التهاب پروستات
پروستاتیت، علتها و پیشگیری
پروستاتیت به التهاب غده پروستات گفته میشود. پروستات بخشی از سیستم تناسلی مردانه است که زیر مثانه، کنار رکتوم و اطراف مجرای ادرار قرار دارد. پروستاتیت معمولاً بین سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی روی میدهد اما به این معنی نیست که در سنین دیگر رخ نخواهد داد. تقریباً ۱۰ تا ۱۴ درصد از مردان پروستاتیت را تجربه میکنند.
پروستاتیت علتهای گوناگونی دارد و دیر تشخیص دادن این عارضه و عدم درمان یک مشکل واقعی است. هر چند پروستاتت چند نوع دارد اما معمولترین آنها پروستاتیت باکتریایی و پروستاتیت غیرباکتریایی میباشد.
اما تخلیه نامناسب ترشحات یا برگشت ادرار به غده پروستات باعث التهاب این غده میشود. از این رو، بیشتر پروستاتیتهای باکتریایی ناشی از عفونتهای مکرر ادراریاند. به طور کلی، تنها یک نوع میکروارگانیسم باعث این عفونت میشود. در ۵۰ تا ۸۷ درصد از موارد، این باکتری ایکولای است.
بعلاوه، این میکروبها میتوانند واکنش خود ایمنی را نیز ایجاد کرده و وضعیت را بدتر کنند. مثلاً در مورد عفونت کلامیدیا تراکوماتیس، آنتیبادیهایی که به اسپرم حمله میکنند تولید میشوند.
همچنین عادات جنسی نیز مؤلفههای اساسی در احتمال ایجاد پروستاتیت محسوب میشوند. بنابراین داشتن شرکای جنسی متعدد، یک رفتار پُرخطر به شمار میرود.
دیگر علائم معمول شامل تب، بیقراری عمومی، تکرر ادرار یا احتباس ادرار و همچنین ناراحتی حین ادرار کردن میشود. درد حین دخول و انزال زودرس نیز میتواند وجود داشته باشد.
در برخی از بیماران، بارزترین علائم مربوط به ادرارند اما در عدهای دیگر علائم خود را در زندگی جنسی فرد نشان میدهند.
پروستاتیت حاد
در پروستاتیت باکتریایی حاد، پروستات بزرگ میشود، حساس میشود و حین معاینه بسیار دردناک است. یک آزمایش ادرار که لکوسیتها و باکتریها را نشان بدهد و همچنین کشت ادرار توصیه میشود. تست تعیین آنتی ژن تخصصی پروستات (PSA) یک تست روتین برای تشخیص پروستاتیت نیست، اما اگر پزشک آن را توصیه کند و انجام شود، آنتی ژن بالا خواهد بود. در چنین شرایطی پیگیریهای بعد از درمان باید انجام شود.
پروستاتیت مزمن
در پروستاتیت مزمن، معاینهی رکتال دیجیتال (معاینهی مقعد) کمکی نمیکند چون درد و حساسیتی پیدا نخواهد شد. در این مورد، دیگر آزمایشها مانند آنالیز اسپرم و منی انجام میشوند. گاهی نمونهبرداری لازم است تا پروستاتیت تشخیص داده شود. در کنار این آزمایشها، سونوگرافی پروستات نیز نقش مهمی در تشخیص پروستاتیت حاد و مزمن دارد. سونوگرافی پروستات کمک میکند وجود چیزهایی مانند آبسه پروستات شناسایی شود.
از آنجایی که این موضوعات تابو هستند، آقایان معمولاً آن را با کسی درمیان نمیگذارند. چنین موقعیتی سبب اختلالات روحی و روانی خواهد شد.
هر چند به مطالعات گستردهتری نیاز است تا این فرضیه تائید شود اما باعث میشود دقت بیشتری در تشخیص و درمان به کار گرفته شود. مدیریت و درمان خوب پروستاتیت، پایهی پیشگیری از پیامدهای کُشنده است.
