا علائمی از آسیب کبد نشان دهید، پزشک طی چکاپ‌های منظم، دستور تست عملکرد کبد خواهد داد.آیا می‌توان از بالا رفتن آنزیمهای کبد پیشگیری کرد؟
برخی از بیماری‌هایی که آنزیمهای کبد را بالا می‌برند قابل پیشگیری نیستند؛ اما برای کمک به سلامت کبد خود می‌توانید کارهایی انجام دهید:. از مصرف الکل خودداری کنید.
. از سوزن‌ها یا وسایلی که آلوده به خون هستند استفاده نکنید.
. رژیم غذایی سالمی داشته باشید.
. واکسن هپاتیت A و B بزنید.
. اگر دیابت دارید، قند خونتان را کنترل کنید.
. پزشکتان را در جریان هر دارو یا مکملی که مصرف می‌کنید بگذارید.
. مراقب باشید دچار اضافه وزن نشوید.
. به طور منظم ورزش کنید.
بیشتر بخوانید
چند توصیه تغذیه‌ای برای پایین آوردن آنزیمهای کبد
تحقیقات نشان میدهد مصرف روغن زیتون و اسیدهای چرب امگا ۳ که هر دو از پایه‌های ثابت رژیم غذایی مدیترانه‌ای هستند می‌توانند برای سلامت کبد مفید باشند.کاهش مصرف چربی دریافتی و استفاده‌ی بیشتر از چربی‌های تک غیراشباع (مثلا روغن زیتون) یا چربی‌های چندغیراشباع (مثلا ماهی‌های چرب) می‌تواند منجر به کاهش چربی کبد شده و آنزیمهای کبد را پایین بیاورد.
پروبیوتیک‌ها
تحقیقات نشان میدهد میکروبیوم روده بر متابولیسم لیپید کبد اثر گذاشته و تعادل میان سلول‌های پیش‌التهابی و ضدالتهابی در کبد را دچار اختلال می‌کند. این تئوری وجود دارد که پروبیوتیک‌ها می‌توانند میکروبیوم روده را نرمال کرده و سطح آنزیمهای کبد را بهبود دهند و از التهاب بکاهند.
قهوه
قهوه یکی از معروف‌ترین و پرطرفدارترین نوشیدنی‌ها در تمام دنیاست. قهوه یک ترکیب پلی‌فنول می‌باشد که کافئین دارد و چه قهوه‌ی خالص و چه ترکیبات خاص دیگر آن می‌توانند سنتز اسیدهای چرب را کاهش دهند و از التهاب کبد کم کنند. ضمنا قهوه یک آنتی‌اکسیدان عالی است.
فولیک اسید
کمبود فولیک اسید می‌تواند ریسک آسیب کبد را بالا برده و این پتانسیل را دارد که موجب سرطان کبد شود. مصرف مکمل فولیک اسید می‌تواند سطح ALT را کاهش دهد.
دوری از انواع سموم
پایین نگه داشتن سطح آنزیمهای کبد به معنی محافظت از کبد در برابر سموم ناشی از مصرف الکل، سموم محیطی و سیگار است. آب تصفیه شده یا آب معدنی بنوشید، در معرض دود دست دوم سیگار نباشید، الکل مصرف نکنید، وقتی با مواد شیمیایی کار می‌کنید احتیاط‌های لازم را به عمل آورید، گوشت ذغالی نخورید و از مصرف داروهای غیرضروری بپرهیزید. این کارها کمک می‌کنند کبدتان بهتر بتواند سموم را از بدنتان دفع کند.
زردچوبه
کورکومین (زردچوبه) گیاهی بسیار پُرمصرف است که می‌تواند از کبد محافظت کرده و استرس اکسیداتیو را در پایین‌ترین سطح خود نگه دارد. استرس اکسیداتیو یکی از عوامل بیماری کبد است. زردچوبه به کبد در تجزیه چربی کمک می‌کند.
اگر اجازه دهید سطح آنزیمهای کبدتان بالا بماند، ریسک آسیب بیشتر کبد و سرطان کبد را افزایش می‌دهید. پس بهتر است نکاتی را برای پایین نگه داشتن سطح آنزیمهای کبدتان رعایت کنید تا اثر آن را در سلامتتان در بلندمدت ببینید.
