تبیان، دستیار زندگی

صفر تا صد مصائب اجاره نشینی

من یک مستاجرم!

طبق آخرین اعلام‌های مراکز آماری در حال حاضر از بین جمعیت خانوارها در کشور چیزی حدود 38 درصد آنان را مستاجران تشکیل داده‌اند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
اجاره نشینی، مستاجری،، مسکن، صاحبخانه
همه آدمها از دوره غارنشینی تا به امروز برای خوراک، پوشاک و مسکن جنگیده‌اند، یعنی غذایی برای خوردن، لباسی برای پوشیدن و در نهایت سقفی برای زندگی کردن! اما بین همه دردسرهای تاریخی آدمها، برای فراهم کردن این سه گانه حیاتی این بار سراغ مورد سوم رفتیم یعنی آدمهایی که سال به سال با فرارسیدن فصل جا به جایی هربار با دیدن قیمت‌ها شوکه می‌شوند قیمت‌هایی که یا زورشان به پرداخت آنها می‌رسد یا در نهایت بازنده ماجرا می‌شوند و سرانجام در سال جدید با اجاره خانه‌های کوچکتر تسلیم می‌شوند قشر آسیب‌پذیر و زحمتکشی که صدایشان میزنیم مستاجر. به همین بهانه با فرارسیدن فصل جا به جایی‌ها و اثاث کشی‌ اجاره‌نشین‌ها در این گزارش سراغ صفر تا صد مشکلات مستاجرها و همه تغییراتی رفتیم که طی دهه‌های اخیر بر آنها گذشته، از بی قانونی و بی نظارتی گرفته تا علت افزایش بی سابقه اجاره خانه‌ها!

دردسرهای یک جمعیت 38 درصدی در کشور

قیمت مسکن یک عبارت دو کلمه ترسناک برای مستاجرهاست. بعد از پایان دولت دوازدهم اعلام شد که قیمت مسکن در این دوران با 700 درصد افزایش همراه بوده است. کافی است درخبرها دنبال هزینه خرید خانه بگردید تا متوجه شوید که در سال 1401 خورشیدی اگر قصد خرید تنها یک متر خانه را داشته باشید باید بیش از 35 میلیون تومان خرج کنید. اتفاقی که باعث شده حالا برای بخش قابل توجهی از مستاجرها خانه دار شدن یک خیال دوردست به نظر بیاید مستاجرهایی که سال به سال به جمعیتشان در کشور هم اضافه می‌شود . طبق آخرین اعلام‌های مراکز آماری در حال حاضر از بین جمعیت خانوارها در کشور چیزی حدود 38 درصد آنان را مستاجران تشکیل داده‌اند.

هزینه 60 تا 70 درصدی خانوار برای مسکن

بد نیست بدانید که بین جمعیت اجاره نشین در کشور طبق آخرین اطلاعات رسمی مرکز آمار در کشور کمترین سهم مستاجران را استان اردبیل و بالاترین سهم اجاره‌نشین‌های ایران را تهرانی‌ها به خود اختصاص داده‌اند تا جایی که بهمن ماه 1400 اعلام شد که تعداد مستاجران پایتخت از مالکان آن سبقت گرفته است. از طرف دیگر وزیر مسکن، راه و شهرسازی هم چند ماه پیش گفته اکنون ۶۰ تا ۷۰ درصد هزینه خانوار در کشور خرج هزینه مسکن می‌شود.