. دستهایتان را بشویید
شستن دستها قبل و بعد از ادرار کردن، از تعداد میکروارگانیسمهای موجود در دستهایتان کاسته شده و از عفونتها جلوگیری میشود.
. زندگی جنسی سالم داشته باشید
همهی کارهایی که از عفونتهای منتقله از راه جنسی پیشگیری میکنند، جلوی عفونتهای ادراری و پروستاتیت را نیز میگیرند.
. بدن سالم، پروستات سالم
برای مراقبت از سلامت پروستاتتان سعی کنید هر کاری که برای سلامتی و تندرستی لازم است انجام دهید. استرس خود را کم کنید، فعالیت بدنی داشته باشید و رژیم غذاییتان متعادل باشد.
. خجالت را کنار بگذارید
مهمترین نکته این است که به محض مشاهدهی هر گونه علامتی به پزشک مراجعه نمایید. نادیده گرفتن و پنهان کردن احساس ناراحتی مربوط به پروستات، تنها مسأله را تشدید میکند. بنابراین لازم است خجالت را کنار بگذارید و سریعتر نزد پزشک بروید.
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید. پروستاتیت حاد باکتریایی
پروستاتیت حاد باکتریایی، عفونت پروستات است که ناشی از باکتری بوده و به قسمت تحتانی مجرای ادرار سرایت کرده یا از رکتوم به مجرای لنفاوی راه پیدا کرده است. این عفونت باکتریایی اغلب از راه ادرار به درون غده پروستات پخش میشود.پروستات باکتریایی ناشی از عفونتهای مجاری ادراری
در آقایان برخلاف خانمها، مجرای ادرار بخشی از سیستم تناسلی است. غده پروستات مکانیسمهای متعددی برای دفاع از خودش در برابر عفونتها دارد؛ از تخلیه حین ادرار کردن و انزال گرفته تا تولید مواد ضدمیکروبی.اما تخلیه نامناسب ترشحات یا برگشت ادرار به غده پروستات باعث التهاب این غده میشود. از این رو، بیشتر پروستاتیتهای باکتریایی ناشی از عفونتهای مکرر ادراریاند. به طور کلی، تنها یک نوع میکروارگانیسم باعث این عفونت میشود. در ۵۰ تا ۸۷ درصد از موارد، این باکتری ایکولای است.
پروستاتیت باکتریایی و عفونتهای منتقله از راه جنسی
پروستاتیت باکتریایی میتواند ناشی از بیماریهای منتقله از راه جنسی نیز باشد. باکتریهایی مانند گاردنرلا واژینالیس، کلامیدیا تراکوماتیس و نایسریا گونوره در این عارضه دخیلاند.بعلاوه، این میکروبها میتوانند واکنش خود ایمنی را نیز ایجاد کرده و وضعیت را بدتر کنند. مثلاً در مورد عفونت کلامیدیا تراکوماتیس، آنتیبادیهایی که به اسپرم حمله میکنند تولید میشوند.
پروستاتیت غیرباکتریایی
ریشهی پروستاتیت غیرباکتریایی کمتر شناخته شده است، اما تئوریهایی وجود دارد. یک تئوری این است که پس زدن ادرار باعث تحریک و التهاب مزمن پروستات میشود. تئوری دیگر این است که میکروارگانیسمها یا مواد تولید شده توسط آنها سبب یک واکنش خود ایمنی میشوند. یک تئوری دیگر هم پروستاتیت مزمن را به هموروئیدها و واریکوسل ربط میدهد که به دلیل اختلال در عملکرد رگها در ناحیه لگن ایجاد میشوند.ریسک فاکتورها
چند فاکتور وجود دارند که میتوانند منجر به بروز پروستاتیت شوند. این عوامل شامل عارضههایی مانند استفاده از سوند مثانه و درمان دیالیز میشوند. همچنین داشتن دیابت و عفونت HIV نیز عوامل دیگری هستند که احتمال پروستاتیت را افزایش میدهند.همچنین عادات جنسی نیز مؤلفههای اساسی در احتمال ایجاد پروستاتیت محسوب میشوند. بنابراین داشتن شرکای جنسی متعدد، یک رفتار پُرخطر به شمار میرود.
افسردگی به عنوان ریسک فاکتوری برای پروستاتیت
طبق برخی از تئوریها، پروستاتیت مزمن میتواند به عنوان یک بیماری روان تنی یا سایکوسوماتیک نیز رفتار کند. یعنی استرس و اضطراب و افزایش حساسیت به درد هم میتوانند از جنبههای پروستاتیت باشند. مطالعهای انجام شد و نتایج نشان داد مردانی که افسردگی داشتند تقریباً دو برابر آنهایی که افسردگی نداشتند در معرض ابتلا به پروستاتیت حاد و مزمن بودند. علت این ارتباط هنوز مشخص نیست.علائم
مردانی که پروستاتیت دارند دارای یک سری علائم مربوط به سیستم تحتانی ادراری تناسلیاند. این علائم میتواند شامل درد بین رکتوم و کیسه بیضه شود که به کشالهی ران و حتی اندامهای تناسلی هم میرسد. در برخی موارد ممکن است درد پایین کمر هم وجود داشته باشد.دیگر علائم معمول شامل تب، بیقراری عمومی، تکرر ادرار یا احتباس ادرار و همچنین ناراحتی حین ادرار کردن میشود. درد حین دخول و انزال زودرس نیز میتواند وجود داشته باشد.
در برخی از بیماران، بارزترین علائم مربوط به ادرارند اما در عدهای دیگر علائم خود را در زندگی جنسی فرد نشان میدهند.
پروستاتیت بدون علامت
خیلی از آقایانی که پروستاتیت دارند هیچ علامتی ندارند و همین باعث میشود این عارضه مزمن شود. گاهی در مردان بالای ۵۰ سال، تصادفاً پروستاتیت تشخیص داده میشود، آن هم به دلیل نتایج غیرعادی در تست ادرار.تشخیص
تشخیص پروستاتیت ساده نیست. یک سابقه پزشکی کامل و یک معاینهی دقیق فیزیکی همیشه در تشخیص این عارضه اهمیت دارد.پروستاتیت حاد
در پروستاتیت باکتریایی حاد، پروستات بزرگ میشود، حساس میشود و حین معاینه بسیار دردناک است. یک آزمایش ادرار که لکوسیتها و باکتریها را نشان بدهد و همچنین کشت ادرار توصیه میشود. تست تعیین آنتی ژن تخصصی پروستات (PSA) یک تست روتین برای تشخیص پروستاتیت نیست، اما اگر پزشک آن را توصیه کند و انجام شود، آنتی ژن بالا خواهد بود. در چنین شرایطی پیگیریهای بعد از درمان باید انجام شود.
پروستاتیت مزمن
در پروستاتیت مزمن، معاینهی رکتال دیجیتال (معاینهی مقعد) کمکی نمیکند چون درد و حساسیتی پیدا نخواهد شد. در این مورد، دیگر آزمایشها مانند آنالیز اسپرم و منی انجام میشوند. گاهی نمونهبرداری لازم است تا پروستاتیت تشخیص داده شود. در کنار این آزمایشها، سونوگرافی پروستات نیز نقش مهمی در تشخیص پروستاتیت حاد و مزمن دارد. سونوگرافی پروستات کمک میکند وجود چیزهایی مانند آبسه پروستات شناسایی شود.