کاهش 350 هزار واحدی مسکن برای کسانی که قرار بود صاحبخانه شوند

شاید برای همه ما این سوال پیش آمده باشد که در کنار همه گرانی‌ها در کشور دلیل رشد قابل توجه و چشمگیر قیمت اجاره بها برای مستاجران ایرانی در چند سال گذشته به طوردقیق به کدام عوامل بر می‌گردد. خیلی از کارشناسان در این باره معتقدند که بازار اجاره خانه در کشور به طور کلی در پی کاهش ساخت و ساز مسکن در ۸ سال گذشته، به شرایط کاملا نامتعادل رسید.  به گونه‌ای که میزان ساخت و ساز مسکن که تا قبل از سال‌۹۲ به بیش از ۶۰۰ هزار واحد مسکونی در سال می‌رسید در سال‌های بعد به ۳۵۰ هزار واحد کاهش پیدا کرد از طرف دیگر تعطیل کردن طرح‌هایی مثل طرح مسکن مهر طی همه این سالها باعث شد تا صف اجاره نشین‌ها در کشور روز به روز افزایش پیدا کند، این آش به قدری شور که خود روحانی هم در یکی از مصاحبه‌هایش صراحتا اعلام کرد: «اعتراف می‌کنم در بخش مسکن دولت دچار عقب‌ماندگی شدیم.»

بد نیست بدانید که بین جمعیت اجاره نشین در کشور طبق آخرین اطلاعات رسمی مرکز آمار در کشور کمترین سهم مستاجران را استان اردبیل و بالاترین سهم اجاره‌نشین‌های ایران را تهرانی‌ها به خود اختصاص داده‌اند


رکورد شکنی اجاره‌ها با وجود وام ودیعه مسکن

اما این انتهای دردسرهای افزایش نرخ مسکن نبود دولت دوازدهم به دنبال تاخیری که در ساخت و ساز مسکن در کشور داشت، به این نتیجه رسید که با در نظرگرفتن بسته حمایتی برای ساماندهی بازار برای اجاره نشین‌ها، وام ودیعه مسکن در هیئت دولت را تصویب کند، اما حالا و ۳ سال بعد از اجرای این طرح طبق اعلام مرکز آمار کشور، رشد اجاره بها در هر فصل رکورد می زند، اما حالا با روی کارآمدن دولت سیزدهم کارشناسان معتقد هستند که برنامه این دولت با اجرایی کردن طرح ساخت سالیانه یک ‌میلیون واحد مسکونی و پاسخ به نیازهای مستاجران و کاهش تعداد آن‌ها  تلاش می‌کند تا بلکه بازار متلاطم اجاره را در با ساخت خانه‌های  جدید و عرضه آن به بازار تا حدی کنترل کند.

دردسری به نام صاحبخانه‌های قانون‌شکن

  فارغ از همه مشکلات و ایرادها در نظام مدیریتی کشور در حوزه مسکن و اقتصاد، یکی از مهمترین علت های رشد بی رویه و اجاره‌های سرسام‌آور را می‌توان به قانون شکنی صاحبخانه‌ها نسبت داد. به عنوان مثال سال 1400 با توجه به شرایط کرونایی در کشور و به مشکل خوردن کسب و کارها سقف افزایش اجاره خانه‌ها در کشور بین 15 تا 25 درصد تعیین شد؛ اما در دنیای واقعی گزارش‌های میدانی از این حرف می‌زد که عده‌ای از صاحبخانه‌ها، بی‌تفاوت نسبت به این موضوع کرایه‌ها را تا مرز 40 درصد  افزایش دادند؛ اتفاقی که می‌توان علت پدید آمدن آن را به نبود نظارت و ضابطه‌های دقیق نسبت داد.

شرایط عجیب و غریب مالکان برای اجاره‌نشین‌ها

اگر پای درد دل اجاره‌نشین‌ها بنشینید کنار دردسر برای افزایش قیمت‌ها حتما برایتان از شرایط عجیبی خواهند گفت که برخی از مالکان آن را برای صاحبخانه‌ها در نظر می‌گیرند. یکی از آنها تعیین تکلیف برای داشتن یا نداشتن فرزند یا تعداد آنهاست.  به عنوان مثال برخی از صاحبخانه‌ها تعیین تکلیف می‌کنند که در صورت داشتن بیش از دو فرزند باید مبلغ بیشتری را بپردازند، یا حتی برخی از آنها صرفا خانه‌های خود را به افرادی اجاره می‌دهند که دارای مشاغل پرطمطراقی باشند مثل پزشک، وکیل و...  چون آنها معتقدند که مستاجران خانه‌های آنها باید شأن مالکان خود را حفظ کنند!