پیامدهای ممکن
پروستاتیت پیامدهای متعددی دارد. پروستاتیت باکتریایی که خوب درمان نشود میتواند عواقب جدی به دنبال داشته باشد، مانند آبسه، عفونت بیضه یا شوک عفونی. ضمنا وقتی پروستاتیت مزمن میشود با خودش درد و اختلال در عملکرد جنسی هم میآورد. حتی ناباروری نیز میتواند از پیامدهای پروستاتیت مزمن باشد.اختلال عملکرد جنسی و مشکلات روحی و روانی ناشی از پروستاتیت
عدم تشخیص و درمان به موقع پروستاتیت منجر به مزمن شدن عارضه و تشدید علائم خواهد شد. شدت درد ناشی از پروستاتیت میتواند به اندازهای باشد که بر عملکرد جنسی فرد اثر بگذارد. در نتیجه رابطه جنسی یک تجربهی ناخوشایند و دردناک خواهد شد.از آنجایی که این موضوعات تابو هستند، آقایان معمولاً آن را با کسی درمیان نمیگذارند. چنین موقعیتی سبب اختلالات روحی و روانی خواهد شد.
پروستاتیت باکتریایی که خوب درمان نشود میتواند عواقب جدی به دنبال داشته باشد، مانند آبسه، عفونت بیضه یا شوک عفونی. ضمنا وقتی پروستاتیت مزمن میشود با خودش درد و اختلال در عملکرد جنسی هم میآورد. حتی ناباروری نیز میتواند از پیامدهای پروستاتیت مزمن باشد
پروستاتیت و ناباروری مردان
غده پروستات یک مایع پروستاتیک ترشح میکند که زینک فراوان دارد و ۲۵ تا ۳۰ درصد از مایع انزال را تشکیل میدهد. غدد ضمیمه جنسی، پروتئینهایی مانند سمنوژلین ترشح میکنند که وقتی توسط کیسه منی آزاد میشوند، منی را چسبناک و ناروان میکنند. به همین دلیل پروستاتیت میتواند جلوی باروری را بگیرد، زیرا کیفیت مایع منی باید بسیار خوب باشد تا شانس باروری را افزایش بدهد.پروستاتیت و سرطان پروستات
طبق گزارش انجمن سرطان آمریکا، چند محقق دریافتهاند که بین پروستاتیت و سرطان پروستات ارتباط وجود دارد. در واقع در بافت ملتهب پروستات، سلولهای سرطانی پیدا شده است.هر چند به مطالعات گستردهتری نیاز است تا این فرضیه تائید شود اما باعث میشود دقت بیشتری در تشخیص و درمان به کار گرفته شود. مدیریت و درمان خوب پروستاتیت، پایهی پیشگیری از پیامدهای کُشنده است.
چند نکته برای پیشگیری از پروستاتیت
شما با یک سری نکات ساده میتوانید از پروستاتیت پیشگیری کنید. این راهکارها به راحتی قابل انجام هستند.. دستهایتان را بشویید
شستن دستها قبل و بعد از ادرار کردن، از تعداد میکروارگانیسمهای موجود در دستهایتان کاسته شده و از عفونتها جلوگیری میشود.
. زندگی جنسی سالم داشته باشید
همهی کارهایی که از عفونتهای منتقله از راه جنسی پیشگیری میکنند، جلوی عفونتهای ادراری و پروستاتیت را نیز میگیرند.
. بدن سالم، پروستات سالم
برای مراقبت از سلامت پروستاتتان سعی کنید هر کاری که برای سلامتی و تندرستی لازم است انجام دهید. استرس خود را کم کنید، فعالیت بدنی داشته باشید و رژیم غذاییتان متعادل باشد.
. خجالت را کنار بگذارید
مهمترین نکته این است که به محض مشاهدهی هر گونه علامتی به پزشک مراجعه نمایید. نادیده گرفتن و پنهان کردن احساس ناراحتی مربوط به پروستات، تنها مسأله را تشدید میکند. بنابراین لازم است خجالت را کنار بگذارید و سریعتر نزد پزشک بروید.